.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 1377/2016
27.10.2016. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Snežane Andrejević, predsednika veća, Spomenke Zarić i Biserke Živanović, članova veća, u parnici tužilaca AA iz ..., BB iz ..., VV iz .., GG iz ..., DD iz ..., ĐĐ iz ..., EE iz ..., ŽŽ iz ..., ZZ iz ..., II iz ..., JJ iz ..., KK iz ..., LL iz ..., LJLJ iz ..., MM iz ..., NN iz ..., NJNJ iz ..., OO iz ... i PP iz ..., koje sve zastupa Milena Stanarević, advokat iz ..., protiv tuženih RR iz ..., koju zastupa Lidija Marković, advokat iz ... i Republike Srbije – Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja Republike Srbije, koju zastupa Državno pravobanilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi duga, odlučujući o reviziji tužilaca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1309/14 od 03.09.2015. godine, u sednici veća održanoj 27.10.2016. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužilaca, izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž 1309/14 od 03.09.2015. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P 22506/12 od 10.04.2013. godine, stavom prvim izreke odbijen je prigovor presuđene stvari, istaknut od strane tužene RR iz .... Stavom drugim izreke usvojen je tužbeni zahtev i tuženi su obavezani da tužiocima na ime zakonske zatezne kamate solidarno isplate iznos od 419.041,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 15.11.2012. godine, do konačne isplate. Stavom trećim izreke tuženi su obavezani da tužiocima solidarno naknade parnične troškove u iznosu od 60.360,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 10.04.2013. godine, do isplate.
Apelacioni sud u Beogradu je presudom Gž 1309/14 od 03.09.2015. godine, odbio kao neosnovanu žalbu tuženih i potvrdio prvostepenu presudu u pogledu odluke o prigovoru presuđene stvari, sadržane u stavu prvom izreke prvostepene presude, dok je istu presudu preinačio u pogledu odluke o glavnom zahtevu, sadržane u stavu drugom izreke, tako što je tužbeni zahtev tužilaca kojim je traženo da se tuženi solidarno obavežu na isplatu iznosa od 419.041,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na navedeni iznos počev od 15.11.2012. godine, odbijen kao neosnovan. Tužioci su obavezani da tuženoj RR solidarno naknade troškove parničnog postupka u iznosu od 58.770,00 dinara, a tuženoj Republici Srbiji u iznosu od 25.500,00 dinara.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužioci su blagovremeno izjavili reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, kao i iz razloga propisanih odredbama člana 404. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, br. 72/11, 55/14), radi ujednačavanja sudske prakse, novog tumačenja prava i razmatranja pravnih pitanja od opšteg interesa.
Vrhovni kasacioni sud je ocenio da nema mesta odlučivanju o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj jer je, imajući u vidu odredbe člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku i okolnost da je drugostepeni sud preinačio prvostepenu presudu u pogledu odluke o glavnom zahtevu, u konkretnom slučaju dozvoljena redovna revizija. Posebna revizija iz člana 404. istog Zakona je vanredno pravno sredstvo kojim stranke mogu, pod zakonom predviđenim uslovima, pobijati pravnosnažnu presudu koja, prema odredbama člana 403. ZPP, inače ne bi mogla da se pobija revizijom, odnosno protiv koje, prema propisanom cenzusu, vrsti odluke i predmetu spora, kao ni prema odredbama posebnog zakona, revizija inače ne bi bila dozvoljena. Radi se o istovrsnim pravnim lekovima koji se međusobno isključuju, te nema mesta odlučivanju o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj u situaciji kada, prema opštim pravilima o dozvoljenosti revizije iz člana 403. ZPP, postoji mogućnost izjavljivanja redovne revizije.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, br. 72/11, 55/14), u vezi sa članom 403. stav 2. tačka 2. istog Zakona, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija nije osnovana.
Prema činjeničnom stanju utvrđenom nižestepenim presudama, tužiocima su u pravnosnažno okončanoj parnici koja je pred Prvim opštinskim sudom u Beogradu vođena pod brojem P 5081/07 dosuđeni troškovi parničnog postupka u iznosu od 875.800,00 dinara. U toj parnici tužioci nisu tražili kamatu na dosuđeni iznos parničnih troškova. U postupku prinudnog izvršenja pravnosnažne presude Prvog osnovnog suda u Beogradu P 5081/07 od 28.05.2009. godine, ispravljene rešenjem istog suda P 5081/07 od 23.11.2009. godine, kao i rešenjem Prvog osnovnog suda u Beogradu P 53662/10 od 26.06.2012. godine, tuženi su dana 08.11.2012. godine tužiocima isplatili dosuđeni iznos od 875.800,00 dinara, a predmet tužbenog zahteva u ovom postupku je zakonska zatezna kamata na dosuđeni iznos parničnih troškova u parnici P 5081/07, obračunata za period od 01.10.2009. godine do 08.11.2012. godine (kada su troškovi isplaćeni), i to u iznosu od 419.041,68 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom na navedeni iznos počev od dana podnošenja tužbe.
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, drugostepeni sud je pravilnom primenom materijalnog prava preinačio prvostepenu presudu, nalazeći da tužioci nemaju pravo na isplatu zakonske zatezne kamate na iznos troškova parničnog postupka koji je tužiocima dosuđen u prethodnoj parnici, u situaciji kada takav zahtev nije postavljen u parnici u kojoj su ti troškovi nastali.
Suprotno navodima revidenta, drugostepeni sud pravilno zaključuje da se zakonska zatezna kamata na dosuđeni iznos troškova parničnog postupka može tražiti samo u parnici u kojoj su ti troškovi nastali i ne može biti predmet glavnog zahteva posebne parnice. Prema odrebama člana 159. stav 3. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, br.125/04, 111/09), važećeg u vreme donošenja presude Prvog opštinskog suda u Beogradu P 5081/07, kao i prema odredbama člana 163. stav 3. sada važećeg Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“, br.72/11, 55/14), parnična stranka je dužna da opredeljen zahtev po vrsti i visini troškova postavi najkasnije na poslednjem ročištu za glavnu raspravu u postupku pred prvostepenim sudom, odnosno pre zaključenja rasprave pred većem drugostepenog suda, (osim ako se radi o donošenju odluke bez prethodnog raspravljanja, u kom slučaju je parnična stranka dužna da zahtev za naknadu parničnih troškova istakne u predlogu o kome sud mora da odluči). Obaveza naknade parničnih troškova je novčana obaveza, pa poverilac (stranka koja je uspela u sporu) ima pravo da na dosuđeni iznos troškova, u smislu člana 277. Zakona o obligacionim odnosima, potražuje i zakonsku zateznu kamatu, ali se o pravu poverioca na zakonsku zateznu kamatu odlučuje u parničnom postupku u kome se ti troškovi dosuđuju, a ne u posebnom postupku. Ukoliko stranka istovremeno sa zahtevom za naknadu troškova postupka ne postavi, odnosno ne podnese i zahtev za isplatu zakonske zatezne kamate na troškove postupka, ne može u posebnoj parnici da traži isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos troškova u drugoj parnici, od presuđenja do isplate. Sledom navedenog, i po oceni Vrhovnog kasacionog suda, zahtev za isplatu zatezne kamate na iznos troškova parničnog postupka ne može biti predmet posebnog tužbenog zahteva (parnice), dok suprotni navodi revidenta nisu osnovani.
Kako se ni ostalim navodima revizije ne dovodi u pitanje pravilnost pobijane drugostepene odluke, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku reviziju odbio kao neosnovanu.
Predsednik veća-sudija
Snežana Andrejević,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
