.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 1161/2020
15.10.2020. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislave Apostolović, predsednika veća, Branislava Bosiljkovića i Danijele Nikolić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Nemanja Milošević, advokat iz ..., protiv tuženog BB iz ..., čiji je punomoćnik Ninoslav Majačić, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 8621/18 od 27.11.2019. godine, u sednici veća održanoj 15.10.2020. godine doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tuženog i POTVRĐUJE presuda Apelacionog suda u Beogradu Gž 8621/18 od 27.11.2019. godine u stavu prvom izreke.
ODBIJA SE zahtev tužilje za naknadu troškova revizijskog postupka.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Beogradu P 73/11 od 10.04.2018. godine, stavom prvim izreke, utvrđeno je da bračnu tekovinu stečenu u braku stranaka predstavlja sledeća imovina: stan broj .., površine 32m2, na potkrovlju u zgradi br. .., u ulici ...u ..., izgrađenoj na katastarskoj parceli br. .. KO ..., na kom stanu je odobrena legalizacija radova rešenjem Opštine ..., Odeljenja za stambene, građevinske i komunalne poslove br. ../2003 od 23.08.2004. godine, koji stan je tuženom po Sporazumu o realnoj deobi nepokretnosti i uređivanju načina korišćenja zajedničkih prostorija, instalacija i uređaja overenim pred Drugim opštinskim sudom u Beogradu Ov.br. ../2004 od 21.09.2004. godine, upisan kod RS RGZ SKN Beograd 1 rešenjem br. .. ; pravo svojine od 4/100 idealnih delova dvosobnog stana i kući br. .., u ulici ... u ..., izgrađenom na kp.br. .. KO ..., sa pravom korišćenja navedene katastarske parcele kao i prava korišćenja pomoćne zgrade broj .. i pomoćne zgrade broj .., sve upisano u ln.br. .. KO ..., što je tuženi dužan priznati i trpeti. Stavom drugim izreke, utvrđeno je da je tužilja po osnovu sticanja radom tokom trajanja zajednice života u braku sa tuženim suvlasnik sledećih nepokretnosti: ½ idealnog dela stana broj .., površine 32 m2, na potkrovlju zgrade u ulici ... u ... br. .., izgrađenog na katastarskoj parceli br. .. KO ..., bliže opisanog u prethodnom stavu izreke i 2/10 idealnih delova dvosobnog stana i kući broj .., u ulici ... u ..., sa pravom korišćenja kp.br. .. KO ... i pomoćne zgrade broj .. i pomoćne zgrade broj .., oblik svojine privatna, obim udela zajednička svojina, sve upisano u ln.br. .. KO ..., a što je tuženi dužan priznati i trpeti da tužilja svoja prava po osnovu ove presude upiše u javne knjige. Stavom trećim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da bračnu tekovinu stečenu u braku tužilje i tuženog predstavlja i sledeća imovina: stan broj .., vanknjižno vlasništvo, izgrađen na drugom spratu zgrade broj .. u ulici ... u ..., na kp. .. KO ..., bliže opisan u ovom stavu izreke, kao i garažno mesto, vanknjižno vlasništvo, u nivou podruma zgrade broj .., u ulici ... u ..., što bi tuženi bio dužan priznati i trpeti. Stavom četvrtim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi da je tužilja po osnovu sticanja radom tokom trajanja zajednice života u braku sa tuženim suvlasnik sledećih nepokretnosti: stana broj .., vanknjižno vlasništvo, izgrađen na drugom spratu zgrade broj .. u ulici ... u ..., na kp. .. KO ..., bliže opisan u ovom stavu izreke, kao i garažno mesto, vanknjižno vlasništvo, u nivou podruma zgrade broj .., u ulici ... u ..., što bi tuženi bio dužan priznati i trpeti. Stavom petim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 8621/18 od 27.11.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženog i potvrđena presuda Višeg suda u Beogradu P 73/11 od 10.04.2018. godine u delu stava prvog i drugog izreke, u odnosu na stan broj .. površine 32m2 na potkrovlju u zgradi kućni broj .. u ulici ... u ..., izgrađene na kat. parceli broj .. KO ... . Stavom drugim izreke, ukinuta je presuda Višeg suda u Beogradu P 73/11 od 10.04.2018. godine u preostalom delu stava prvog i drugog izreke, te u stavu petom izreke i u tom delu predmet vraćen prvostepenom sudu na ponovno suđenje.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odlučuje kao o izuzetno dozvoljenoj, u smislu odredbe člana 404. stav 1. ZPP.
U odgovoru na reviziju tuženog, tužilja je predložila da se ista odbije i tražila je opredeljene troškove na ime sastava odgovora na reviziju.
Budući da vrednost predmeta spora prelazi dinarsku protivvrednost 40.000 evra po srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, u ovom sporu je dozvoljena redovna revizija, shodno članu 403. stav 3. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ...87/18), zbog čega nema mesta primeni instituta posebne revizije iz člana 404. ovog zakona. Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP i našao da revizija tuženog nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti. Na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka koje mogu biti revizijski razlog u smislu člana 407. stav 1. ZPP, revizijom tuženog se ne ukazuje. Takođe, drugostepeni sud je u obrazloženju pobijane presude ocenio sve bitne žalbene navode i o njima dao pravilne i jasne razloge koje prihvata i Vrhovni kasacioni sud.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su bivši supružnici i u toku trajanja bračne zajednice, stekle su stan broj .., površine 32m2, u potrkrovlju zgrade broj .., u ulici ... u ..., izgrađene na kat. parceli broj .. KO ... . Tuženi je kao arhitekta učestvovao u izradi projekta zgrade u kojoj se stan nalazi i nadzirao izvođenje radova na zgradi od dobijanja građevinske dozvole do dobijanja upotrebne dozvole, pa je od investitora zgrade dobio ovaj stan u svojinu kao nagradu-naknadu za svoj rad. Tuženi je uknjižen u katastru nepokretnosti kao vlasnik predmetnog stana.
Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo kada su usvojili tužbeni zahtev i utvrdili da predmetni stan predstavlja zajedničku imovinu stranaka stečenu tokom trajanja njihove bračne zajednice, kao i da je tužilja po tom osnovu suvlasnik ove nepokretnosti sa ½ udela.
Neosnovano se revizijom ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.
Odredbom člana 171. stav 1. Porodičnog zakona propisano je da imovina koju su supružnici stekli radom u toku trajanja zajednice života u braku predstavlja njihovu zajedničku imovinu. Prema članu 180. stav 1. navedenog zakona, ako supružnici ne mogu da se sporazumeju o deobi zajedničke imovine, deobu zajedničke imovine vrši sud (sudska deoba), dok prema stavu 2. ovog člana važi pretpostavka da su udeli supružnika u zajedničkoj imovini jednaki. Odredbom člana 180. stav 3. Porodičnog zakona propisano je da veći udeo jednog supružnika u sticanju zajedničke imovine zavisi od njegovih ostvarenih prihoda, vođenja poslova u domaćinstvu, staranja o deci, staranja o imovini, te drugih okolnosti od značaja za održavanje ili uvećanje vrednosti zajedničke imovine.
Kod nesporne činjenice da je predmetna nepokretnost stečena radom u toku trajanja bračne zajednice stranaka, ista predstavlja njihovu zajedničku imovinu. U režim zajedničke imovine ulaze i novčane nagrade dobijene u vezi sa radom jednog od supružnika, jer se vrednuju svi oblici rada, pa je suprotno revizijskim navodima, pravilan zaključak nižestepenih sudova da prihodi i naknade dobijeni tokom trajanja bračne zajednice radom jednog od supružnika po ugovoru o delu, predstavljaju njihovu zajedničku imovinu. Stoga i stečeno stvarno pravo tuženog na predmetnom stanu predstavlja predmet zajedničke imovine supružnika, na kojoj se deobom može utvrđivati suvlasnički udeo svakog supružnika.
Polazeći od oborive zakonske predpostavke o jednakim udelima supružnika u zajedničkoj imovini, propisane članom 180. stav 2. Porodičnog zakona, pravilno su nižestepeni sudovi odlučili kada su utvrdili pravo svojine tužilje sa ½ na predmetnom stanu s obzirom da tuženi nije ponudio dokaze na okolnosti iz stava 3. ovog člana, na osnovu kojih bi se moglo zaključiti da je njegov udeo u sticanju veći. Stoga su suprotni revizijski navodi o pogrešnoj primeni pravila o teretu dokazivanja iz člana 231. stav 2. ZPP, neosnovani, jer je na tuženom bio teret dokazivanja činjenica koje su bitne za utvrđenje njegovog većeg udela u sticanju, a što on nije dokazao. Osim toga, revizija se ne može izjaviti zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, shodno članu 407. stav 2. ZPP, pa se navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost i zakonitost nižestepenih odluka.
Kako se navodima revizije ne dovodi u sumnju pravilnost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao stavu prvom izreke, primenom člana 414. ZPP.
Imajući u vidu da troškovi sastava odgovora na reviziju ne predstavljaju one troškove koji su bili potrebni radi vođenja parnice u smislu člana 154. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom izreke.
Predsednik veća - sudija
Branislava Apostolović,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
