Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 7290/2019 od 05.12.2019. godine stavom prvim izreke preinačena je presuda Osnovnog suda u Mladenovcu-Sudska jedinica u Sopotu P 653/18 od 20.06.2019. godine u stavu drugom izreke utoliko što je odbijen kao neosnovan eventualni tužbeni zahtev tužilje kojim je tražila da se utvrdi da je vlasnik po osnovu održaja na ½ suvlasničkog udela kat. parc. broj ..., njiva druge klase, površine 19,58 ari, upisane u list nepokretnosti broj ... KO ..., što bi tuženi bili dužni da priznaju i da omoguće da se tužilja na osnovu presude po njenoj pravnosnažnosti uknjiži sa udelom od ½ u katastru nepokretnosti bez dalje saglasnosti i pristanka tuženih. Stavom drugim izreke preinačeno je rešenje o troškovima parničnog postupka sadržano u stavu trećem izreke presude Osnovnog suda u Mladenovcu-Sudska jedinica u Sopotu P 653/18 od 20.06.2019. godine u odnosu na tuženu Gradsku opštinu Barajevo i Grad Beograd, tako što se tužilja (pogrešno označeno „tužena“) obavezuje da tuženoj Gradskoj opštini Barajevo na ime naknade troškova postupka isplati iznos od 66.000,00 dinara, a tuženom Gradu Beogradu na ime naknade troškova iznos od 63.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 ... 55/14) Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, rešenjem Petog opštinskog suda u Beogradu P 1432/62 od 26.01.1963. godine izvršena je deoba zajedničke imovine između predlagača BB i protivnika predlagača VV i određeno je da deobničari, kao braća, sporazumno u jednakim udelima dele parcelu ... KO ..., koja je kupljena od sada pok. GG, s tim da kupovina nije sprovedena kroz zemljišne knjige, te da su oba deobničara saglasna da do rešenja pitanja prenosa, parcelu koriste na taj način što će deobničar VV koristiti ½ parcele i to njen severni deo, a deobničar BB drugu polovinu parcele i to njen južni deo do opštinske pekare. Tužilja je ćerka sada pok. BB, koja je kao i njen pok. otac za života, a sada i tužilja predmetnu parcelu nesmetano i bez uznemiravanja koristila duže od 50 godina, tačnije od 1963. godine. Sporna kat. parcela upisana je u list nepokretnosti broj ... KO ... kao državna svojina sa pravom korišćenja Gradske opštine Barajevo. Postavljenim tužbenim zahtevom tužilja je tražila utvrđenje prava svojine po osnovu održaja na ½ idealnog dela sporne nepokretnosti.

Prvostepeni sud je na osnovu ovako utvrđenog činjeničnog stanja zaključio da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi iz člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa za sticanje svojine po osnovu održaja, jer je tužilja bila u savesnoj državini polovine predmetne parcele, i to njenog južnog dela, duže od dvadeset godina zbog čega je tužilja po osnovu održaja stekla u svojinu ½ suvlasničkog udela na kat. parc. ... upisane u list nepokretnosti ... KO ... .

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tuženih zaključio da je na potpuno i pravilno utvrđeno činjenično stanje prvostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo, te je preinačio prvostepenu presudu i odbio kao neosnovan eventualni tužbeni zahtev tužilje za utvrđenje prava svojine po osnovu održaja na ½ suvlasničkog udela na kat. parc. broj ... upisane u list nepokretnosti ... KO ..., sa obrazloženjem da pravo svojine sa idealnim udelom podrazumeva svojinska ovlašćenja na svakoj čestici cele stvari u idealnom udelu i gde se savesnost ceni u onosu na celu spornu parcelu, a kako je tužilja savesni držalac samo dela parcele, to eventualno postavljenim zahtevom nije mogla tražiti utvrđenje prava svojine na idealnom delu nepokretnosti, zbog čega je tužbeni zahtev odbijen kao neosnovan.

Po oceni Vrhovnog kasacionog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je preinačio i odbio tužbeni zahtev tužilje, kao neosnovan.

Odredbom člana 28. stav 4. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa propisano je da savesni držalac nepokretne stvari na koju drugi ima pravo svojine stiče pravo svojine na tu stvar održajem preko 20 godina. Odredbom člana 72. stav 2. istog zakona propisano je da je državina savesna ako držalac ne zna ili ne može znati da stvar koju drži nije njegova.

U konkretnom slučaju, tokom postupka nije bilo sporno da je rešenjem Petog opštinskog suda u Beogradu 26.01.1963. godine izvršena faktička deoba nepokretnosti, da su se tom prilikom predlagač i protivnik predlagača sporazumeli o načinu korišćenja navedene parcele, da je tužilja bila u savesnoj državini i faktičkoj vlasti sporne nepokretnosti duže od 20 godina ali isključivo na ½ parcele i to samo njenog južnog dela u tačno određenim merama i granicama, pa kod činjenice da tužilja nije tražila utvrđenje prava svojine na realnom delu sporne parcele u tačno opredeljenim merama i granicama koje su pripale njenom ocu prilikom deobe, već u idealnom delu, to tužbeni zahtev tužilje nije osnovan.

Svojina se održajem može steći samo savesnom državinom i faktičkom vlašću na tačno opredeljenoj stvari u merama i granicama, odnosno na realnom delu nepokretnosti, a ne na njenom idealnom delu, jer se održajem ne može steći susvojina na idealnom delu stvari.

Stoga, i po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo kada je doneo odluku kao u izreci pobijane presude.

Ostali navodi revizije tužilje nisu od takvog značaja da mogu dovesti do drugačije odluke suda.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u stavu prvom izreke presude.

Tužilja nije uspela u sporu po reviziji, pa joj iz tog razloga ne pripadaju troškovi na ime izjavljene revizije, zbog čega je na osnovu člana 153. stav 1. i člana 165. stav 1. ZPP odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća-sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić