U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Tatjane Matković Stefanović, predsednika veća, Tatjane Đurica i Jasminke Obućina, članova veća, u parnici tužilje mal. AA iz ..., čiji je zakonski zastupnik majka BB, a punomoćnik Vladimir Marković, advokat iz ..., protiv tuženog VV iz ..., čiji je punomoćnik Janko Sladok, advokat iz ..., radi utvrđenja visine doprinosa za izdržavanje deteta, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 266/25 od 23.06.2025. godine, u sednici održanoj dana 25.09.2025. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 266/25 od 23.06.2025. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Staroj Pazovi P2 54/25 od 08.04.2025. godine, delimično je usvojen tužbeni zahtev i obavezan je tuženi da na ime svog dela doprinosa za izdržavanje mal. AA iz ..., pored utvrđenog iznosa od 12.000,00 dinara, plaća mesečno iznos od još 3.000,00 dinara, ukupno 15.000,00 dinara, uplatom na tekući račun zakonske zastupnice – majke BB iz ..., ili poštanskom uputnicom, najkasnije do 15-og u mesecu za tekući mesec, počev od 29.10.2024. godine kao dana podnošenja tužbe pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi ili se prilike ne promene. U preostalom delu i to za iznos od 15.000,00 dinara sud je odbio tužbeni zahtev mal. tužilje, kao neosnovan. Određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove parničnog postupka.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 266/25 od 23.06.2025. godine, žalba tužilje delimično je usvojena, delimično odbijena, pa je presuda Osnovnog suda u Staroj Pazovi P2 54/25 od 08.04.2025. godine u pobijanom odbijajućem delu preinačena tako što je obavezan tuženi da na ime svog dela doprinosa za izdržavanje mal. AA plaća mesečno, pored ukupno utvrđenog iznosa od 15.000,00 dinara, još i iznos od 7.000,00 dinara (ukupno 22.000,00 dinara) uplatom na tekući račun zakonske zastupnice – majke BB iz ..., ili poštanskom uputnicom, najkasnije do 15-og u mesecu za tekući mesec, počev od 29.10.2024. godine kao dana podnošenja tužbe pa ubuduće dok za to postoje zakonski uslovi ili se prilike ne promene, u roku od 15 dana pod pretnjom prinudnog izvršenja, te odluku da svaka stranka snosi svoje troškove postupka preinačava tako što obavezuje tuženog da tužilji naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 76.750,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dana izvršnosti presude do isplate, dok u preostalom odbijajućem delu do traženih 30.000,00 dinara mesečno na ime doprinosa za izdržavanje, presudu potvrđuje. Stavom drugim obavezuje tuženog da tužilji naknadi troškove žalbenog postupka u iznosu od 27.000,00 dinara.

Protiv pravosnažne drugostepene presude tuženi je izjavio blagovremenu i dozvoljenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u granicama odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 72/11 ... 10/23) i našao da revizija tuženog nije osnovana.

Pobijana presuda nije zahvaćena bitnom povredom iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju se u revizijskom postupku pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenim činjenicama, presudom od 17.10.2022. godine razveden je brak zakonske zastupnice tužilje i tuženog, te je jedno od dvoje zajedničke dece, ovde tužilja (uzrasta 14 godina) poverena majci na samostalno vršenje roditeljskog prava, dok je drugo zajedničko dete – maloletni GG (uzrasta 17 godina) poveren na samostalno vršenje roditeljskog prava tuženom VV, ocu, a koja odluka je kasnije izmenjena pravnosnažnom sudskom presudom kojom je i maloletni GG poveren majci na samostalno vršenje roditeljskog prava. Otac, tuženi, obavezan je da na ime svog dela doprinosa izdržavanja maloletnog GG mesečno plaća 20.000,00 dinara. Tuženi je rođen 1978. godine, po zanimanju ..., ima preduzetničku radnju koja se bavi prodajom ... materijala, leti minimalno zarađuje 45.000,00 dinara mesečno. Pored toga, angažovan je i na poslovima građevine koji su sezonskog karaktera. Uslužno izdaje kazan za pečenje rakije, što je sezonski posao i ove godine je od toga zaradio 21.000,00 dinara, a mesečno i proda 2-3 litre rakije. Mesečno može da zaradi približno oko 100.000,00 dinara. Režijske troškove plaća mesečno u iznosu od 15.000,00 dinara. Živi u kući čiji su suvlasnici on i otac u jednakim delovima. Poseduje i baštu, ali je ne obrađuje. Njegove mesečne potrebe iznose oko 20.000,00 dinara. Mesečno plaća izdržavanje po sudskoj odluci za sina, a pored toga plaća mu i račune za mobilni u iznosu od 3-4.000,00 dinara mesečno, vozi ga u školu, daje mu džeparac od 300,00 – 1.000,00 dinara u skladu sa mogućnostima. Poslednja tri meseca je za ćerkino izdržavanje platio po 14.000,00 dinara. Zakonska zastupnica tužilje prima zaradu od 100.000,00 dinara mesečno u preduzeću u kom je zaposlena, a povremeno se uslužno bavi šivenjem na koji način može da zaradi još oko 10.000,00 dinara mesečno. Ona sa maloletnom decom živi u iznajmljenom stanu gde plaća 200 evra mesečno zakupninu i oko 15.000,00 dinara račune. Maloletna tužilja ide u sedmi razred osnovne škole, trenira džudo za koji je mesečno članarina 3.500,00 dinara, a 100 evra u dinarskoj protivvrednosti se plaća za svako takmičenje. Školske knjige su koštale 25.000,00 dinara, školski pribor 10.000,00 dinara, užina mesečno košta 6.000,00 dinara. Maloletnoj tužilji treba proteza za zube koja košta 700 evra. Prošlog leta je išla u kamp i to je koštalo 400 evra u dinarskoj protivvrednosti, jednodnevne ekskurzije koštaju od 1.000,00 – 3.000,00 dinara. Treba joj obuća, odeća, džeparac za izlaske, kozmetika. Njene potrebe mesečno iznose oko 40.000,00 dinara.

Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su stanovišta da su pored utvrđenog iznosa izdržavanja u visini od 12.000,00 dinara, potrebe maloletne tužilje veće, pa primenom odredbi članova 154. stav 1, 160. i 161. u vezi sa članom 162. stav 3. Porodičnog zakona delimično usvajaju tužbeni zahtev, s tim što prvostepeni sud smatra da je iznos od 15.000,00 dinara adekvatan iznos kojim tuženi treba da doprinosi na ime svog dela izdržavanja maloletne tužilje, dok se drugostepeni sud ne slaže u pogledu visine koja je određena za izdržavanje. Drugostepeni sud je stanovišta da su mogućnosti tuženog na ime izdržavanja tužilje veće, imajući u vidu utvrđene troškove tužilje, te imajući u vidu da se mesečne potrebe tužilje (ishrana, obuća, garderoba, kozmetika, članarina za trening, školske potrepštine, plus dodatni troškovi za takmičenja i zubnu protezu) podmiruju iznosom od oko 40.000,00 dinara, ali i stambene prilike tuženog, da je vlasnik zemljišta – bašte, da ne plaća stanarinu, da je radno sposoban, te da su oba njegova deteta poverena majci na samostalno vršenje roditeljskog prava, kao i da nema zakonsku obavezu izdržavanja druge dece osim ovde tužilje i njenog brata GG. Stoga drugostepeni sud nalazi da je tuženi u mogućnosti da plaća pored dosuđenog iznosa od 15.000,00 dinara, iznos od još 7.000,00 dinara, odnosno ukupno 22.000,00 dinara mesečno. Izdvajanjem tog iznosa na ime doprinosa za izdržavanje ćerke, njegova egzistencija neće biti ugrožena. Pri tome je taj sud imao u vidu i da je rešenjem Ministarstva za mesec mart 2024. godine određena naknada za jedno dete na porodičnom smeštaju u iznosu od 50.923,00 dinara. Stoga, prvostepenu presudu preinačuje u pogledu visine dosuđenog izdržavanja.

Prema oceni revizijskog suda, pobijana odluka je doneta pravilnom primenom materijalnog prava.

Visina izdržavanja određena je pravilnom primenom kriterijuma koji su propisani članom 160. stav 1.-3. Porodičnog zakona, imajući u vidu potrebe maloletnog deteta i mogućnost tuženog kao dužnika izdržavanja da doprinosi izdržavanju, a u cilju omogućavanja detetu takvog nivoa životnog standarda kakav i sam roditelj, kao dužnik izdržavanja, uživa (član 162. stav 3. Porodičnog zakona). Odlučujući o doprinosu tuženog izdržavanju, drugostepeni sud je kroz izdatke tužilje uzrasta od 14 godina za ishranu, obuću, garderobu, kozmetiku, članarina za trening, školske potrepštine, dodatnih troškova za sportska takmičenja i zubnu protezu, utvrdio potrebe tužilje i mogućnosti tuženog, dužnika izdržavanja, sve saglasno članu 160. Porodičnog zakona. Pri odlučivanju, sudovi su upravo imali u vidu sve okolnosti na koje ukazuje revident, i to visinu njegove zarade i druga imovinska prava i prihode, kao i rashode i potrebe tuženog. Izdržavanje dece je prvenstveno obaveza roditelja u smislu člana 73. Porodičnog zakona. Tu obavezu, po članu 78. stav 3. Porodičnog zakona, ima i roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo. Prema članu 155. stav 2. Porodičnog zakona deca imaju pravo na izdržavanje od roditelja srazmerno njihovim mogućnostima, a najkasnije do navršene 26. godine života. Suprotno revizijskim navodima, prilikom određivanja visine izdržavanja na koju je tuženi obavezan, cenjene su sve okolnosti njegovog materijalnog stanja, kao i materijalnog stanja majke deteta, te je odluka doneta u skladu sa činjeničnim stanjem utvrđenim tokom postupka.

Po oceni Vrhovnog suda iznos na koji je pobijanom presudom tuženi obavezan je adekvatan da doprinese zadovoljenju potreba maloletne tužilje i da joj se omogući nivo životnog standarda kakav tuženi, kao dužnik izdržavanja uživa, a da pritom ne dovede u pitanju egzistenciju tuženog. Ovo imajući u vidu utvrđene mesečne potrebe oba maloletna detete (tužilje i njenog brata), minimalnu sumu izdržavanja koja se koristi kao korektiv prilikom određivanja potreba primaoca izdržavanja, visinu prihoda i rashoda stranaka kao dužnika izdržavanja, kao i činjenicu da je tuženi zdrav, radno angažovan, nije zasnovao novu bračnu zajednicu niti ima druge dece, da živi u zajedničkom domaćinstvu sa ocem te da nema troškove stanovanja, da obavlja delatnosti kojim ostvaruje dodatne prihode, te da ima mogućnost da dodatnim radnim angažovanjem ostvaruje i veću zaradu. Tužilja doprinosi izdržavanju dece ne samo na taj način što zadovoljava njihove finansijske potrebe, već i što svakodnevno brine o njima i vaspitava ih. Udovoljenje zahteva u manjem iznosu od dosuđenog ne bi bilo u skladu sa kriterijumima propisanim Porodičnim zakonom.

Na osnovu iznetog, Vrhovni sud je odbio reviziju tuženog kao neosnovanu i primenom člana 414. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Tatjana Matković Stefanović, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković