Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 6/18 od 07.11.2018. godine, delimičnim usvajanjem žalbe branioca okrivljenih prvostepena presuda je preinačena samo u pogledu odluke o kazni, tako što je drugostepeni sud odredio da će okrivljeni kaznu zatvora izrečenu prvostepenom presudom izdržati u prostorijama u kojima stanuje uz primenu elektronskog nadzora, s tim da okrivljeni ne sme napuštati prostorije u kojima stanuje osim u slučajevima propisanim zakonom koji uređuje izvršenje krivičnih sankcija i da će okrivljeni, ukoliko jednom u trajanju od preko šest časova ili dva puta u trajanju do šest časova, samovoljno napusti prostorije u kojima stanuje, ostatak kazne izdržati u Zavodu za izvršenje kazne zatvora.

Protiv navedenih pravnosnažnih presuda, branilac okrivljenog AA, advokat Dragan Jelić, blagovremeno je podneo zahtev za zaštitu zakonitosti zbog povrede zakona iz člana 485. stav 1. tačka 1) ZKP, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji zahtev, preinači pobijane presude tako što će okrivljenog osloboditi od optužbe da je izvršio predmetna krivična dela ili da navedene odluke ukine i predmet vrati prvostepenom ili drugostepenom sudu na ponovno odlučivanje, kao i da se okrivljenom u smislu člana 488. stav 3. ZKP, odloži izvršenje pravnosnažne presude.

Vrhovni kasacioni sud je dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu shodno odredbi člana 488. stav 1. ZKP, i na sednici veća, koju je održao bez obaveštenja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, smatrajući da njihovo prisustvo ne bi bilo od značaja za donošenje odluke (član 488. stav 2. ZKP), razmotrio spise predmeta, sa odlukama protiv kojih je zahtev za zaštitu zakonitosti podnet, pa je našao:

Vrhovni kasacioni sud nalazi da se osnovano zahtevom za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog AA, ukazuje da je pobijanim pravnosnažnim presudama na štetu okrivljenog učinjena povreda zakona iz člana 439. tačka 2) ZKP.

Iz izreke prvostepene presude proizlazi da je okrivljeni AA, oglašen krivim da je izvršio jedno krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 2. u vezi stava 1. KZ (opisano pod tačkom 1) izreke i dva krivična dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. KZ (opisana pod tačkama 2) i 3) izreke presude), koja krivična dela je prema činjeničnom opisu dela izvršio u periodu od 01.01.2006. godine do 20.09.2011. godine u ... kao službeno lice u svojstvu predsednika Opštine ..., tako što je iskoristio svoj položaj i prekoračio granice svog službenog ovlašćenja na način opisan u izreci prvostepene presude, čime je na štetu Opštine ..., pribavio sebi protivpravnu imovinsku korist u naznačenim iznosima.

Prema odredbi člana 61. stav 1. KZ, produženo krivično delo čini više istih ili istovrsnih krivičnih dela učinjenih u vremenskoj povezanosti od strane istog učinioca koja predstavljaju celinu zbog postojanja najmanje dve od sledećih okolnosti: istovetnosti oštećenog, istovrsnosti predmeta dela, korišćenja iste situacije ili istog trajnog odnosa, jedinstva mesta ili prostora izvršenja dela i jedinstvenog umišljaja učinioca, dok je odredbom stava 4. istog člana propisano, da će se, ako produženo krivično delo obuhvata lakše i teže oblike istog dela, smatrati da je produženim krivičnim delom učinjen najteži oblik od učinjenih dela.

Kako iz činjeničnog opisa predmetnih krivičnih dela navedenog u izreci presude proizlazi da je više istih krivičnih dela zloupotreba službenog položaja učinjeno u vremenskoj povezanosti – u periodu od 01.01.2006. godine do 20.09.2011. godine od strane istog učinioca – okrivljenog AA i da postoji istovetnost oštećenog kao i jedinstvo mesta izvršenja, s obzirom na to da su sva krivična dela izvršena u ... i na teret budžeta ove opštine, to po nalaženju ovoga suda, predmetna krivična dela predstavljaju celinu i čine produženo krivično delo u smislu člana 61. stav 1. KZ.

Imajući u vidu da je izvršenjem krivičnog dela zloupotreba službenog položaja opisanog pod tačkom 1) izreke prvostepene presude pribavljena imovinska korist u iznosu preko 450.000,00 dinara (što je kvalifikatorno zakonsko obeležje krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 2. u vezi stava 1. KZ) i da se u radnjama okrivljenog opisanog pod tačkama 2) i 3) izreke prvostepene presude stiču zakonska obeležja krivičnog dela zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. KZ, te da će se u smislu odredbe člana 61. stav 4. KZ, u situaciji ako produženo krivično delo obuhvata lakše i teže oblike istog dela, smatrati da je produženim krivičnim delom učinjen najteži oblik od učinjenih dela, Vrhovni kasacioni sud je radnje okrivljenog za koje je oglašen krivim prvostepenom presudom pravno kvalifikovao kao produženo krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 2. u vezi stava 1. u vezi člana 61. KZ.

Stoga je Vrhovni kasacioni sud usvojio kao delimično osnovan zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog AA i preinačio pobijane pravnosnažne presude u pogledu pravne kvalifikacije dela i odluke o kazni, tako što je radnje okrivljenog opisane u izreci prvostepene presude za koje je oglašen krivim pravno kvalifikovao kao produženo krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 2. u vezi stava 1. u vezi člana 61. KZ, za koje ga je osudio na kaznu zatvora u trajanju od 11 meseci.

Pri odmeravanju kazne Vrhovni kasacioni sud je uzeo u obzir težinu izvršenog krivičnog dela i okolnosti iz člana 54. KZ koje su od značaja za odmeravanje kazne, kao pravilno utvrđene u redovnom postupku, ceneći na strani okrivljenog kao olakšavajuće okolnosti činjenice da se radi o porodičnom čoveku, ocu i dedi, te njegove godine starosti, koje okolnosti po nalaženju ovog suda, a imajući u vidu protek vremena, imaju značaj naročito olakšavajućih okolnosti u smislu člana 56. KZ, koja opravdava izricanje kazne okrivljenom ispod granice propisane zakonom.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda ovako izrečena kazna srazmerna je stepenu krivice okrivljenog, te dovoljna i nužna da se njome ostvari svrha propisivanja i izricanja krivičnih sankcija i svrha kažnjavanja u smislu člana 4. i člana 42. Krivičnog zakonika, a da se svrha kažnjavanja može ostvariti izdržavanjem kazne zatvora u prostorijama u kojima okrivljeni stanuje imajući u vidu okolnosti iz člana 45. stav 5. KZ.

Neosnovano se zahtevom za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog AA ukazuje da je pobijanom pravnosnažnom presudom na štetu okrivljenog povređen zakon iz člana 438. stav 1. tačka 1) ZKP, navodima da je u odnosu na krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. KZ opisanog pod tačkom 1) izreke prvostepene presude nastupila apsolutna zastarelost krivičnog gonjenja pre donošenja prvostepene presude, budući da je okrivljenom optužbom stavljeno na teret što je naznačeno i u izreci prvostepene presude u navedenom delu da je okrivljeni „...u aprilu mesecu 2007. godine BB dao na korišćenje SIM karticu označenog broja...“

Suprotno navodima zahteva Vrhovni kasacioni sud nalazi da u odnosu na navedeno krivično delo nije nastupila apsolutna zastarelost krivičnog gonjenja okrivljenog.

Naime, iz izreke prvostepene presude pod tačkom 3) proizlazi da je okrivljeni AA, oglašen krivim da je u periodu od aprila 2007. godine do marta 2011. godine izvršio krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. KZ.

Kod krivičnih dela koja su izvršena u određenom vremenskom periodu, vremenom njihovog izvršenja treba smatrati i poslednji dan perioda od kada počinje da teče rok apsolutne zastarelosti krivičnog gonjenja, što je u konkretnom slučaju poslednji dan meseca marta (30.03.2011. godine).

Imajući u vidu navedeno, zatim propisanu kaznu za krivično delo zloupotreba službenog položaja iz člana 359. stav 1. KZ – kazna zatvora od šest meseci do pet godina, kao i odredbe člana 103. tačka 5) KZ, prema kojoj se krivično gonjenje ne može produžiti kad protekne pet godina od izvršenja krivičnog dela za koje se po zakonu može izreći kazna zatvora preko tri godine i člana 104. stav 6. KZ, kojom je određeno da zahtevom za krivično gonjenje nastaje u svakom slučaju kad protekne dvostruko vreme koje se po zakonu traži za zastarelost krivičnog gonjenja, to bi apsolutna zastarelost krivičnog gonjenja za navedeno krivično delo nastupila dana 01.04.2021. godine, dakle nakon donošenja pobijane drugostepene presude – Apelacionog suda u Kragujevcu Kž1 6/18 od 07.11.2018. godine.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog neosnovan u delu kojim se ukazuje na povredu zakona iz člana 438. stav 1. tačka 1) ZKP.

Ostalim navodima zahteva kojima se ističe da bi se u konkretnom slučaju moglo raditi samo o prekoračenju službenih ovlašćenja a ne o zloupotrebi službenog položaja i da sud nije utvrdio koja konkretno ovlašćenja je okrivljeni imao i da su ista korišćena suprotno cilju u kojem su data, po nalaženju ovoga suda, branilac osporava ocenu dokaza i istom utvrđeno činjenično stanje u pravnosnažnoj presudi.

Kako članom 485. stav 4. ZKP, koji propisuje razloge zbog kojih okrivljeni, odnosno njegov branilac shodno pravima koja ima u postupku u smislu člana 71. tačka 5) ZKP, mogu podneti zahtev za zaštitu zakonitosti, protiv pravnosnažne odluke i postupka koji je prethodio njenom donošenju, nije predviđena mogućnost podnošenja ovog vanrednog pravnog leka zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja u pravnosnažnoj presudi, to je Vrhovni kasacioni sud zahtev branioca okrivljenog AA u ovom delu ocenio kao nedozvoljen.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 492. stav 1. tačka 2), člana 491. stav 1. i člana 487. stav 1. tačka 2) ZKP, odlučio kao u izreci ove presude.

Zapisnčar – savetnik                                                                                                             Predsednik veća – sudija

Vesna Veselinović,s.r.                                                                                                          Bata Cvetković,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić