.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 2096/2019
05.06.2019. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Jasminke Stanojević, predsednika veća, Spomenke Zarić i Biserke Živanović, članova veća, u parnici tužilaca AA i BB, oboje iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Ljiljana Svetozarević, advokat iz ..., protiv tužene VV iz ..., čiji je punomoćnik Vladimir Jordanov, advokat iz ..., radi održavanja ličnih odnosa mal. dece sa krvnim srodnicima, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 572/18 od 14.01.2019. godine, u sednici održanoj 05.06.2019. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 572/18 od 14.01.2019. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Petrovcu na Mlavi, Sudska jedinica u Žagubici P2 42/18 od 09.10.2018. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužilaca, pa je određeno održavanje ličnih odnosa i viđenja tužilaca sa svojim maloletnim unucima i to GG, rođenom .... godine i DD, rođenim ... godine, oboje iz ..., na način određen izrekom. Stavom drugim izreke, obavezana je tužena da tužiocima naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 56.320,00 dinara.
Apelacioni sud u Kragujevcu je presudom Gž2 572/18 od 14.01. 2019. godine, odbio žalbu tužene i potvrdio prvostepenu presudu.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužena je blagovremeno izjavila reviziju iz svih zakonskih razloga, kao i zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja, kako se revizijom navodi.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Sl. glasnik RS“, broj 72/11, 55/14), u vezi sa članom 202. Porodičnog zakona (''Službeni glasnik RS'' br. 18/05 sa izmenama i dopunama), pa je ocenio da revizija nije osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz odredbe člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka koje su revizijski razlog u smislu člana 407. stav 1. navedenog zakona.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužena je udovica pokojnog sina tužilaca, koji je bio u braku sa tuženom do smrti 2017. godine i u kome je rođeno dvoje mal. dece i to GG, rođena ... godine i DD, rođen ... godine. Nakon smrti supruga, a sina tužilaca, tužena je sa mal.decom napustila kuću u ... u kojoj je živela u porodičnom domaćinstvu sa suprugom, dvoje mal. dece i tužiocima i otišla da živi kod roditelja u selo ... . Nakon toga, tužena je tužiocima, retko i povremeno, dozvoljavala da viđaju svoje mal. unuke, navodeći da su odnosi između nje i tužilaca loši jer je tužioci krive za smrt njihovog sina. Veza između dece i roditelja njihovog pok. oca, koja je zasnovana njihovim rođenjem, očuvana je i pored njihovog međusobnog retkog kontakta nakon smrti sina tužilaca. U prostorijama Centra za socijalni rad Opština ... i ... organizovan je susret mal. dece sa porodicom pok. oca (babom, dedom i tetkom) i utvrđeno da su deca prihvatila kontakt sa ovim srodnicima, slobodno prilazili i igrali se, boravili u njihovoj kući na dan krsne slave, kada su takođe ispoljili pozitivne emocije koje ukazuju na bliskost sa roditeljima pok. oca. Odnosi porodice majke i pok. oca mal. dece su loši, kontakti među njima su retki, sa verbalnim konfliktima.
Na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su pravilno ocenili da je tužbeni zahtev osnovan, primenom člana 61. stav 5., u vezi sa članom 270. Porodičnog zakona.
Odredbom člana 61. stav 5. Porodičnog zakona, propisano je da dete ima pravo da održava lične odnose sa srodnicima i drugim licima sa kojima ga vezuje posebna bliskost ako ovo pravo nije ograničeno sudskom odlukom.
Odredbom člana 270. navedenog zakona, propisano je da pre nego što donese odluku, između ostalog, o zaštiti prava deteta, sud je dužan da zatraži nalaze i stručno mišljenje od organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima.
Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, prilikom donošenja odluke o tužbenom zahtevu, nižestepeni sudovi su se rukovodili najboljim interesom mal. dece. Naime, pobijana odluka je zasnovana na nalazima Centra za socijalni rad Opština ... i ... od 25.06.2018. godine, koji je dopunjen izveštajem ovog organa od 23.07.2018. godine i 10.09.2018. godine, a koji su dati na osnovu obavljenih kućnih poseta domaćinstava stranaka, opservacijom dece i razgovorima sa licima bliskim strankama. Navedeni nalazi organa starateljstva ukazuju da postoji potreba da se omoguće i ubuduće održavaju lični odnosi tužilaca, kao babe i dede sa mal. decom. U takvoj situaciji, rukovodeći se zaštitom prava dece, u koja u konkretnom slučaju spada i održavanje ličnih odnosa sa mal. unucima, u najboljem je interesu mal. GG i mal. DD da budu u kontaktu sa svojim bliskim krvnim srodnicima – babom i dedom po ocu, tužiocima u ovoj parnici, na način kako je određen prvostepenom presudom.
Neosnovani su revizijski navodi kojima se ukazuje da sukob porodica oca i majke mal. dece može negativno uticati na odnos majke i mal. dece kao i da odluka o tužbenom zahtevu nije u najboljem interesu mal. dece. Ovu činjenicu je nadležni organ starateljstva imao u vidu kada je dao navedena mišljenja koja su u spisu i iz kojih proizilazi da, za sada, se emotivna bliskost tužilaca i mal. unuka, kao i motivisanost tužilaca da održavaju lične odnose sa svojim mal. unucima, ne može dovesti u sumnju zbog trenutnih loših odnosa ovih porodica. Utvrđene činjenice ukazuju da je isključen svaki rizik da bi kontakt tužilaca sa mal. unucima narušio emotivnu vezu dece sa majkom. Ocena najboljeg interesa mal. dece je doneta na osnovu utvrđenog činjeničnog stanja, pa druga odluka suda u istoj vrsti spora, na koju revizija ukazuje, zasnovana je na drugačijim činjenicama.
Navode revizije kojima se ukazuje na nepotpuno utvrđeno činjenično stanje, Vrhovni kasacioni sud nije cenio, s ozbirom da se revizija iz ovih razloga ne može izjaviti, saglasno članu 407. stav 2. ZPP.
Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u izreci.
Predsednik veća - sudija
Jasminka Stanojević,s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
