Vrhovni kasacioni sud je dostavio primerak zahteva za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog Republičkom javnom tužiocu, shodno odredbi člana 488. stav 1. ZKP, i u sednici veća, koju je održao bez obaveštavanja Republičkog javnog tužioca i branioca okrivljenog, nalazeći da njihovo prisustvo ne bi bilo od značaja za donošenje odluke u smislu člana 488. stav 2. ZKP, razmotrio spise predmeta, sa pravnosnažnim rešenjima protiv kojih je zahtev za zaštitu zakonitosti podnet, pa je nakon ocene navoda u zahtevu našao:

Zahtev za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog je neosnovan.

Ukazujući na bitnu povredu odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP, branilac okrivljenog Milivoja Batinice u zahtevu za zaštitu zakonitosti ističe da prvostepeni i drugostepeni sud u pobijanim rešenjima navode da opravdana sumnja da je okrivljeni izvršio predmetno krivično delo proizlazi iz iskaza zaštićenih svedoka – „301“, „302“ i „303“ od 16.03.2015. godine, iako ti dokazi u istrazi nisu ni izvedeni, zbog čega se, prema navodima zaheva, na istima sudska odluka ne može zasnivati. U vezi sa tim branilac u zahtevu ukazuje da su svedoci, na čije se iskaze pozivaju nižestepeni sudovi, ispitani kao svedoci bez mera zaštite u istrazi koja je vođena protiv NN učinioca i to dana 16.03.2015. godine, nakon čega su ova lica dobila status zaštićenih svedoka 18.03.2015. godine u kom statusu nisu ispitani, iz čega, prema navodima zahteva, proizilazi da se prvostepeni i drugostepeni sud pozivaju na dokaze koji nisu izvedeni, jer je nemoguće da su zaštićeni svedoci dali iskaz pre nego što su taj status odlukom suda dobili nalazeći da se na njihovim iskazima koji su dali pre dobijanja tog statusa prvostepena i drugostepena odluka ne mogu zasnivati jer to nisu iskazi zaštićenih svedoka koji ukazuje na opravdanu sumnju, kako to pogrešno zaključuju prvostepeni i drugostepeni sud.

Iznete navode zahteva za zaštitu zakonitosti kojima branilac okrivljenog Milivoja Batinice ukazuju na bitnu povredu odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP, Vrhovni kasacioni sud ocenjuje kao neosnovane.

Odredba člana 84. stav 1. ZKP, propisuje da dokazi koji su pribavljeni protivno članu 16. stav 1. ZKP (nezakoniti dokazi) ne mogu biti korišćeni u krivičnom postupku, i ti dokazi se izdvajaju iz spisa, čuvaju i uništavaju na način propisan odredbom stava 2. istog člana.

Članom 16. stav 1. ZKP, propisano je da se sudske odluke ne mogu zasnivati na dokazima koji su neposredno ili posredno, sami po sebi ili prema načinu pribavljanja u suprotnosti sa Ustavom, tim zakonikom, drugim zakonom ili opšteprihvaćenim pravilima međunarodnog prava i potvrđenim međunarodnim ugovorima, osim u postupku koji se vodi zbog pribavljanja takvih dokaza.

U konkretnom slučaju zaštićeni svedoci pod pseudonimom „301“, „302“ i „303“ su u toku istrage koja je u istom predmetu vođena protiv nepoznatog učinioca zbog postojanja osnova sumnje da je izvršeno krivično delo ratni zločin protiv civilnog stanovništva iz člana 142. stav 1. u vezi člana 22. KZ SRJ, po naredbi o sprovođenju istrage tužioca za ratne zločine KTNI 1/15 od 13.03.2015. godine, dana 16.03.2016. godine ispitani u svojstvu svedoka (kada podaci o njihovoj istovetnosti nisu bili zaštićeni), pošto su prethodno opomenuti i upozoreni u skladu sa odredbom člana 95. ZKP, što je konstatovano u zapisniku o njihovom ispitivanju.

Iz iznetog proizilazi da su ovi svedoci u istom predmetu ispitani u skladu sa odredbama Zakonika o krivičnom postupku tako da zapisnici o njihovom ispitivanju od strane nadležnog javnog tužioca nisu pribavljeni protivno članu 16. stav 1. ZKP i sledstveno tome ovi dokazi mogu biti korišćeni u krivičnom postupku.

Okolnost što je ovim svedocima nakon ispitivanja u fazi istrage koja je u istom predmetu vođena protiv nepoznatog učinioca određen status zaštićenih svedoka i što u tom svojstvu nisu ispitani nakon donošenja naredbe nadležnog javnog tužioca o sprovođenju istrage protiv okrivljenog Milivoja Batinice zbog predmetnog krivičnog dela, zapisnike o njihovim iskazima ne čini nezakonitim dokazima na kojima se sudska odluka ne može zasnivati imajući pri tom u vidu da su u pitanju isti svedoci prema kojima su nakon ispitivanja određene mere posebne zaštite u skladu sa odredbama ZKP i pored toga, zakonitost navedenih dokaza nije dovedena u pitanje ni time što njihovom ispitivanju nisu prisustvovali okrivljeni odnosno njegov branilac, jer je u vreme preduzimanja navedene dokazne radnje istraga vođena protiv nepoznatog učinioca kada okrivljeni još uvek nije imao svojstvo osumnjičenog.

Sledstveno iznetom, po oceni Vrhovnog kasacionog suda, neosnovano se navodima zahteva za zaštitu zakonitosti branioca okrivljenog Milivoja Batinice pobijaju navedena pravnosnažna rešenja zbog bitne povrede odredaba krivičnog postupka iz člana 438. stav 2. tačka 1) ZKP.

Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu člana 491. stav 1. ZKP, odlučio kao u izreci ove presude.

Zapisničar – savetnik                                                                                  Predsednik veća - sudija

Vesna Veselinović,s.r.                                                                                Janko Lazarević,s.r.