Apelacioni sud u Beogradu, presudom Kž1 br. 443/18 od 26.06.2018. godine, odbio je kao neosnovanu žalbu branilaca okrivljenog AA, advokata Zdenka Tomanovića i Dragana Plazinića i presudu Višeg suda u Beogradu K.br.240/17 od 05.03.2018. godine, potvrdio.

Branioci okrivljenog AA, advokati Zdenko Tomanović i Dragan Plazinić, podneli su zahtev za zaštitu zakonitosti protiv navedenih pravnosnažnih presuda, zbog povrede odredbe člana 438. stav 1. tačka 9) ZKP-prekoračena optužba i povrede odredbe člana 439. stav 1. tačka 1)-delo za koje se okrivljeni goni nije krivično delo, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji zahtev za zaštitu zakonitosti i donese odluku kojom će ukinuti u celini prvostepenu odluku i odluku donetu u postupku po redovnom pravnom leku i predmet vratiti prvostepenom sudu na ponovno suđenje pred drugim sudijom ili preinačiti u celini prvostepenu odluku i okrivljenog AA osloboditi od optužbe, kao i sa zahtevom da u smislu člana 488. stav 2. ZKP, branioci budu obavešteni o sednici pred Vrhovnim kasacionim sudom.

Vrhovni kasacioni sud je dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenog Republičkom javnom tužiocu, shodno odredbi člana 488. stav 1. Zakonika o krivičnom postupku (ZKP) i u sednici veća, koju je održao bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branilaca okrivljenog AA, smatrajući da njihovo prisustvo ne bi bilo od značaja za donošenje odluke (član 488. stav 2. ZKP), razmotrio spise predmeta sa pravnosnažnim presudama protiv kojih je podnet zahtev za zaštitu zakonitosti, pa je nakon ocene navoda iznetih u zahtevu, našao:

Zahtev za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenog AA, je neosnovan.

Neosnovano branioci okrivljenog u zahtevu za zaštitu zakonitosti ističu da je pobijanom pravnosnažnom presudom prekoračena optužba i učinjena bitna povreda odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 1. tačka 9) ZKP, i s tim u vezi navode da je sud bitno izmenio činjenični opis iz optužnog akta na štetu okrivljenog i uvećao kriminalnu količinu u odnosu na optuženje, unoseći u izreku presude činjenice i okolnosti kojih nema u optužnom aktu i time povredio objektivni identitet optuženja.

Stoje navodi zahteva da je okrivljenom optužnim aktom stavljeno na teret da je fizički napao učesnika sportske priredbe, oštećenog VV tako što je „... zamahnuo pesnicom da udari oštećenog u glavu ...“, pri čemu se ne navodi da je došlo do udarca i da je potom zamahnuo desnom nogom i stopalom obuvenim u kopačku udario oštećenog u predelu leve strane glave i u predelu leve ruke, dok je u opisu dela u izreci prvostepene presude, u odnosu na radnju zamahivanja pesnicom, navedeno da je okrivljeni „... zamahnuo pesnicom i udario oštećenog u predelu glave, a zatim nakon što je oštećeni pao na zemlju još jednom zamahnuo u pravcu njegove glave, ali ga promašio ...“, kao i da je u izreku presude unet tekst „usled čega je došlo do fizičkog obračuna između igrača“, kao opis posledice radnje okrivljenog kojeg nema u optužnom aktu.

Međutim, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, navedenom izmenom činjeničnog opisa dela u izreci pobijane prvostepene presude, u odnosu na opis u preciziranom optužnom aktu javnog tužioca od 01.03.2016. godine, nasuprot stavu branilaca okrivljenog, nije prekoračena optužba na štetu okrivljenog.

Naime, radnje okrivljenog opisane u optužnom aktu predstavljaju fizički napad na učesnika sportske priredbe, propisan kao radnja izvršenja krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ, pa izmene kojima je sud opis dela iz optužbe upodobio činjeničnom stanju utvrđenom u krivičnom postupku, u odnosu na jednu od radnji obuhvaćenih optužbom (zamah pesnicom radi zadavanja udarca) i unošenje okolnosti (obračun igrača protivničkih timova), koja i nije zakonsko obeležje krivičnog dela u pitanju izvršenog radnjom fizičkog napada, nisu od uticaja na krivičnopravni položaj okrivljenog u pogledu postojanja i pravne kvalifikacije krivičnog dela za koje je optužen i oglašen krivim izrekom prvostepene presude, niti u pogledu krivične sankcije budući da sud navedene dodate činjenice i okolnosti nije uzeo u obzir ni cenio prilikom odlučivanja o krivičnoj sankciji koju će izreći okrivljenom za predmetno krivično delo.

Sledstveno rečenom, Vrhovni kasacioni sud nalazi da pobijanom pravnosnažnom presudom nije učinjena bitna povreda odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 1. tačka 9) ZKP, na koju se neosnovano ukazuje u zahtevu za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenog.

Branioci okrivljenog u zahtevu za zaštitu zakonitosti ističu i povredu krivičnog zakona iz člana 439. tačka 1) ZKP, sa obrazloženjem da radnje koje su okrivljenom stavljene na teret optužnim aktom nisu radnje izvršenja krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ, već se radi o situaciji u toku igre koja predstavlja tzv. „faul“ koji ne može biti kvalifikovan kao krivično delo ni kada je reč o tzv.“namernom faulu“ ili „opasnoj igri“. Po stavu branilaca okrivljenog, učesnik sportske igre na sportskom terenu, kod sportova koji podrazumevaju neposredan fizički kontakt i fizički duel između protivničkih igrača, ne može biti izvršilac krivičnog dela u pitanju, već se dozvoljeni „fizički napad“ kao sastavni element sportske igre, kao što je u konkretnom slučaju „fizički napad“ okrivljenog kao igrača izvršen u kontinuitetu borbe za posed lopte koja je sve vreme kod protivničkog igrača-oštećenog, ceni sa aspekta poštovanja pravila sportske igre, u ovom slučaju ragbi sporta i ta ocena je u nadležnosti sportskog sudije na terenu i sportskih foruma van sportskog terena, kao i izricanje sportske sankcije kada je u pitanju „nameran faul“, „opasna igra“ i sl. Osim toga, branioci okrivljenog ističu da iz odredaba člana 344a KZ proizilazi različit krug izvršilaca tog krivičnog dela, zavisno od mesta izvršenja dela i da izvršilac krivičnog dela u pitanju na sportskom terenu, koji je tačno oivičen prostor namenjen sportskom nadmetanju, može biti samo lice koje neovlašćeno uđe na sportski teren i na tom mestu vrši nasilje, pa okrivljeni koji se kao igrač ovlašćeno nalazio na sportskom terenu na kome sprovodi sportsku igru, ne ulazi u krug izvršilaca krivičnog dela.

Izloženi navodi zahteva za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenog, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, nisu osnovani.

Neosnovani su navodi zahteva da su kao izvršioci krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ, kada je u pitanju sportski teren, isključeni igrači kao lica koja se „ovlašćeno“ nalaze na sportskom terenu. Odredbom člana 344a stav 1. KZ („Službeni glasnik RS“ br. 111 od 29.12.2009. godine), propisano je više alternativnih načina izvršenja ovog krivičnog dela, s tim da prvi od zakonom propisanih alternativnih načina izvršenja ovog krivičnog dela, kao izvršioca označava onog „ko fizički napadne ili se fizički obračunava sa učesnicima sportske priredbe ili javnog skupa“, ne opredeljujući ni određeno svojstvo izvršioca ni određeno mesto izvršenja ove radnje, a upravo za taj način izvršenja predmetnog krivičnog dela (fizički napad na učesnika sportske priredbe) okrivljeni AA je pobijanom pravnosnažnom presudom oglašen krivim. Odredbom člana 2. stav 4. Zakona o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim priredbama („Službeni glasnik RS“ br. 67/03 ... 104/13), propisano je da se učesnicima sportske priredbe smatraju sva lica prisutna na sportskoj priredbi, što znači da i ovim propisom, nije isključena primena odredaba člana 344a KZ na sva lica prisutna na sportskoj priredbi koja izvrše bilo koju od alternativno propisanih radnji izvršenja predmetnog krivičnog dela.

Shodno rečenom, izvršilac krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ, učinjenog radnjom fizičkog napada, može biti svako ko na sportskoj priredbi, bez obzira u kom svojstvu joj prisustvuje, preduzme navedenu radnju izvršenja prema bilo kom prisutnm licu, odnosno učesniku te priredbe, pa su neprihvatljivi navodi zahteva za zaštitu zakonitosti da okrivljeni kao igrač, odnosno učesnik sportskog nadmetanja na sportskom terenu, ne ulazi u krug lica koja se smatraju izvršiocima krivičnog dela u pitanju.

Bez osnova branioci okrivljenog ističu i da je fizički napad okrivljenog na igrača protivničkog tima izvršen u kontinuitetu borbe za posed lopte i da predstavlja tzv. „faul“, koji podleže isključivo disciplinskoj odgovornosti po pravilima ragbi sporta, te da se ne može kvalifikovati kao krivično delo iz člana 344a stav 1. KZ.

Radnjama okrivljenog koji je, u vreme, na mestu i na način bliže opisan u izreci pobijane prvostepene presude i prema činjeničnom stanju utvrđenom u obrazloženju presude, sa direktnim umišljajem i očiglednom namerom da oštećenog udari rukom i nogom u predelu glave, fizički napao oštećenog kao učesnika sportske priredbe, odnosno preduzeo radnje koje se ne mogu smatrati slučajnim u kontinuitetu borbe za posed lopte, ostvarena su zakonska obeležja krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ, kako pravilno zaključuje prvostepeni sud, kao i drugostepeni sud povodom ocene o neosnovanosti žalbenih navoda branilaca okrivljenog kojima je ukazivano na istu povredu zakona, a za koju ocenu su u drugostepenoj presudi dati razlozi koje kao pravilne usvaja i ovaj sud i na iste upućuje, shodno odredbi člana 491. stav 2. ZKP.

Postojanje krivičnog dela iz člana 344a stav 1. KZ u inkriminisanim radnjama okrivljenog ne dovodi se u pitanje navodima u zahtevu za zaštitu zakonitosti branilaca okrivljenog da određeni sportovi, među kojima je i ragbi, podrazumevaju neposredan fizički kontakt igrača protivničkih timova i da se ponašanje igrača, vezano upravo za dozvoljeni fizički kontakt povodom dozvoljenog cilja (borbe za posed lopte) uređuje pravilima ragbi sporta koja, između ostalog, propisuju i sankcionišu neprihvatljiva ponašanja igrača, kao što je gruba igra tzv. faul (nekorektna igra, opasna igra, nesportsko ponašanje i dr.). To iz razloga što se u konkretnom slučaju nije radilo o preduzetim radnjama okrivljenog u cilju fizičkog kontakta u borbi za posed lopte, već o fizičkom napadu na oštećenog kao učesnika sportske priredbe, kao što je to i obrazloženo u prethodnom delu obrazloženja ove presude.

Shodno rečenom, Vrhovni kasacioni sud nalazi da pobijanim pravnosnažnim presudama nije učinjena povreda krivičnog zakona iz člana 439. tačka 1) ZKP, po pitanju da li je delo za koje se goni okrivljeni krivično delo.

Iz iznetih razloga, a na osnovu člana 491. stav 1. ZKP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci ove presude.

Zapisničar-savetnik,                                                                                                                     Predsednik veća-sudija,

Nataša Banjac, s.r.                                                                                                                           Bata Cvetković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić