Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, iz svih razloga predviđenih Zakonom o parničnom postupku.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u reviziji se ne konkretizuju druge bitne povrede odredaba postupka koje su predviđene kao razlog za izjavljivanje revizije po članu 407. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, sporne parcele su tužioci, supružnici stekli kao zajedničku svojinu na osnovu kupoprodajnog ugovora zaključenog 28.01.2022. godine sa VV iz ... . U vreme teretnog sticanja sporne parcele su u prirodi predstavljale javnu saobraćajnu površinu – regulaciju ulice Izvorska, za koju namenu su predviđene Planom generalne regulacije Sremske Kamenice sa okruženjem („Službeni list grada Novog Sada“, broj 32/2013) i Planom detaljne regulacije Staroiriškog puta sa delom Paragova u Sremskoj Kamenici („Službeni list grada Novog Sada“, broj 24/11). Tržišna vrednost 1m² spornih nepokretnosti je 7.150,58 dinara, što za celu površinu nepokretnosti čini 5.206.760,76 dinara.

Nižestepeni sudovi nalaze da su faktičkim privođenjem planiranoj nameni za javnu površinu parcele postale javna svojina, pa postavljeni tužbeni zahtev usvajaju na osnovu odredbi članova 3, 4. i 8. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, člana 1. Protokola broj 1 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, članova 58. i 18. Ustava Republike Srbije, člana 10. Zakona o javnoj svojini i člana 2. stav 2. Zakona o planiranju i izgradnji.

Drugostepeni sud ceni da je bez uticaja na odluku žalbeno ukazivanje da su sporne parcele faktički privedene planiranoj nameni pre nego što su tužioci postali njihovi vlasnici. Po oceni tog suda jedino činjenica da je vođen postupak eksproprijacije i da je tužiocima naknada isplaćena vodila bi prestanku njihovog prava na zaštitu imovine.

Po stanovištu Vrhovnog suda, nepravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo sadržano u Zakonu o javnoj svojini ( „Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 153/20 ), kada su usvojili postavljeni tužbeni zahtev.

U vreme teretnog sticanja tužilaca 2022. godine sporne parcele su već bile faktički privedene planiranoj javnoj nameni za saobraćajnu površinu i korišćene od strane neograničenog broja trećih lica. Zemljište je faktičkim putem postalo dobro u opštoj upotrebi u javnoj svojini tuženog Grada (član 10. stavovi 2. i 10. Zakona o javnoj svojini), pa je na taj način prestalo pravo privatne svojine ranijeg vlasnika, koji je stekao pravo da traži naknadu za oduzeto zemljište. Zemljište koje je postalo dobro u opštoj upotrebi ne može biti predmet prometa (član 16. Zakona o javnoj svojini).

Činjenica da su tužioci zaključili ugovor o kupoprodaji tog zemljišta i u katastru se upisali kao vlasnici ne daje im pravo da retroaktivno ostvare naknadu po osnovu faktičke eksproprijacije. Raniji vlasnik faktički oduzetog zemljišta njima nije ustupio potraživanje naknade u smislu člana 436. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima, pa ni po tom pravnom osnovu oni ne mogu isticati imovinskopravni zahtev.

Iz navedenih razloga, na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Odluka o troškovima postupka u stavu drugom izreke, doneta je na osnovu odredbi članova 165. stav 2, 153. stav 1, 154. i 163. stavovi 1-4. ZPP. Tuženom su priznati opravdani troškovi u granicama postavljenog zahteva, saglasno važećoj Advokatskoj tarifi. Dosuđeni iznos od 245.250,00 dinara čine nagrada za sastav odgovora na tužbu od 33.750,00 dinara, za zastupanje na dva održana ročišta od po 38.250,00 dinara, te za sastav žalbe i revizije od po 67.500,00 dinara.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković