OBAVEZUJE SE tužena da tužiocima solidarno, na ime troškova parničnog postupka, plati iznos od 2.298.000,00 dinara, u roku od 15 dana od prijema presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Pazaru P 179/17 od 25.10.2017. godine, stavom prvim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužilaca kojim su tražili da se prema tuženoj Opštini Tutin utvrdi da su, kao naslednici pokojnog II i JJ bivšeg iz s. ..., Opština ..., vlasnici dela kp. br. ... zv. „...“, pašnjak II klase u površini od 77 ari KO ... upisana u listu nepokretnosti br. ... KO ..., sa merama, granicama i površinama bliže opisanim u izreci presude, da se tužena obaveže da im ovo pravo prizna i trpi upis prava svojine tužilaca kod Službe za katastar nepokretnosti u Tutinu, a označene nepokretnosti im preda u svojinu i nesmetanu državinu i obavezani su tužioci da plate tuženoj parnične troškove u iznosu od 112.500,00 dinara u roku od 15 dana od prijema presude pod pretnjom izvršenja

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž 3058/21 od 23.12.2021. godine, donetoj nakon održane rasprave pred drugostepenim sudom, stavom prvim izreke, ukinuta je prvostepena presuda i odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužilaca da se prema tuženoj utvrdi da su kao naslednici pokojnog II i JJ, bivših iz sela ..., Opština ..., vlasnici dela kp. broj ... zvana „...“, pašnjak II klase i porvršini od 77 ari KO ... upisana u listu nepokretnosti broj ... KO ... sa merama, granicama i površinama kao u prvostepenoj odluci. Stavom trećim obavezani su tužioci da tuženoj plate parnične troškove u iznosu od 490.500,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužioci su blagovremeno izjavili reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

U sprovedenom postpuku nije učinjena bitna povreda odredbi parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužioci su pravni sledbenici sada pokojnih II i KK, bivših iz sela ... kod .... Popisom iz 1955. godine parcela sa popisnim brojem .../... u površini od 77 ari – pašnjak 2. klase, bila je upisana u posedovni list ... KO ... na II i KK, sa udelom od po ½ idealna dela, sve do 1970.godine kada je II deo pripao AA. Tužilac AA je naslednik pokojnog II, a ostali tužioci su naslednici pokojnog JJ. Tužioci su bili u posedu spornog zemljišta.

Navedeno stanje u katastru postojalo je sve do 1974. godine, kada je za KO Tutin stupio na snagu novi katastarski premer kojim je označena parcela pripojena novoj katastarskoj parceli ... KO ... i upisana kao svojina Republike Srbije, korisnik Mesna zajednica Tutin, i pored pravila da se, prilikom osnivanja novog katastra za određeno područje u njega upisuju podaci iz ranijih podataka o popisu. Katastar nepokretnosti za označenu katastarsku opštinu važi od 2009. godine, a katastarska parcela broj ... je 2011. godine konverzijom prešla u javnu svojinu Opštine Tutin, nakon čega je iste godine izvršena njena parcelacija u skladu sa Planom detaljne regulacije „...“ (Opštinski službeni glasnik br.10/08) i Planom generalne regulacije ( Službeni list Opštine Tutin br.3/11). Nastalo je više novih parcela (204) koje su upisane u list nepokretnosti ... KO ... . Tom parcelacijom zahvaćen je i deo zemljišta koje je predmet spora, od koga je formirana 21 građevinska katastarska parcela, od čega 3 cele i 18 delimično. Na delu kp. .../... sagrađena je predškolska ustanova, uz izdatu građevinsku, a potom i upotrebnu dozvolu, delovi katastarskih parcela od .../... do .../.../, .../... do .../... su na terenu ulice, katastarska parcela .../... je planirana za izgradnju škole, u koju svrhu se priprema dokumentacija, katastarska parcela .../... je planirana za izgradnju javnih objekata uprave i zdravstvene stanice, a ostale građevinske parcele namenjene su za stambenu izgradnju i legalizaciju bespravno podignutih objekata. Od pravnih prethodnika je tokom 1958. godine oduzeto zemljište po propisima o poljoprivrednom zemljišnom fondu, ali predmet oduzimanja nije bilo i zemljište tada označeno kao katastarska parcela .../... KO ... .

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je ukinuo prvostepenu presudu i odbio kao neosnovan tužbeni zahtev, jer tužioci nisu dokazali da je sporno zemljište bilo svojina njihovih pravnih predhodnika, da u vreme podnošenja tužbe više ne postoji katastarska parcela broj ... u listu nepokretnosto broj ... KO ..., ranije oznake .../..., koja je bila upisana u posedovnom listu broj ... na pravne predhodnike tužilaca, a da su katastarske parcele koje su nastale preparcelacijom katastarske parcele broj ... postale javna svojina.

Osnovano se revizijom tužilaca ukazuje da je drugostepeni sud na utvrđeno činjenično stanje pogrešno primenio materijalno pravo.

Na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, da su tužioci kao pravni sledbenici sada pokojnih II i KK, bivših iz sela ... kod ..., koji su popisom iz 1955. godine bili upisani sa udelom od po ½ idealna dela na spornom zemljištu površine 77 ari – pašnjak 2. klase, u posedovni list ... KO ... sa popisnim brojem .../..., sve do 1970.godine kada je II deo pripao AA, da je tužilac AA naslednik pokojnog II, a ostali tužioci naslednici pokojnog JJ, da su tužioci neposredno i preko svojih pravnih predhodnika bili u posedu spornog zemljišta i da je navedeno stanje u katastru postojalo je sve do 1974. godine kada je za KO Tutin stupio na snagu novi katastarski premer kojim je označena parcela pripojena novoj katastarskoj parceli ... KO ... od koje su kasnijom preparcelacijom nastale nove katastarske parcele i upisana kao svojina Republike Srbije, korisnik Mesna zajednica Tutin, drugostepeni sud pravilno zaključuje da se u katastru zemljišta ne vodi evidencija o svojini, već o državini nepokretnosti, ali, po oceni Vrhovnog suda, pogrešno zaključuje da su tužioci dužni dokazivati pravo svojine njihovih pravnih prethodnika. Ovo zbog toga što je posedovni list u koji su pravni predhodnici tužilaca bili upisani kao korisnici, pretpostavljeni dokaz o pravu svojine (naročito ako na određenom području kao što je KO Tutin ne postoje zemljišne knjige), pa su kao pretpostavljeni vlasnici bili jači u pravu, i teret dokazivanja prava svojine njihovih pravnih predhodnika nije bio na njima. Pogrešan je i stav drugostepenog suda da je Republika Srbija pravo svojine na spornom zemljištu stekla na osnovu Zakona o premeru i katastru zemljišta („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 11/76) i Zakona o državnom premeru i katastru („Službeni glasnik Republike Srbije“ br. 72/09 i 18/10). Do promene upisanog stanja u javnoj knjizi na spornoj nepokretnosti došlo je 1974. godine, kada je u primeni bio Zakon o premeru i katastru („Sl.glasnik SRS“ broj 51/71) čijim je članom 50. stav 2. bilo propisano da se u katastar zemljišta upisuju i korisnici, pa su pravni predhodnici tužilaca 1974.godine bili pretpostavljeni vlasnici koji nisu bili dužni da dokazuju pravni osnov sticanja prava svojine, već je teret dokazivanja da je imala pravni osnov sticanja bio na tuženoj, što ona tokom postupka nije dokazala. Pogrešan je i zaključak drugostepenog suda da su tužioci svojinska prava izgubili propuštanjem roka od 5. godina da, shodno članu 137. Zakona o državnom premeru i katastru („Sl.glasnik RS“ broj 72/09 i 18/10), traže ispravljanje ovakvog upisa, (koji su prema stanju u spisima predmeta i tražili), jer je na osnovu te odredbe mogla da se traži ispravka grešaka upisa u podatcima katastra, a ne i da se izgube svojinska prava propuštanjem navedenog roka.

Pogrešno zaključuje drugostepeni sud da su tužioci izgubili svojinska prava zbog toga što više ne postoji katastarska pracela broj ... zvana „...“, pašnjak II klase u listu nepokretnosti broj ... KO ..., koja je ranije nosila oznaku kp. .../... KO ... u površini od 77 ari pašnjak II klase i bila upisana u posedovnom listu broj ... na pravne prethodnike tužilaca, zbog toga što je tokom 2011. godine izvršena njena parcelacija u skladu sa Planom detaljne regulacije „...“, a potom i nove Generalne regulacije, tako što je nastalo više (ukupno 204) novih parcela koje su upisane u list nepokretnosti ... KO ... kao svojina ove opštine, radi privođenja nameni određenoj navedenim planom i generalnom regulacijom, razvoja kao opšteg lokalnog centra - uprava, predškolsko i osnovno obrazovanje i vaspitanje, primarna zdravstvena zaštita, stanovanje visoke i srednje gustine sa prostorima za javnno korišćenje-groblje, park, sportski centar, da je na delu kp.br. .../... sagrađena predškolska ustanova, dečiji vrtić kao i delovi ulica i to kp.br. .../... površine 105 m2, k.p.br. .../..., površine 1258 m2, kp.br. .../... površine 639m2, kp.br. .../... površine 164 m2 i .../..., površine 313 m2 dok su ostale građevinske parcele predviđene za individualnu stambenu gradnju, s obzirom da se na tim katastarskim parcelama tužena upisala kao vlasnik bez pravnog osnova. Na svojinska prava tužilaca na spornom zemljištu, ne utiče ni to što je tužena na njemu sagradila jedan objekat i ulice u skladu sa planskim aktima, jer nije sprovela postupak eksproprijacije, niti je po drugom pravnom osnovu stekla pravo svojine.

Pogrešan je i stav drugostepenog suda da je tužbeni zahtev neosnovan i zbog toga što više ne postoji katastarska parcela broj ... u listu nepokretnosto broj ... KO ..., ranije oznake .../..., jer su tužioci tužbeni zahtev uskladili sa novim katastarskim stanjem.

Iz navedenih razloga, osnovan je tužbeni zahtev tužilaca, zbog čega je Vrhovni sud odlučio kao u stavu prvom izreke ove presude, primenom člana 416.stav 1. ZPP.

O troškovima parničnog postupka odlučeno je primenom odredbi člana 153.stav 1; 154; 163 i 165 stav2. ZPP i Tarife o nagradama i naknadama troškova za rad advpkata,( Službeni glasnik RS 121/12) i Zakon o sudskim taksama( Sl.glasnik RS 28/94......95/2018), s obzirom na vrednost spora i da su tužioci uspeli u sporu. Tužiocima, prema istaknutom zahtevu, pripada pravo na troškove za preduzete radnje od strane punomoćnika advokata, za sastav predloga za mirno rešenje spora 37.500,00 dinara, za sastav tužbe 37.500,00, sastav jednog nužnog i obrazloženog podneska 37.500, dinara, za zastupanje na 8 održanih ročišta po 112.000, dinara, s obzirom na broj tužilaca koje zastupa, po 112.000,00 dinara, uključujući i prisustvovanje na uviđaju, na jedno odloženo ročište 58.000,00 dinara , za sastav dve žalbe po 78.000,00 dinara, sastav dve revizije po 90.000,00 dinara, za veštačenje 20.000,00 dinara, za takse na tužbu, presudu, žalbu, drugostepenu odluku po 97.500,00 dinara, reviziju 195.000,00 dinara i odluku po reviziji 292.500,00 dinara, ukupno 2.298.000,00 dinara.

Predsednik veća – sudija

Dobrila Strajina, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković