U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Mirjane Andrijašević i Vesne Mastilović, članova veća, u parnici tužilaca AA iz ..., BB iz ..., VV, GG, DD, ĐĐ i EE, svi iz ..., koje zastupa Milija Jevtović, advokat iz ..., protiv tuženih Republike Srbije, koju zastupa Državno prvobranilaštvo – Odeljenje u Užicu i HTT AD „Palisad“ Zlatibor iz Zlatibora, koga zastupa punomoćnik Marko Pantović, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji drugotuženog HTT AD „Palisad“ iz Zlatibora, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 115/23 od 31.01.2023. godine, u sednici održanoj 11.07.2024. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tuženog HTT AD „Palisad“ Zlatibor izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 115/23 od 31.01.2023. godine.

ODBIJA SE, kao neosnovan, zahtev tuženog HTT AD „Palisad“ Zlatibor za naknadu troškova revizijskog postupka.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Užicu P 106/22 od 04.11.2022. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilaca prema tuženima, pa je utvrđeno da tužioci imaju pravo sukorišćenja u idealnim delovima bliže navedenim u izreci presude, na delovima kat. parc. ... KO ... i kat. parc. ... KO ..., ukupne površine 554 m2 u okviru snimljenih detaljnih tačaka bliže navedenih u izreci presude, što su tuženi dužni priznati i trpeti da tužioci ovo svoje pravo upišu u Službi za katastar nepokretnosti Čajetina. Stavom drugim izreke obavezani su tuženi da tužiocima na ime troškova parničnog postupka solidarno plate iznos od 2.279.920,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 115/23 od 31.01.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženih, pa je potvrđena presuda Višeg suda u Užicu P 106/22 od 04.11.2022. godine u stavu prvom izreke, u odnosu na drugotuženog. Stavom drugim izreke preinačena je navedena presuda u stavu drugom izreke – rešenje o troškovima postupka tako da je obavezan drugotuženi da tužiocima, na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 2.279.920,00 dinara, a da svaka stranka snosi svoje troškove postupak u odnosu na prvotuženu Republiku Srbiju. Stavom trećim izreke odbijen je zahtev drugotuženog za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravosnažne presude donete u drugom stepenu drugotuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“ broj 72/11...10/23), pa je utvrdio da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a i drugotuženi u reviziji ukazuje na postojanje ove bitne povrede odredaba parničnog postupka. Drugotuženi je i u žalbi ukazivao da je odlučeno o zahtevu koji ne spada u sudsku nadležnost, pa je drugostepeni sud, u pobijanoj presudi, dao dovoljne i jasne razloge o neosnovanosti prigovora apsolutne nenadležnosti suda u ovoj parnici, koje u svemu prihvata i Vrhovni sud. Takođe, u postupku nije došlo do propusta u primeni ili da pogrešne primene bilo koje odredbe Zakona o parničnom postupku, pa nema ni bitne povrede iz člana 374. stav 1. Zakona o parničnom postupku, na koju se u reviziji posebno ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su vlasnici stanova u zgradi za kolektvino stanovanje izgrađenoj bez građevinske dozvole na kp.br. ... KO ..., i to po osnovu ugovora o kupoprodaji i rešenja Opštinskog suda u Čajetini, kao i po osnovu prava otkupa stanova u društvenoj svojini, bliže navedeno u obrazloženju pobijane presude. Parcela na kojoj se nalazi zgrada sa stanovima tužilaca je u ulici ... broj ... i ima površinu 1.59,69 ha, a po načinu korišćenja je zemljište pod zgradom – objektom. Pravo svojine na ovoj parceli ima tužena Republika Srbija, a tuženi HTT AD „Palisad“ Zlatibor ima pravo korišćenja. Na ovoj parceli se nalaze i druge zgrade, i to hotel „...“ i depadans, za koji postoji odobrenje za upotrebu i koji su u svojini drugotuženog, a zgrada broj 3 je izgrađena bez odobrenja za gradnju, za kolektivno stanovanje, i u svojini je drugotuženog, a u toj zgradi su tužioci vlasnici stanova koji su kupljeni od drugotuženog, na osnovu otkupa stanova u društvenoj svojini.

Kat. parcela br. ... KO ..., ima površinu od 3.694 m2, gradsko građevinsko zemljište, po kulturi šuma 8. klase upisana u posedovni list ... KO ... Na ovoj parceli pravo svojine ima tužena Republika Srbija, a tuženi HTT AD „Palisad“ je držalac parcele. Opština Čajetina je u toku 2012. godine potvrdila projekt preparcelacije kp.br. ..., ..., ... i ... KO ..., koji je izrađen u skladu sa Planom generalne regulacije naseljenog mesta Čajetina sa naseljenim mestom Zlatibor – prva faza. Rešenjem Opštine Čajetina od 05.08.2014. godine drugotuženom je, kao vlasniku legalno izgrađenog hotela sa depadansom i pratećim objektima, u postupku konverzije prava korišćenja građevinskog zemljišta u pravo svojine, utvrđeno zemljište za redovnu upotrebu objekta i formirana građevinska parcela za te objekte, koja ispunjava uslove za građevinsku parcelu GP1, u ukupnoj površini 2.23,49 ha, u čiji sastav su ušle kp.br. ..., ..., ... u površini 1.15.69 ha i kp.br. ..., sve KO ...

Tužioci su u Opštini Čajetina podnosili zahtev za određivanje zemljišta za redovnu upotrebu objekta broj 3, izgrađenog na kp.br. ... KO ..., u kome se nalaze stanovi u njihovoj svojini, koji je odbijen iz razloga što je opštinska uprava Opštine Čajetina utvrdila zemljište za redovnu upotrebu objekta i formirala građevinsku parcelu u čiji sastav je ušla i kp.br. ... KO ... u celoj površini, a kojom površinom je obuhvaćen i nelegalni objekat broj 3 na ovoj parceli i određeno zemljište za redovnu upotrebu i objekta broj 3, koji je bio predmet zahteva.

Nalazom veštaka koji je izvršio uvid u katastarsku evidenciju, utvrđeno je da potvrđeni projekat preparcelacije nije sproveden od strane nadležnog organa za poslove državnog premera i katastra, odnosno građevinska parcela GP1 predviđena navedenim projektom preparcelacije nije formirana u katastarskom operatu devet godina od potvrđivanja projekta preparcelacije i sedam godina nakon donošenja rešenja od 05.08.2014. godine. Veštačenjem je utvrđena površina, mere i granice zemljišta za redovnu upotrebu objekta broj 3 i idealni deo prava sukorišćenja svakog tužioca na delovima kp.br. ... i dela kp.br. ... prema veličini, odnosno površini stanova tužilaca, kako je bliže opisano u izreci presude. Iz skice veštaka proizlazi da je deo kp.br. ... potreban tužiocima kako bi imali izlaz na ulicu sa parcele na kojoj se nalazi zgrada sa njihovim stanovima.

Imajući u vidu ovako utvrđeno činjenično stanje nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo donoseći pobijanu odluku, za koju su dali dovoljne i jasne razloge, koje u svemu prihvata i Vrhovni sud. Naime, u smislu odredbi Zakona o svojinskopravnim odnosima i Zakona o građevinskom zemljištu koji je važio u vreme kada su otkupljeni stanovi tužilaca, pravo u pogledu izgrađenog građevinskog zemljišta ne može da se odvoji od prava na objektu izgrađenom na određenoj građevinskoj parceli. Korišćenje izgrađenog građevinskog zemljišta podrazumeva korišćenje građevinske parcele koja obuhvata zemljište pod zgradom i zemljište koje služi za redovnu upotrebu zgrade, dok na tom zemljištu zgrada postoji. Tužioci su na osnovu zakonitih pravnih poslova i rešenja Opštinskog suda u Čajetini stekli pravo svojine na stanovima, pa i pravo sukorišćenja kp.br. ... i dela kp.br. ... u KO ..., koje služi za redovnu upotrebu zgrade u kojoj se nalaze stanovi, a realni deo navedenih parcela je utvrđen nalazom i mišljenjem veštaka geodetske i građevinske struke.

Suprotno navodima revizije pravilno je prvostepeni sud dozvolio preinačenje tužbe, pravilno primenjujući član 199. stav 2. Zakona o parničnom postupku. Tužioci su prvobitno tražili utvrđenje prava susvojine, a nakon ukidanja presude od strane apelacionog suda tražili su pravo sukorišćenja na navedenim parcelama, a promena zahteva proizlazi iz istog činjeničnog stanja, pri čemu je pravo sukorišćenja uže sektorsko pravo od prava susvojine, pa su tužioci smanjili tužbeni zahtev, zbog čega im i nije bio potreban pristanak tuženih.

Suprotno navodima revizije, sud nije formirao građevinske parcele, što je nadležnost upravnog postupka, već je odlučujući o imovinskopravnom zahtevu tužilaca za utvrđenje prava sukorišćenja spornih parcela odredio mere i granice zemljišta koje je potrebno za upotrebu zgrade u kojoj se nalaze stanovi tužilaca na već formiranim građevinskim parcelama.

Vrhovni sud je cenio i ostale navode izjavljene revizije, kojima se ponavljaju navodi u žalbi izjavljenoj protiv prvostepene presude, koje je pravilno cenio prvostepeni sud, pa ti navodi nisu posebno obrazloženi.

Pravilna je odluka o troškovima postupka doneta u smislu člana 153. i člana 154. Zakona o parničnom postupku, a s obzirom na uspeh stranaka u postupku.

Drugotuženi nije uspeo u revizijskom postupku, zbog čega nema pravo na troškove tog postupka koje je u reviziji tražio i opredelio, a na osnovu članova 153. i 154. Zakona o parničnom postupku.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci prsude, na osnovu člana 414. i člana 165. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković