Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku - ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11, 55/14, 87/18) i utvrdio da revizija tužene nije osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nema bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka koje mogu biti revizijski razlog, u smislu člana 407. istog zakona.

U pravnosnažnom okončanom postupku je utvrđeno da je tužilac bio učesnik rata u periodu od 25.03.1999. godine do 21.06.1999. godine, a da mu u tom periodu tuženi nije isplatio pripadajuće dnevnice po tom osnovu. Zaključkom Vlade Republike Srbije od 17.01.2008. godine, odlučeno je da se ratnim vojnim rezervistima iz opština - Kuršumlija, Lebane, Bojnik, Žitorađa, Doljevac, Prokuplje i Blace, izvrši isplata novčanih naknada prenosom novčanih sredstava na poseban račun navedenih opština. Tužiocu nisu isplaćene ratne vojne dnevnice u skladu sa Pravilnikom o naknadi putnih i drugih troškova u Vojsci Jugoslavije, odnosno tužiocu ove dnevnice nisu isplaćene u celosti.

Zakon o zabrani diskriminacije („Sl. glasnik RS“, broj 22/09), je stupio na snagu 07.04.2009. godine, pa su sudovi postojanje osnova za naknadu nematerijalne štete i postojanje diskriminatorskog ponašanja tužene prema tužiocu, pravilno cenili neposrednom primenom člana 21. Ustava Republike Srbije. Na ovaj način, iako pravljenje razlike u postupanju prema nekom licu u odnosu na druga lica koja su istoj ili sličnoj situaciji, ne predstavlja uvek akt diskriminacije, sudovi osnovano nalaze da u konkretnom slučaju, navedena radnja tužene, isplata ratnih dnevnica samo rezervistima iz navedenih sedam opština, predstavlja diskriminatorsko ponašanje prema tužiocu, jer tužena nije dokazala da je za ovakvo - nejednako postupanje, postojalo objektivno i razumno opravdanje.

Diskriminacija je svako neopravdano pravljenje razlike ili nejednako postupanje, odnosno propuštanje (isključivanje, ograničavanje ili davanje prvenstva) u odnosu na lica ili grupe, kao i na članove njihovih porodica ili njima bliska lica, na otvoren ili prikriven način, koji se zasniva na bilo kom osnovu (rasi, državljanstvu, nacionalnoj ili verskoj pripadnosti, jeziku, političkim ubeđenjima, polu i slično). Zaštita od diskriminacije predstavlja pravo ličnosti zagarantovano Ustavom Republike Srbije (član 21), a od 07.04.2009. godine i Zakonom o zabrani diskriminacije. Lica koja ukazuju da je u odnosu na njih izvršena diskriminacija dužna su da dokažu da su nejednako tretirana u odnosu na druga lica koja su u istoj ili sličnoj situaciji, a suprotna strana - lice na čije se diskriminatorsko postupanje ukazuje, dužna je da dokaže postojanje objektivnog i opravdanog razloga za različitost u postupanju.

Naime, iz Zaključka Vlade RS od 17.08.2008. godine, proizlazi da je finansijska pomoć koja je uplaćena na poseban račun sedam opština navedenih u Sporazumu, uplaćena radi isplate ratnih dnevnica ratnim vojnim invalidima i vojnim rezervistima koji su učestvovali u odbrani zemlje u toku NATO bombardovanja 1999. godine. Tačno je da opštine: Kuršumlija, Lebane, Bojnik, Žitorađa, Doljevac, Prokuplje i Blace, imaju status nerazvijenih opština, ali to nužno ne znači da i svi rezervisti sa prebivalištem na teritoriji ovih opština spadaju u kategoriju socijalno ugroženih lica, niti da rezervisti sa teritorije drugih opština (van opština navedenih u Sporazumu), ne spadaju u tu kategoriju lica, jer se status socijalne ugroženosti dokazuje na zakonom propisani način. Dakle, na osnovu Sporazuma od 11.01.2008. godine i Zaključka Vlade RS od 17.01.2008. godine, izvršena je isplata ratnih dnevnica svim vojnim rezervistima sa teritorije opština Kuršumlija, Lebane, Bojnik, Žitorađa, Doljevac, Prokuplje i Blace, samo po osnovu njihovog prebivališta na teritoriji tih opština, bez prethodne provere, odnosno utvrđenja njihovog socijalnog statusa. Imajući ovo u vidu, sudovi osnovano nalaze da nije postojalo objektivno prihvatljivo opravdanje za različito postupanje tužene, prilikom isplate ratnih dnevnica vojnim rezervistima, samo na osnovu njihovog prebivališta. Iz navedenog proizilazi da ovakvim postupanjem tužene, jeste izvršena diskriminacija u odnosu na tužioca u ovoj parnici, koji je bio u istoj situaciji kao i rezervisti sa teritorija navedenih 7 opština – učestvovao je u odbrani zemlje u toku NATO bombardovanja 1999. godine (cela teritorija Republike Srbije se smatra područjem na kojem su vršena ratna dejstva) i po tom osnovu stekao pravo na isplatu ratnih dnevnica, koje mu nisu isplaćene. Tokom postupka tužena nije dokazala da je tužiocu izvršila uplatu ratnih vojnih dnevnica, kako u reviziji navodi, u skladu sa Pravilnikom o naknadi putnih i drugih troškova u Vojsci Jugoslavije, a teret dokazivanja tih činjenica je bio na tuženoj.

Na osnovu utvrđenog Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić