Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž2 753/13 od 20. decembra 2013. godine, tuženikova žalba se delimično usvaja, a delimično odbija, pa se potvrđuje presuda Osnovnog suda u Novom Sadu P2 1637/12 od 24.10.2013. godine u delu odluke o samostalnom vršenju roditeljskog prava nad zajedničkom maloletnom decom stranaka i način održavanja ličnih odnosa maloletne dece sa ocem odnosno drugim roditeljem. U preostalom delu prvostepena presuda je ukinuta i predmet vraćen prvostepenom sudu na ponovno odlučivanje.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude, a u delu kojim je odlučeno o vršenju roditeljskog prava nad maloletnom decom i održavanju ličnih odnosa između maloletne dece sa roditeljem koji ne vrši roditeljsko pravo, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka, pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilja je dostavila odgovor na reviziju.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' 72/11 i 55/14), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tuženog neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, niti neka druga povreda postupka na koju revizija ukazuje, a koja bi mogla biti osnov za izjavljivanje tog pravnog sredstva.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su brak zaključile 19.02.2000. godine u ... i u braku imaju dvoje maloletne dece i to: kćerku VV rođenu ... godine, sada učenicu VII razreda osnovne škole i sina GG rođenog ... godine, sada učenika V razreda osnovne škole. Od zaključenja braka stranke su živele u ... i to do jula meseca 2013. godine kada je došlo do prekida zajednice života i kada je tužilja sa maloletnom kćerkom prešla da živi u ... dok je sin GG ostao sa ocem u .... S obzirom da nema uslova da se zajednica života nastavi nižestepeni sudovi su brak pravnosnažno razveli. Odlučujući o tome kome od roditelja poveriti decu na samostalno vršenje roditeljskog prava, nižestepeni sudovi su utvrdili da su obe stranke bez obeležja psihopalotogije u užem smislu, motivisane i zainteresovane za brigu o deci, emocionalno su im privržena te su globalno očuvane roditeljske podobnosti. Uzrast i bliskost dece opredeljuje njihov najbolji interes da se ne razdvajaju.

U takvoj situaciji, a ceneći i sve ostale okolnosti nižestepeni sudovi su odlučili da se deca povere na samostalno vršenje roditeljskog prava majci, a da se kroz model održavanja ličnih odnosa, kako je to urađeno u prvostepenoj odluci obezbedi bliskost sa drugim roditeljem, odnosno ocem i redovna komunikacija između njega i maloletne dece.

Odredbom člana 6. stav 1. Porodičnog zakona je predviđeno da je svako dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta u svim aktivnostima koje se tiču deteta. Otuda su sudovi dužni da i u postupku odlučivanja o vršenju roditeljskog prava po članu 77. stav 3. i pri uređivanju ličnih odnosa deteta sa roditeljem sa kojim ne živi, po članu 61. istog zakona rukovode se najboljim interesom maloletne dece.

Pravilno su u konkretnom slučaju sudovi zaključili da je za decu u ovom uzrastu najvažnije za njihov budući pravilan psihofizički razvoj da se ne razdvajaju. To su i deca kroz razgovore koji su sa njima obavljeni nesumnjivo istakla. Pravilno su sudovi takođe zaključili da je u ovom momentu po decu bolje da samostalno roditeljsko pravo nad njima vrši majka. Ovog zbog toga što je ona privržena deci, ispoljava kontinuiranu brigu i angažman u zadovoljavanju njihovih potreba, a u vaspitanju dominira emotivno topao fleksibilan i demokratski pristup. Ona prepoznaje važnost međuljudske saradnje i potrebe da deca održavaju kontakte i razvijaju relaciju sa ocem. Sa druge strane otac jeste zainteresovan i motivisan da brine o deci, angažuje se u zadovoljavanju potreba dece posebno u periodu nakon razvoda braka, ali kod njega postoji određena doza instrumentalizacije dece u postupku razvoda braka, a kako je to našao Klinički centar Vojvodine u svom sudsko-psihijatrijskom psihološkom mišljenju. Iako su u momentu prestanka zajednice života roditelja deca razdvojena, prema navodima iz revizije od trenutka pravnosnažnosti presude o razvodu braka, dakle od decembra meseca 2013. godine majka je kod sebe odvela i maloletnog GG, on je upisan u osnovnu školu u ..., tako da i ta okolnost je imala značaja prilikom odlučivanja o izjavljenoj reviziji.

Tuženi predlaže da se faktičko stanje koje je postojalo u momentu prestanka zajednice života bračnih drugova odnosno da je kćerka otišla kod majke, a da je sin ostao sa ocem nastavi. Međutim, takođe u reviziji se ističe i da je to stanje faktički promenjeno, a već je navedeno da je od odlučujućeg značaja u konkretnom slučaju bila potreba da se deca ne razdvajaju. Osim toga, kroz način viđanja oca sa maloletnom decom, a kako je to definisano nižestepenim odlukama, obezbediće se da se i dalje odnosi između oca i dece razvijaju u interesu i maloletne dece i tuženog kao oca.

S obzirom da se ostalim navodima iz revizije ne dovodi u sumnju pravilnost nižestepenih presuda u delu kojim je pravnosnažno odlučeno, to je revizija odbijena kao neosnovana, na osnovu člana 414. ZPP.

Predsednik veća sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić