Na osnovu člana 265. stav 1. Zakonika o krivičnom postupku troškovi krivičnog postupka padaju na teret budžetskih sredstava suda.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Somboru 6K.198/20 od 21.04.2020. godine okrivljeni AA je oglašen krivim zbog izvršenja krivičnog dela nepostupanje po zdravstvenim propisima za vreme epidemije iz člana 248. KZ i osuđen je na kaznu zatvora u trajanju od 30 (trideset) dana u koju mu se uračunava vreme provedeno u pritvoru od 23.03.2020. do 14.04.2020. godine. Okrivljeni je obavezan da snosi troškove krivičnog postupka - paušal u iznosu od 5.000,00 dinara, kao i troškove i nagradu branioca po službenoj dužnosti, a koji iznos će biti određen posebnim rešenjem.

Presudom Višeg suda u Somboru KŽ1. 88/20 od 18.05.2020. godine odbijena je kao neosnovana žalba branioca okrivljenog AA - advokata Bojana Trkulje i potvrđena je presuda Osnovnog suda u Somboru 6K.198/20 od 21.04.2020. godine.

Protiv navedenih pravnosnažnih presuda zahtev za zaštitu zakonitosti podneo je branilac okrivljenog AA - advokat Bojan Trkulja, zbog povreda zakona iz člana 13, člana 16, člana 428, člana 438. stav 1. tačka 5), člana 438. stav 2. tačka 2) i 3), člana 439. tačka 1) i 3), člana 441. i člana 460. ZKP, sa predlogom da Vrhovni kasacioni sud usvoji podneti zahtev, te da preinači presude Osnovnog suda u Somboru 6K.198/20 od 21.04.2020. godine i Višeg suda u Somboru KŽ1. 88/20 od 18.05.2020. godine tako što će okrivljenog AA osloboditi od optužbe i odrediti da troškovi postupka padaju na teret budžetskih sredstava suda ili da mu izrekne minimalnu novčanu kaznu ili da ukine navedene presude i predmet vrati na ponovno suđenje.

Vrhovni kasacioni sud je dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti Republičkom javnom tužiocu shodno odredbi člana 488. stav 1. ZKP, te je u sednici veća koju je održao u smislu člana 490. ZKP, bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, smatrajući da njihovo prisustvo nije od značaja za donošenje odluke (član 488. stav 2. ZKP), razmotrio spise predmeta i pravnosnažne presude protiv kojih je zahtev za zaštitu zakonitosti podnet, pa je, nakon ocene navoda iznetih u zahtevu, našao:

Zahtev za zaštitu zakonitosti je osnovan.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, osnovano se podnetim zahtevom branioca okrivljenog AA ukazuje da je pobijanim pravnosnažnim presudama povređen krivični zakon iz člana 439. tačka 1) ZKP na štetu okrivljenog, obzirom da delo za koje se okrivljeni goni i za koje je pravnosnažno oglašen krivim i osuđen nije krivično delo nepostupanje po zdravstvenim propisima za vreme epidemije iz člana 248. KZ. Naime, u radnjama okrivljenog se ne stiču elementi predmetnog krivičnog dela, jer se blanketni propisi na čije kršenje - nepostupanje od strane okrivljenog se poziva sud, dakle blanketni propisi kojima se definiše radnja okrivljenog, ne mogu primeniti u konkretnom slučaju.

Krivično delo nepostupanje po zdravstvenim propisima za vreme epidemije iz člana 248. Krivičnog zakonika čini: „Ko za vreme epidemije kakve opasne zarazne bolesti ne postupa po propisima, odlukama ili naredbama kojima se određuju mere za njeno suzbijanje ili sprečavanje.“

Izrekom prvostepene presude okrivljeni AA je oglašen krivim da „dana 23.03.2020. godine u Somboru, ..., za vreme trajanja epidemije, nije postupio u skladu sa Odlukom o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane SARS COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 30/20) kojom je određena mera stavljanja pod zdravstveni nadzor u trajanju od 14 dana (izolacija u kućnim uslovima) lica koja dolaze na teritoriju Republike Srbije, jer je dana 14.03.2020. godine iz Republike Malte na graničnom prelazu Bački Breg ušao u Republiku Srbiju i protivno označenoj odluci dana 23.03.2020. godine je napustio kuću koja se nalazi na adresi u ..., ulica ... i time je prekršio meru za suzbijanje i sprečavanje epidemije u vidu mere izolacije u kućnim uslovima, ... .“

Iz spisa predmeta proizilazi da je okrivljeni AA sa teritorije države Republike Malte, ušao na teritoriju države Republike Srbije dana 14.03.2020. godine, te da mu od strane predstavnika državnih organa Republike Srbije nije izdata nikakva naredba, niti uručena odluka o merama za suzbijanje ili sprečavanje bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2.

Odlukom Vlade Republike Srbije o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 23 od 10.03.2020. godine), koja je stupila na snagu danom objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“ 10.03.2020. godine, između ostalog, tačkom 4. je propisano da će: „Radi zaštite od unošenja zaraznih bolesti na teritoriju Republike Srbije, licima koja dolaze iz država, odnosno područja sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarišta epidemije, i to: Republike Italije, Narodne Republike Kine, Republike Južne Koreje, Švajcarske Konfederacije i Islamske Republike Iran, nadležni organi privremeno zabraniti, odnosno ograničiti ulazak i kretanje.“

Odlukom Vlade Republike Srbije o izmeni Odluke o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 24 od 11.03.2020. godine), tačka 4. menja se i glasi: „Radi zaštite od unošenja zaraznih bolesti na teritoriju Republike Srbije, stranim državljanima koji dolaze iz država, odnosno područja sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarišta epidemije, i to iz: provincije Hubej (Hubei) u Narodnoj Republici Kini, grada Degu (Daegu) i provincije Severni Gjongsang (North Gyeongsang) u Republici Koreji, kantona Tićino (Ticino) u Švajcarskoj Konfederaciji, Republike Italije i Islamske Republike Iran, nadležni organi privremeno će zabraniti, odnosno ograničiti ulazak i kretanje“, a odluka je stupila na snagu danom objavljivanja u Službenom glasniku Republike Srbije 11.03.2020. godine.

Odlukom Vlade Republike Srbije o izmeni Odluke o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 27 od 13.03.2020. godine) propisano je da se: „U Odluci o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 23/20 i 24/20), tačka 4. menja i glasi: „Radi zaštite od unošenja zaraznih bolesti na teritoriju Republike Srbije, stranim državljanima koji dolaze iz država, odnosno područja sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarišta epidemije i to iz: provincije Hubej (Hubei) u Narodnoj Republici Kini, grada Degu (Daegu) i provincije Severni Gjongsang (North Gyeongsang) u Republici Koreji, kantona Tićino (Ticino) u Švajcarskoj Konfederaciji, Republike Italije, Islamske Republike Iran i Rumunije, nadležni organi privremeno će zabraniti, odnosno ograničiti ulazak i kretanje, a isto se, između ostalog, ne primenjuje na lica koja su dobila saglasnost za ulazak u Republiku Srbiju od Ministarstva zdravlja“, pri čemu je odluka stupila na snagu danom objavljivanja u Službenom glasniku Republike Srbije, odnosno 13.03.2020. godine.

Odlukom Vlade Republike Srbije o izmeni i dopuni Odluke o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 28 od 14.03.2020. godine) propisano je da se:„U Odluci o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću („Službeni glasnik RS“, broj 23/20, 24/20 i 27/20), tačka 4. menja i glasi: „Radi zaštite od unošenja zaraznih bolesti na teritoriju Republike Srbije, stranim državljanima koji dolaze iz država, odnosno područja sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarišta epidemije i to iz: provincije Hubej (Hubei) u Narodnoj Republici Kini, grada Degu (Daegu) i provincije Severni Gjongsang (North Gyeongsang) u Republici Koreji, Švajcarske Konfederacije, Republike Italije, Islamske Republike Iran, Rumunije, Kraljevine Španije, Savezne Republike Nemačke, Francuske Republike, Republike Austrije, Republike Slovenije i Republike Grčke, nadležni organi privremeno će zabraniti, odnosno ograničiti ulazak i kretanje (tačka 4. stav 1.). Posle tačke 4. dodaje se nova tačka 4a koja glasi: „Državljanima Republike Srbije koji dolaze iz država, odnosno područja sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarišta epidemije utvrđenih u tački 4. stav 1. ove odluke, određuje se obavezna mera stavljanja pod zdravstveni nadzor na akutno respiratorno oboljenje izazvano novim Korona virusom (SARS-COV- 2) u trajanju od 14 dana (izolacija u kućnim uslovima), pri čemu je odluka stupila na snagu danom objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srbije“, odnosno dana 14.03.2020. godine.

Iz spisa predmeta proizilaze činjenice: da je AA sa teritorije države Republike Malte na teritoriju Republike Srbije ušao dana 14.03.2020. godine, dakle, u vreme kada ni u jednoj od navedenih odluka Vlade Republike Srbije o proglašenju bolesti COVID-19 izazvane virusom SARS-COV-2 zaraznom bolešću i njihovim izmenama i dopunama objavljenim u „Službenom glasniku Republike Srbije“, broj 23/20 od 10.03.2020. godine, broj 24/20 od 11.03.2020. godine, broj 27/20 od 13.03.2020. godine i broj 28/20 od 14.03.2020. godine, država Republika Malta nije označena kao država, odnosno područje sa intenzivnom transmisijom bolesti COVID-19, odnosno žarištem epidemije, kao i da u odnosu na okrivljenog AA nisu doneta, niti su mu uručena dokumenta kojima mu se određuju mere za suzbijanje ili sprečavanje epidemije od opasne zarazne bolesti.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da, kako se radi o krivičnom delu blanketnog karaktera, to je za utvrđivanje postojanja elemenata krivičnog dela iz člana 248. KZ, odnosno radnje izvršenja istog, koja se sastoji u nepostupanju izvršioca po odgovarajućim propisima, upravo od značaja postojanje pravno relevantnih propisa i pojedinačnih akata nadležnih organa. Sadržani propisi i odsustvo pojedinačnih akata, u konkretnom slučaju ukazuju da nisu ispunjeni uslovi za primenu blanketnih propisa koji nalažu određeno postupanje okrivljenog, te stoga nema ni radnje izvršenja krivičnog dela, zbog čega je Vrhovni kasacioni sud našao da je učinjena povreda krivičnog zakona iz člana 439. tačka 1) ZKP u vezi sa odredbom člana 248. KZ.

Shodno svemu napred navedenom, Vrhovni kasacioni sud je usvojio kao osnovan zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog AA - advokata Bojana Trkulje, te otklonio navedenu povredu krivičnog zakona, preinačenjem pobijanih pravnosnažnih presuda Osnovnog suda u Somboru 6K.198/20 od 21.04.2020. godine i Višeg suda u Somboru KŽ1. 88/20 od 18.05.2020. godine, tako što je okrivljenog AA na osnovu člana 423. tačka 1) ZKP u vezi sa članom 248. KZ oslobodio od optužbe da je izvršio krivično delo nepostupanje po zdravstvenim propisima za vreme epidemije iz člana 248. KZ, jer delo za koje je okrivljeni optužen i pravnosnažno oglašen krivim po zakonu nije krivično delo, te se shodno ovoj odluci nije upuštao u razmatranje ostalih istaknutih povreda u zahtevu branioca okrivljenog.

Na osnovu člana 265. stav 1. ZKP Vrhovni kasacioni sud je odlučio da troškovi krivičnog postupka padaju na teret budžetskih sredstava suda.

Sa iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 492. stav 1. tačka 2) ZKP odlučio kao u izreci ove presude.

Zapisničar - savetnik                                                                                                      Predsednik veća - sudija

Snežana Lazin,s.r.                                                                                                             Vesko Krstajić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić