Rešenjem Višeg suda u Požarevcu Gž 826/19(2016) od 08.10.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba krajnjeg korisnika Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd i rešenje Drugog osnovnog suda u Beogradu R1 47/16 od 25.11.2016 godine, je potvrđeno u stavu prvom, drugom i trećem izreke u delu dosuđenih troškova vanparničnog postupka. Stavom drugim izreke, isto rešenje je preinačeno u trećem stavu izreke u delu dosuđene kamate, tako što je obavezan krajnji korisnik da predlagačima od prvog do četvrtog reda na troškove vanparničnog postupka u iznosu od 288.750,00 dinara isplati zakonsku zateznu kamatu počev od dana izvršnosti rešenja do konačne isplate.

Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu, krajnji korisnik Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd, je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući dozvoljenost podnete revizije u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija u odnosu na predlagače BB i VV, nije dozvoljena, jer vrednost predmeta spora pobijanog dela rešenja u odnosu na njih – po 3.190.513,00 dinara očigledno ne prelazi dinarsku protivvrednost 40.000 evra po srednjem kursu NBS na dan podnošenja predloga dana 22.02.2016. godine, u smislu člana 403. stav 3. ZPP.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijano rešenje na osnovu člana 408. i 420. stav 1. i 6. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14 – u daljem tekstu ZPP) u vezi sa članom 27. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku, pa je našao da revizija krajnjeg korisnika u odnosu na predlagače AA i GG, nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnim rešenjem Skupštine Opštine Čukarica, Sekretarijat za komunalno, stambene i građevinske poslove, urbanizam i imovinsko-pravne poslove III-03 br. ../88 od 30.03.1990. godine, izuzeto je uz pravičnu naknadu neizgrađeno gradsko građevinsko zemljište u korist Opština Čukarica, za potrebe gradskog društvenog fonda za građevinsko zemljište i puteve Beograd, radi izgradnje lokacije „EE“ i to kp br. .. ukupne površine 3292 m2 i kp .. ukupne površine 2597 m2, obe KO ..., ranije zemljišno – knjižnih sukorisnika, između ostalih sa 1/12 idealnih delova pravnog prethodnika predlagača, sada pok. ĐĐ. Iz dopunskog rešenja o nasleđivanju Prvog osnovnog suda u Beogradu O 3214/14 od 27.03.2015. godine utvrđeno je da naknadno pronađenu zaostavštinu iza pok. ĐĐ iz ... čine sva prava po osnovu pravnosnažnog rešenja SO Čukarica – Uprava za imovinsko- pravne poslove II-01 br. ../87 od 01.09.1987. godine kao i prava po osnovu prvnosnažnog rešenja SRS – Grad Beograd – SO Čukarica - Sekretarijat za komunalno, stambene i građevinske poslove, urbanizam i imovinsko-pravne poslove broj ../88 od 30.03.1990. godine, te da se za naslednike oglašavaju ćerka ostavioca GG sa 2/6 idealnih delova, sin ostavioca AA sa 2/6 idealnig delova, unuk ostavioca BB sa 1/6 idealnih delova i unuk ostavioca VV sa 1/6 idealnih delova. Na osnovu procene Poreske uprave, Filijala „A“ Čukarica od 17.06.2016. godine broj ../2016 .. na koju nije bilo primedbi, utvrđeno je da tržišna vrednost predmetnih katastarskih parcela iznosi 39.000,00 dinara po metru kvadratnom.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je obavezao krajnjeg korisnika Direkciju za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd da predlagačima, kao pravnim sledbenicima ranijeg korisnika isplati naknadu za eksproprisano zemljište prema tržišnoj ceni navedenoj u proceni Poreske uprave, Filijala „A“ Čukarica od 17.06.2016. godine.

Drugostepeni sud je odbio kao neosnovanu žalbu krajnjeg korisnika Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd i potvrdio prvostepeno rešenje u stavu prvom, drugom i trećem izreke u delu dosuđenih troškova vanparničnog postupka, a preinačio samo kamatu u stavu trećem, dosuđenu na troškove postupka, tako što je istu dosudio počev od dana izvršnosti rešenja do isplate.

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi primenili odredbe Zakona o eksproprijaciji, kada su obavezali krajnjeg korisnika Direkciju za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd da predlagačima isplati naknadu za eksproprisane nepokretnosti, pravilno odbijajući prigovor nedostatka pasivne legitimacije krajnjeg korisnika.

Odredbom člana 31. stav 1. tačka 1. Zakona o eksproprijaciji propisano je da rešenje kojim se usvaja predlog za eksproprijaciju naročito sadrži naznačenje korisnika eksproprijacije.

Članom 33. Zakona o eksproprijaciji propisano je da troškove postupka eksproprijacije snosi korisnik eksproprijacije.

Odredbom člana 42. Zakona o eksproprijaciji, propisano je da se naknada za eksproprisano poljoprivredno zemljište i građevinsko zemljište određuje u novcu, prema tržišnoj ceni takvog zemljišta, ako Zakonom nije drugačije propisano (stav 1). Procenu tržišne cene iz stava 1. ovog člana vrši organ za utvrđivanje poreza na promet apsolutnih prava na nepokretnostima (stav 2).

Po nalaženju Vrhovnog kasacionog suda, pravilno su nižestepeni sudovi utvrdili pasivnu legitimaciju protivnika predlagača, obzirom da iz rešenja o izuzimanju proizilazi da su predmetne katastarske parcele izuzete za potrebe Gradskog društvenog fonda za građevinsko zemljište i puteve Beograd, koji je pravni prethodnik Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd, zbog čega Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd, kao krajnji korisnik jeste pasivno legitimisana u ovoj pravnoj stvari u smislu člana 31. stav 1. tačka 1. i člana 33. Zakona o eksproprijaciji, te je u obavezi da predlagačima isplati traženu naknadu. Dakle, pravilan je pravni stav nižestepenih sudova da je krajnji korisnik određen u upravnom postupku rešenjem o izuzimanju, a da sud u vanparničnom postupku određuje samo visinu naknade, te da međusobna potraživanja protivnika predlagača Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju JP Beograd kao krajnjeg korisnika i „Stankom korporacije“ doo nisu od uticaja na pravilno utvrđenje pasivne legitimacije protivnika predlagača – krajnjeg korisnika u ovoj parnoj stvari, ali mogu biti predmet nekog drugog postupka.

Organ nadležan za utvrđivanje poreza na prenos apsolutnih prava (poreska uprava) dala je procenu tržišne cene za eksproprisane predmetne nepokretnosti 39.000,00 dinara po metru kvadratnom, na koju procenu nije bilo primedbi, pa je o traženoj naknadi odlučeno pravilnom primenom člana 42. Zakona o eksproprijaciji.

Revizijskim navodima nije dovedena u sumnju pravilnost i zakonitost pobijanog rešenja. Navodi revizije su već isticani u sprovedenom postupku i po oceni Vrhovnog kasacionog suda detaljno i pravilno su ocenjeni u pobijanoj odluci.

Pravilna je i odluka o troškovima postupka doneta shodno članu 153, 154. 163. i 165. ZPP u vezi sa članom 30. stav 2. ZVP.

Imajući u vidu napred navedeno, Vrhovni kasacioni sud je odbio kao neosnovanu reviziju krajnjeg korisnika i odlučio kao u stavu prvom izreke rešenja, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP.

Odluka kao u stavu drugom izreke, doneta je na osnovu člana 413. ZPP.

Predsednik veća-sudija,

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić