Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' 72/11 i 55/14) u vezi člana 23. stav 5. Zakona o zaštiti uzbunjivača (''Službeni glasnik RS'' 128/2014), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužilje neosnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, niti povrede postupka na koje ukazuje revizija, a koje mogu biti osnov za izjavljivanje tog pravnog sredstva po članu 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je 03.03.2009. godine ugovorom o radu sa tuženim zasnovala radni odnos na neodređeno vreme radi obavljanja poslova ... i njena plata je utvrđena u skladu sa zakonom i Pravilnikom o radu. Ona je završila ... – .... Rešenjem tuženog od 03.03.2009. godine tužilji je određen koeficijenat za obračun plate od 12,30, a odlukom tuženog o primeni koeficijenata za isplatu plata zaposlenim od 10.02.2015. godine donetoj na osnovu Uredbe o izmenama i dopunama Uredbe o koeficijentima za obračun i isplatu plate zaposlenima u javnim službama i u skladu sa Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta u Domu kulture ''Prijepolje'', tužilji je za radno mesto ... priznat VII stepen stručne spreme i utvrđen koeficijenat za obračun plate od 16,17. Budžetski inspektor Opštine Prijepolje je izvršio kontrolu finansijskog poslovanja tuženog u 2014. i 2015. godini, a u tim godinama su odgovorna lica kod tuženog bili BB do 23.09.2014. godine, a potom VV. O izvršenoj kontroli inspektor je sačinio zapisnik u kome je pored ostalog konstatovao da u odluci tuženog o primeni koeficijenata za obračun i isplatu plata zaposlenim osnovni koeficijenti nisu u skladu sa važećom Uredbom, obračunati i isplaćeni dodatni koeficijenti za šest zaposlenih među kojima je i zaposleni na poslovima ..., kao i da su u Domu kulture od 2014. godine na osnovu navedene odluke plate obračunavane primenom novih koeficijenata, a da pre toga nisu doneta nova rešenja o raspoređivanju i utvrđivanju plata zaposlenih što je suprotno zakonu. Inspektor je preporučio otklanjanje utvrđenih nepravilnosti i nezakonitosti u poslovanju tuženog, a predložio je i da se donesu nova rešenja o raspoređivanju i utvrđivanju plata zaposlenima u skladu sa važećom Uredbom u roku od 15 dana od prijema zapisnika. Pošto tuženi nije postupio po primedbama iz navedenog zapisnika inspektor je rešenjem od 04.08.2015. godine naložio v.d. direktora tuženog da u roku od osam dana od prijema rešenja donese rešenje o rasporedu radnika na radno mesto i o primeni koeficijenata za obračun plate koja nije doneta za zaposlenog na poslovima ..., a sve prema pomenutoj Uredbi. Predlogom od 14.07.2015. godine o izmeni Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mesta, a Pravilnik je ranije donet 29.01.2010. godine, tuženi je predložio da se izvrši izmena uslova koji su potrebni za obavljanje poslova radnog mesta ... – ... – ... – ... i to tako što bi pored visoke stručne spreme – diplomirani ekonomista, VII stepen stručne spreme, položen stručni ispit, sertifikat ovlašćenog računovođe za vođenje poslovnih knjiga koje je uslove trebalo da ispunjava izvršilac i po ranijem Pravilniku, navedeno da te poslove može da obavlja i lice koje je završilo visoku školu strukovnih studija, ekonomista za finansije, računovodstvo i bankarstvo sa VI stepenom stručne spreme kakav je imala tužilja. Opštinsko veće Opštine Prijepolje je 21.07.2015. godine dalo saglasnost na izmene Pravilnika kako je to navedeno. V.d. direktora tuženog je 21.07.2015. godine naložio pravnoj službi da u skladu sa navedenim zaključkom Opštinskog veća Opštine Prijepolje izmeni postojeću sistematizaciju i tužilji ponudi novi ugovor o radu shodno njenoj stručnoj spremi. Dana 04.08.2015. godine sa oglasne table Doma kulture ''Prijepolje'' skinut je Pravilnik o izmenama i dopunama Pravilnika o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji poslova i radnih mesta, a koji je na oglasnoj tabli istaknut 22.07.2015. godine. Odlukom tuženog od 04.08.2015. godine tužilja je raspoređena na radno mesto ... sa VI stepenom stručne spreme, a koeficijenat za obračun plate joj iznosi 11,90 i isti odgovara njenoj stručnoj spremi. Aneksom ugovora o radu od 03.09.2009. godine koji je zaključen između tužilje i tuženog promenjen je član 7. ranijeg ugovora o radu tako što je novim aneksom određeno da će se koeficijenat za obračun plate tužilji od 11,9 u skladu sa Uredbom primenjivati počev od zarade za avgust 2015. godine. Ujedno stavljen je van snage raniji aneks ugovora koji se odnosi na koeficijenat za obračun zarade. Obavljajući poslove svog radnog mesta tužilja je u više navrata dolazila do podataka za koje je smatrala da predstavljaju kršenje propisa od strane zakonskog zastupnika tuženog, a koji se odnose na Zakon o budžetskom poslovanju, pa je u vezi toga upozoravala zakonskog zastupnika. S obzirom da on nije reagovao na usmeno i pismeno obaveštenje tužilje, ona se obratila Opštinskom veću Opštine Prijepolje, Opštinskom javnom tužilaštvu u Prijepolju, nevladinim organizacijama kao i javnim glasilima. Tužilja smatra da je svojim postupanjem otkrila informacije o kršenju propisa te da time izvršila ''uzbunjivanje'' javnosti i stekla svojstvo ''uzbunjivača''. Posledica njenog takvog delovanja je smanjivanje koeficijenata za obračun plate, te otuda smatra da uživa zaštitu kao uzbunjivač što u ovoj parnici traži da se utvrdi.

Kod činjenice da je tužilja bila radno angažovana kod tuženog i da je u tom periodu otkrivala informacije o kršenju propisa smatrajući da to kršenje zaista postoji, po članu 2. tač. 1. i 2. Zakona o zaštiti uzbinjivača radnje koje je tužilja preduzela mogu se smatrati ''uzbunjivanjem'' a ona ''uzbunjivačem''. Tužilji je smanjena zarada zbog umanjenja koeficijenta i to nesumnjivo predstavlja štetu u smislu umanjenja njene imovine. Međutim, Zakon o o zaštiti uzbinjivača u članu 2. tačka 7. štetnu radnju tretira kao svako činjenje ili nečinjenje, ali u vezi sa uzbunjivanjem, kojim se uzbunjivaču ugrožava ili povređuje pravo, odnosno kojim se to lice stavlja u nepovoljni položaj. To znači da je nužno da postoji uzročno-posledična veza između radnji uzbunjivanja i štetne radnje koja je prema uzbunjivaču preduzeta. U konkretnom slučaju to znači da je neophodno da se utvrdi uzročno-posledična veza između toga što je tužilja obaveštavala o nepravilnostima u radu tuženog i njegovog zakonskog zastupnika i umanjenja njene zarade kroz smanjenje koeficijenta. Pri tome, tužilja je nesumnjivo učinila verovatnim postojanje te uzročno-posledične veze imajući u vidu sve okolnosti a koje su napred iznete te je na tuženom bio teret da dokaže da te uzročno-posledične veze nema.

Tuženi je postupajući po nalogu inspekcije kao nadležnog državnog organa najpre izmenio opšti akt, a potom u skladu sa tim opštim aktom doneo rešenje o raspoređivanju tužilje i utvrđivanju koeficijenta. Otuda su pravilno zaključili nižestepeni sudovi da umanjenje koeficijenta za obračun zarade tužilji nije posledica njenog delovanja kao uzbunjivača. Drugačiji tretman tužilje u odnosu na ostale zaposlene kojima takođe nisu bila ranije doneta odgovarajuća rešenja, a na šta tužilja ukazuje u reviziji, takođe nije posledica njenog delovanja kao uzbunjivača već je uzrokovano činjenicom da je najpre morao da se izmeni opšti akt i da se isti uskladi sa stručnom spremom koju je tužilja posedovala, pa tek posle toga da se donese i odgovarajuće rešenje za nju. Da li tužilja ima VI stepen stručne spreme, kako to stoji u rešenju ili VII kako ona tvrdi u postupku, a i u reviziji je značajno kod ocene zakonitosti rešenja o raspoređivanju, u vezi čega teče poseban postupak, a nije od značaja kod svega napred navedenog za njenu zaštitu kao uzbunjivača u ovom postupku. Isto važi i za postupak ocene zakonitosti otkaza ugovora o radu tužilji a što se takođe ističe u reviziji. Sve što je u vezi sa ocenom zakonitosti pojedinačnog akta ne može da se ističe u ovom postupku po članu 20. stav 2. Zakona o zaštiti uzbunjivača.

Kako se ni ostalim navodima iz revizije ne dovodi u sumnju pravilnost nižestepenih odluka, to je odlučeno kao u izreci na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Predsednik veća sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić