Protiv pravnosnažne drugostepene presude tužilac je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Tuženi je dao odgovor na reviziju, sa zahtevom za naknadu troškova sastava istog.

Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...10/23- u daljem tekstu: ZPP) Vrhovni sud je našao da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a nije došlo do propusta u primeni ili do pogrešne primene bilo koje odredbe Zakona o parničnom postupku, pa nema ni bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. istog Zakona, na koju se u reviziji paušalno ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je kod tuženog, na osnovu ugovora o radu, zasnovao radni odnos na određeno vreme počev od 01.05.2011. godine do 01.08.2011. godine na poslovima „čuvar – domar“, sa mestom rada u ..., u Službi za opšte poslove, sa koeficijentom od 1,40, a zatim je u narednim periodima ugovorima o radu ponovo zasnovao radni odnos na određeno vreme kod tuženog na istim poslovima, sa istim koeficijentom, na istom mestu rada u ... od 01.08.2011. godine do 01.11.2011. godine i za period od 01.11.2011. godine do 01.02.2012. godine. Ugovorom na određeno vreme od 01.02.2012. godine koji je trajao do 01.05.2012. godine, tužilac je sa tuženim ugovorio da će raditi na poslovima „radnik na održavanju – domar“ sa mestom rada u ..., u okviru tehničke službe tuženog, sa koeficijentom 2,0. Nakon isteka ovog ugovora, tužilac je od 01.05.2012. do 31.05.2012. godine radio kod tuženog na osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima, zaključenog radi obavljanja poslova „domar“. Po isteka ovog perioda, od 01.06.2012. godine do 31.08.2012. godine, tužilac je bio u radnom odnosu kod tuženog na određeno vreme, radi obavljanja poslova „radnik na montaži i demontaži – domar“. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta kod tuženog od 27.05.2011. godine predviđeno je radno mesto radnik na „održavanju-čuvar“, a izmenama i dopunama tog Pravilnika od 22.07.2011. godine, predviđeno je radno mesto „radnik na održavanju –domar“. Pravilnik o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta kod tuženog od 24.04.2012. godine, sistematizuje radno mesto „čuvar-domar“ u ogranku ... (sa opisom poslova) i radno mesto „domar“ u sedištu tuženog.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su odbili tužbeni zahtev tužioca za utvrđenje postojanja radnog odnosa na neodređeno vreme, te da se obaveže tuženi da ga vrati na poslove i radne zadatke radnika koji odgovaraju njegovoj stručnoj spremi na održavanju i isplati tužiocu naknadu štete na ime za izgubljene zarade.

Prema odredbi člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 24/05, 61/05 i 54/09), koji je bio u primeni u vreme zasnivanja radnog odnosa tužioca, radni odnos se zasniva na vreme čije je trajanje unapred određeno kada su u pitanju: sezonski poslovi, rad na određenom projektu, povećanje obima posla koji traje na određeno vreme i sl. za vreme trajanja tih potreba, s tim što tako zasnovan radni odnos neprekidno ili sa prekidima ne može da traje duže od 12 meseci (stav 1.), pri čemu se pod prekidom rada iz stava 1. ne smatra prekid rada kraći od 30 radnih dana (stav 2.), a radni odnos zasnovan na određeno vreme postaje radni odnos na neodređeno vreme, ako zaposleni nastavi da radi najmanje pet radnih dana po isteku roka za koji je zasnovao radni odnos (stav 4.).

Saglasno navedenom, poslodavac i zaposleni mogu da zaključe jedan ili više sukcesivnih ugovora o radu na određeno vreme na istim poslovima, čije ukupno trajanje neprekidno ili sa prekidima kraćim od 30 dana ne može da bude duže od 12 meseci (osim zamene odsutnog radnika). Ako poslodavac i zaposleni zaključe više ugovora o radu na određeno vreme čije je ukupno trajanje duže od 12 meseci na istovrsnim poslovima, ili zaposleni radi duže od pet radnih dana po isteku roka za koji je zasnovan radni odnos, stiču se uslovi za prerastanje radnog odnosa u radni odnos na neodređeno vreme.

U konkretnom slučaju, tužilac je po osnovu zaključenih ugovora o radu sa tuženim (prva tri ugovora) radio kod tuženog u periodu od 01.05.2011. godine do 01.02.2012. godine na poslovima radnog mesta „čuvar – domar“, sa mestom rada u ..., u Službi za opšte poslove, sa koeficijentom od 1,40, da bi po ugovoru o radu na određeno vreme od 01.02.2012. godine do 01.05.2012. godine angažovan na poslovima „radnik na održavanju – domar“ sa mestom rada u ..., u okviru tehničke službe tuženog, sa koeficijentom 2,0. Oba radna mesta su bila sistematizovana važećim aktom o organizaciji i sistematizaciji u navedenim periodima. U periodu od 01.05.2011. godine do 01.02.2012. godine tužilac je faktički obavljao poslove čuvara, a u narednom periodu od 01.02.2012. godine do 01.05.2012. godine poslove održavanja. Na osnovu ugovora o privremenim i povremenim poslovima od 01.05.2002. do 31.05.2012. godine, (koji po svom karakteru predstavlja radni odnos na određeno vreme), tužilac je obavljao poslove domara, a po isteka ovog perioda, ponovo je zaključio ugovor o radu na određeno vreme od 01.06.2012. godine do 31.08.2012. godine, po kom osnovu je obavljao poslove radnika na montaži i demontaži – domara u ..., u tehničkoj službi.

Sledom iznetog, kod utvrđenja da tužilac u periodu od zasnivanja radnog odnosa pa sve do prestanka radnog odnosa, prema zaključenim ugovorima o radu sa tuženim i faktičkom radu nije obavljao poslove u istim organizacionim jedinicama od tuženog i nije obavljao istovrsne poslove u neprekidnom trajanju od 12 meseci, niti je nakon isteka roka na koji je zasnovan radni odnos na određeno vreme nastavio da faktički radi kod tuženog pet radnih dana, to je nasuprot navodima revizije pravilan zaključak nižestepenih sudova da u konkretnom slučaju nisu ispunjeni uslov za preobražaj radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme, shodno odredbi člana 37. Zakona o radu.

Navodima revizije se ukazuje da je između svih ugovora o radu koji su zaključeni između stranaka, tužilac faktički radio više od pet radnih dana u odnosu na vreme kada je te ugovore primio i potpisao i da su se time stekli uslovi za preobražaj radnog odnosa. Neosnovani su izneti navodi o pogrešnoj primeni materijalnog prava, jer je tužilac na osnovu tih zaključenih ugovora preuzeo ugovorena prava i obaveze, čime je po tom osnovu ostvaren kontinuitet radnog odnosa kod tuženog poslodavca u periodima iz zaključenih ugovora, pa se ne može smatrati da je faktički radio bez zaključenog ugovora o radu.

Pravilno su sudovi odbili zahtev tužioca za vraćanje na rad, jer nepostojanje pravnosnažne sudske odluke kojom je utvrđeno da su se stekli uslovi za preobražaj radnog odnosa tužioca kod tuženog sa određenog na neodređeno vreme, isključuje i osnovanost zahteva za njegovu reintegraciju, kao i isplatu naknade štete na ime izgubljene zarade za period od dana prestanka radnog odnosa u smislu člana 175. tačka 1. Zakona o radu.

Odluka o troškovima parničnog postupka doneta pravilnom primenom odredbe člana 153. stav 1. i 154. stav 2. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u stavu prvom izreke.

Primenom člana 165. stava 1. u vezi člana 154. ZPP, Vrhovni sud je odbio zahtev tuženog za naknadu troškova odgovora na reviziju, jer to nisu troškovi potrebni za vođenje ove parnice.

Predsednik veća – sudija

Mirjana Andrijašević, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković