Dopunskim rešenjem o troškovima postupka P 146/2013 od 10.10.2016. godine, odbijen je zahtev umešača Grada Novog Sada za naknadu troškova parničnog postupka.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 2385/17 od 27.02.2019. godine, preinačena je u pobijanim delovima prvostepena presuda, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužioca u delu kojim je tražio da se utvrdi pravo javne svojine Republike Srbije na parcelama upisanim u LN ... KO ..., bliže opisanim u izreci prvostepene presude (od rednog broja 1 do 799) upisanim kao državna svojina sa pravom korišćenja tužene kao i da tužena trpi da se izvrši brisanje prava korišćenja tužene na navedenim parcelama i to tako što se umesto prava javne svojine Republike Srbije na parcelama upisanim u LN ... KO ... (pod rednim brojevima od 1 do 271) utvrđuje pravo državne svojine sa pravom korišćenja tužene, što je tužena dužna priznati i trpeti da se na osnovu ove presude tužilac sa svojim pravom upiše u registar nepokretnosti i obavezana je tužena da tužiocu naknadi troškove parničnog postupka umesto iznosa od 1.080.000,00 dinara, u iznosu od 270.000,00 dinara; žalba umešača Grada Novog Sada na dopunsko rešenje prvostepenog suda za naknadu troškova parničnog postupka je odbijena, a usvojena žalba tužene, pa je rešenje prvostepenog suda P 146/2013 od 11.05.2017. godine preinačeno tako što je odbijen predlog tužioca za određivanje privremene mere sa zabranom otuđenja i opterećenja parcele upisanih u LN ... i LN ... KO ..., kao i zabranom da iste optereti davanjem založne izjave i odbijeni su zahtevi tužioca i umešača za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv drugostepene presude reviziju je izjavio tužilac iz svih zakonom propisanih razloga sa predlogom da ovaj sud preinači drugostepenu presudu, odbije žalbu tuženog i potvrdi prvostepenu presudu u pobijanim delovima.

Protiv drugostepene presude reviziju je izjavio umešač Grad Novi Sad, iz svih zakonom propisanih razloga pridružujući se u celosti revizijskim navodima tužioca.

Protiv drugostepene presude u delu izreke pod stavom jedan tačka dva i tri, reviziju je izjavio tuženi zbog bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku, pa je našao da su revizije tužioca i umešača na strani tužioca, osnovane, a da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a ni bitna povreda na koju se u reviziji ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, razgraničenje društvene i državne svojine nekadašnjeg korisnika DP „Sloga“ Kać, izvršeno je od strane nadležne Službe za katastar nepokretnosti i Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, u kom postupku su u P-1 i E-1 obrascima, taksativno upisane parcele na kojima je DP „Sloga“ Kać uspela da dokaže da ih je stekla pravnim poslom i koje su rešenjem Službe za katastar nepokretnosti, a na zahtev Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede broj 952-327/2005 od 12.08.2005. godine, upisane kao društvena svojina, koja je privatizovana, a koja se sastojala od zemljišta po vrsti - ostalo građevinsko zemljište (LN ..., k.o. ...). U pomenutom postupku razgraničenja društvene i državne svojine pred nadležnom Službom za katastar nepokretnosti, DP „Sloga“ Kać nije uspelo da dokaže da je parcele upisane u LN ..., k.o. ... steklo pravnim poslom, pa je uknjiženo da iste čine državnu svojinu, sa pravom korišćenja DP ''Sloga'' Kać, koje je u međuvremenu, kao što je već navedeno, privatizovano.

Zapisnikom Komisije za izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i pravima na njima za KO ... br. 951-6-1/06, sastavljenim u Novom Sadu, na dan 09.06.2006. godine, u postupku izlaganja podataka o nepokretnostima i utvrđivanju prava, tereta i ograničenja na nepokretnostima upisanim u privremeni list nepokretnosti broj ..., KO ..., konstatovano je koje su nepokretnosti upisane u ovaj list nepokretnosti (pomenuta privatizovana društvena svojina) i utvrđeno da se sve te nepokretnosti nalaze u vlasništvu tuženog „Sloga“ AD Kać, u celosti.

Zapisnikom Komisije za izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i pravima na njima za ... br. 951-6-3/06, sastavljenim u Novom Sadu, na dan 09.06.2006. godine, u postupku izlaganja podataka o nepokretnostima i utvrđivanju prava, tereta i ograničenja na nepokretnostima upisanim u privremeni list nepokretnosti broj ..., KO ..., konstatovano je koje su nepokretnosti upisane u ovaj list nepokretnosti kao državna svojina Republike Srbije (u odnosu na koje nije dokazano da su stečene teretnim putem), i uknjiženo da je korisnik na svim navedenim parcelama tuženi „Sloga“ AD Kać, u celosti, do donošenja odluke o davanju zemljišta na korišćenje novom korisniku. Na ovaj zapisnik, Republičko javno pravobranilaštvo Odeljenje u Novom Sadu je izjavilo prigovor 15.01.2008. godine, a radi ponovne provere načina sticanja poljoprivrednog zemljišta korisnika AD ''Sloga'' Kać, utvrđene zapisnicima Komisije br. 951-6-1/06 i 951-6-3/06 od 09.06.2006. godine, sa zahtevom za upis po službenoj dužnosti parcele za koje nije utvrđeno da su stečene pravnim poslom, u smislu člana 151a Zakona o državnom premeru i katastru i upisima prava na nepokretnostima, kao i odredbama člana 94. i 95. Zakona o poljoprivrednom zemljištu. Istovetan zahtev je podnelo i Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede pod brojem 320-11-06139/2007-07 od 06.02.2008. godine. Ovi prigovori su se odnosili isključivo na LN ... Komisija za izlaganje podataka o nepokretnostima i pravima na njima je rešenjem broj 951-6-3/2006 od 23.04.2008. godine delimično usvojila prigovor Republičkog javnog pravobranilaštva Odeljenja u Novom Sadu i zahtev Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, na izložene nepokretnosti upisane u LN ... KO ..., zapisnikom Komisije broj 951-6-3/2006 od 09.06.2006. godine, pa je izmenila ovaj zapisnik, utoliko što je parcele broj ..., ..., ..., ... i ..., prenela u LN ... i uknjižila ih kao državnu svojinu Republike Srbije, dok je pravo njihovog korišćenja uknjižila u korist Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Beograd. U preostalom delu, Komisija je navedene prigovore odbila kao neosnovane. Na ovo rešenje, žalbe su izjavili Republičko javno pravobranilaštvo Odeljenje u Novom Sadu, AD „Sloga“ Kać i Gradsko javno pravobranilaštvo Novog Sada. U žalbenom postupku, rešenjem 07 broj 951-780/08 od 04.06.2008. godine, Republički geodetski zavod je poništio rešenje Komisije za izlaganje na javni uvid podataka o nepokretnostima i pravima na njima za KO ... broj 951-6-3/2006 od 23.04.2008. godine i predmet vratio na ponovni postupak i odlučivanje, u smislu primedbi datih u obrazloženju rešenja.

U ponovnom postupku, postupajući po uputstvima drugostepenog organa, a nakon održane usmene rasprave, Komisija je utvrdila vrstu zemljišta za sve parcele upisane u LN ..., i to tako što je našla da su neke parcele postale građevinsko zemljište u državnoj svojini prema odredbama tada važećeg Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta (''Sl. list FNRJ'' br. 52/58); da su neke parcele postale gradsko građevinsko zemljište u državnoj svojini na osnovu Odluke o određivanju gradskog građevinskog zemljišta na području Grada Novog Sada (''Sl. list opštine Novi Sad'' broj 4/79), da se neke parcele, iako nisu taksativno navedene u Odluci o određivanju gradskog građevinskog zemljišta na području Grada Novog Sada (''Sl. list opštine Novi Sad'' broj 4/79), nalaze u granicama gradskog građevinskog reona po opisnom delu navedene odluke, a da se neke parcele nalaze u granicama građevinskog reona Grada Novog Sada po osnovu Generalnog urbanističkog plana Novog Sada do 2021. godine (''Sl. list Grada Novog Sada'' broj 25/06), koje su uz to bile obuhvaćene i ranijim Generalnim planom do 2005. godine. Jedine parcele koje su upisane u LN .., a za koje je Komisija našla da se nalaze van granica građevinskog reona Grada Novog Sada su kat. parcele broj 212/2, 215/1, 215/7, 1088, 1089, 1090, 1092 i 1093 po sadašnjim važećim prostornim planovima, s tim što su kat. parcele broj 212/2, 215/1 i 215/7 Odlukom o određivanju gradskog građevinskog zemljišta iz 1979. godine utvrđene kao gradsko građevinsko zemljište (šume 1. katastarske klase). Obzirom na navedeno, Komisija za izlaganje podataka o nepokretnostima i pravima na njima je rešenjem broj 951-6-3/2006 od 08.09.2008. godine delimično usvojila prigovor Republičkog javnog pravobranilaštva Odeljenja u Novom Sadu i zahtev Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, na izložene nepokretnosti upisane u LN ... ..., zapisnikom Komisije broj 951-6-3/2006 od 09.06.2006. godine, pa je izmenila ovaj zapisnik, utoliko što je parcele broj 1088, 1089, 1090, 1092 i 1093, prenela u LN ... i uknjižila ih kao državnu svojinu Republike Srbije, dok je pravo njihovog korišćenja uknjižila u korist Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Beograd. U preostalom delu, Komisija je navedene prigovore odbila kao neosnovane.

Činjenica da se predmetne parcele nalaze u građevinskom reonu nije bila osporena ni od strane podnosilaca prigovora RJP i GJP, već je bila sporna jedino vrsta zemljišta, odnosno isticano je da se ne radi o građevinskom nego o poljoprivrednom zemljištu u građevinskom reonu, na koje treba primenjivati odredbe Zakona o poljoprivrednom zemljištu, a ne Zakona o planiranju i izgradnji. Ovakvo tumačenje Komisija nije prihvatila, smatrajući da se u konkretnom slučaju radi isključivo o građevinskom zemljištu, jer u smislu člana 67 Zakona o planiranju i izgradnji, koji je tada bio na snazi (''Sl. Glasnik RS'' broj 47/03 i 34/06), građevinsko zemljište jeste i zemljište koje je u skladu sa Zakonom, odgovarajućim planom predviđeno za izgradnju i redovno korišćenje objekata, a Generalnim planom Grada Novog Sada do 2021. godine (''Sl. list Grada Novog Sada'' broj 39/06) je propisano da građevinsko zemljište obuhvata sve izgrađeno zemljište i neizgrađeno, uređeno i neuređeno, javno i ostalo zemljište u građevinskom reonu Novog Sada. Komisija je smatrala neosnovanim tvrdnje zakonskog zastupnika ovde tužioca, da se u konkretnom slučaju radi o poljoprivrednom zemljištu u građevinskom reonu, pošto su po nameni parcele upisane u z.k. ul. kao njive, pašnjaci i sl., pa da isto ima status poljoprivrednog zemljišta do privođenja nameni. Naime, u zemljišnim knjigama su sve parcele bile upisane kao društvena svojina i bila je upisana kultura i klasa parcela, ali ne i vrsta zemljišta, jer se građevinsko zemljište utvrđuje isključivo po osnovu odluka i zakona o planiranju i izgradnji i drugih planskih akata. Odredbom člana 3 Zakona o poljoprivrednom zemljištu je propisano da se poljoprivredno zemljište koje je u skladu sa posebnim zakonom određeno kao građevinsko zemljište do privođenja planiranoj nameni koristi za poljoprivrednu proizvodnju, ali ista, po tumačenju Komisije, nije od uticaja na već stečena i upisana prava na spornom zemljištu, niti se u smislu člana 151a Zakona o državnom premeru i katastru i upisima prava na nepokretnostima, kao i članova 94 i 95 Zakona o poljoprivrednom zemljištu, može oduzeti već upisano pravo korišćenja na predmetnim parcelama, rukovodeći se odredbom člana 3 Zakona o poljoprivrednom zemljištu koja definiše samo kako će se do privođenja nameni koristiti sporno zemljište, ali to nije od uticaja na činjenicu da ono po vrsti pripada građevinskom zemljištu, u smislu tada (ali i sada) važećih planskih akata, te da kako se dakle ne radi o poljoprivrednom zemljištu po vrsti, nema mesta ni primeni ostalih zakonskih odredaba pomenutih u ovom stavu, obzirom da se iste odnose na poljoprivredno zemljište.

Na navedeno rešenje, žalbe su izjavili Republičko javno pravobranilaštvo Odeljenje u Novom Sadu, Gradsko javno pravobranilaštvo Novog Sada i AD „Sloga“ Kać. U žalbenom postupku, rešenjem 07 broj 951-1476/08 od 25.12.2008. godine, Republički geodetski zavod je odbio žalbe Republičkog javnog pravobranilaštva Odeljenje u Novom Sadu, Gradskog javnog pravobranilaštva Novi Sad i AD ''Sloga'' Kać kao neosnovane. Ovo rešenje je u Republičkom javnom pravobranilaštvu Odeljenje u Novom Sadu primljeno 26.01.2009. godine.

Kod tako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je u celosti usvojio tužbeni zahtev tužioca zaključujući da predmetne katastarske parcele, taksativno navedene u tužbenom zahtevu, nisu bile predmet privatizacije tužene, te da ih ista koristi bez pravnog osnova.

Drugostepeni sud je odlučujući o žalbi tužene preinačio prvostepenu presudu u pobijanim delovima i odlučio kao u izreci svoje presude, sa razloga što je zaključio da je u konkretnom slučaju reč o građevinskom zemljištu, da je u postupku privatizacije tužene, predmet privatizacije bio društveni kapital, te da je tužena pre postupka privatizacije bila titular prava korišćenja ostalog neizgrađenog zemljišta i to pravo joj nije prestalo okončanjem privatizacije, sa pozivom na odredbe Zakona o planiranju i izgradnji iz 2009. godine.

Osnovano se revizijama tužioca i umešača na strani tužioca ističe da je drugostepeni sud donoseći pobijanu presudu pogrešno primenio materijalno pravo.

U vreme upisa tuženog kao nosioca prava korišćenja na nepokretnostima u listu nepokretnosti broj 33 primenjivali su se zakoni i to: Zakon o sredstvima u svojini Republike Srbije („Službeni glasnik RS“ broj 53/95, 3/96, 54/96, 32/97, 44/99 i 101/05), Zakon o prometu nepokretnosti („Službeni glasnik RS“ br. 42/98), Zakon o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ br. 47/03, 34/06), Zakon o privatizaciji („Službeni glasnik RS“ br. 38/01, 18/03, 45/05) i Zakon o pretvaranju društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u druge oblike („Službeni glasnik RS br. 49/2, 54/96 i 62/2006).

Zakonom o sredstvima u svojini Republike Srbije, regulisano je da, sredstva u svojini Republike Srbije (sredstva u državnoj svojini) jesu: 1) prirodna bogatstva (zemljište i dr.) i dobra u opštoj upotrebi (javna dobra i dr.) kao dobra od opšteg interesa, za koje je zakonom utvrđeno da su u državnoj svojini i 2) sredstva koja su u skladu sa zakonom stečena, odnosno koja steknu, između ostalih, državni organi i organizacije i teritorijalne jedinice (stav 1). Režim građevinskog zemljišta, poljoprivrednog zemljišta, šume i šumskog zemljišta u državnoj svojini uređuje se posebnim zakonom (član 2. stav 2.). O raspolaganju nepokretnostima u državnoj svojini odlučuju nadležni organi (član 5. stav 1.). Pod raspolaganjima nepokretnostima u državnoj svojini između ostalog, smatra se i njihovo otuđenje iz državne svojine (član 5. stav 2.). Nepokretnosti u državnoj svojini se pribavljaju i otuđuju javnim nadmetanjem ili na osnovu prikupljenih ponuda, ako zakonom nije drukčije određeno (član 6. stav 1.). Ugovor zaključen suprotno odredbi stava 1. ovog člana, ništav je (član 6. stav 2.).

Zakonom o prometu nepokretnosti regulisano je da je, promet nepokretnosti slobodan, ako zakonom nije drukčije određeno, da nepokretnosti u smislu ovog zakona jesu, između ostalih: zemljište (poljoprivredno, građevinsko, šume i šumsko zemljište) (član 1.); da promet nepokretnosti jeste raspolaganje nepokretnostima pravnim poslom, između ostalih i to: prenos prava korišćenja na nepokretnostima u državnoj svojini sa jednog na drugog nosioca prava korišćenja na nepokretnostima u državnoj svojini (član 2. stav 1. tačka 2.); prenos prava u pogledu raspolaganja nepokretnosti u društvenoj svojini, sa jednog na drugog nosioca prava na nepokretnosti u društvenoj svojini (član 2. stav 1. tačka 3.). Posebnim odredbama ovog zakona, regulisano je da: nepokretnosti iz državne i društvene svojine mogu se otuđiti samo pod tržišnim uslovima, u skladu sa zakonom (član 12.); otuđenje nepokretnosti iz državne i društvene svojine vrši se javnim nadmetanjem ili prikupljanjem ponuda (član 14. stav 1.); eventualno neposrednom pogodbom, u slučaju iz stava 2. ovog člana; kao i da je ugovor o otuđenju nepokretnosti iz državne i društvene svojine zaključen protivno odredbama stava 1. i 2. ovog člana ništav (član 14. stav 3.).

Zakonom o planiranju i izgradnji regulisano je da, ostalo građevinsko zemljište jeste izgrađeno zemljište, kao i zemljište namenjeno za izgradnju objekata, u skladu sa zakonom, ako nije određeno kao javno građevinsko zemljište (član 79. stav 1.). Ostalo građevinsko zemljište može biti u svim oblicima svojine i u prometu je (član 79. stav 2.). Zemljište iz stava 1. ovog člana koje je, do dana stupanja na snagu ovog zakona, na osnovu zakona određeno kao gradsko građevinsko zemljište u državnoj svojini, ostaje u državnoj svojini, ako posebnim zakonom nije drukčije određeno (član 79. stav 3.). Na neizgrađenom ostalom građevinskom zemljištu u državnoj svojini pravo korišćenja ima raniji sopstvenik, zakonski naslednik, kao i lica na koja je raniji sopstvenik preneo pravo korišćenja u skladu sa zakonom (član 84. stav 1.). Fizička i pravna lica koja su postala korisnici neizgrađenog građevinskog zemljišta u državnoj svojini do dana stupanja na snagu ovog zakona, a kojima nije utvrđeno pravo korišćenja iz člana 84. ovog zakona, imaju pravo da koriste to zemljište do njegovog privođenja nameni (član 87. stav 1.).

Zakonom o privatizaciji je propisano da je predmet privatizacije društveni odnosno državni kapital, u preduzećima i drugim pravnim licima (u daljem tekstu: subjekti privatizacije), ako posebnim propisima nije drukčije određeno, da u postupku privatizacije može se prodati imovina ili deo imovine subjekta privatizacije, odnosno pojedini delovi subjekta privatizacije, da predmet privatizacije ne mogu biti prirodna bogatstva i dobra u opštoj upotrebi kao dobra od opšteg interesa (član 3.), da je jedan od modela privatizacije i prodaja kapitala, odnosno imovine subjekta privatizacije koja se sprovodi putem javnog tendera ili javne aukcije (član 9. tačka 1. i član 10.), te da ugovor o prodaji kapitala, odnosno imovine sadrži, između ostalog i odredbe o korišćenju zemljišta (član 41. stav 1.).

Odredbom člana 1. Zakona o pretvaranju društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u druge oblike svojine, stavom 1. propisano je da poljoprivredno zemljište u društvenoj svojini koje je pravno lice steklo po osnovu Zakona o agrarnoj reformi i propisima o nacionalizaciji poljoprivrednog zemljišta u državnoj je svojini, a stavom 2. poljoprivredno zemljište u društvenoj svojini koje je pravno lice steklo na osnovu pravnog posla, kao sredstvo za proizvodnju, društveni je kapital tog preduzeća.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju poljoprivredno zemljište je ranije dodeljivano u skladu sa tada važećim odredbama člana 13. stav 1, člana 28. stav 1, člana 31. i 33. Zakona o poljoprivrednom zemljišnom fondu opštenarodne imovine i dedeljivanju zemlje poljoprivrednim organizacijama („Službeni list FNRJ“ br. 22/53) (pa i pravnom prethodniku tuženog). Iz tih zakonskih odredbi proizilazi da se na osnovu pravnosnažnih rešenja kojim se dodeljuje zemljište u poljoprivrednoj organizaciji, u zemljišne knjige upisuje pravo korišćenja na dodeljenom zemljištu, što podrazumeva da se ne menja svojina na ovom zemljištu. Svojina je državna, ranije opštenarodna, a dodeljivanjem zemljišta rešenjem nije promenjena svojina na zemljištu nego je samo određen nosilac prava korišćenja.

Postupak privatizacije nad DP „Sloga“ iz Kaća pokrenut je 2002. godine i okončan je zaključenjem ugovora o prodaji društvenog kapitala metodom javne aukcije 16.06.2005. godine, dakle, pre nego što je otpočeo postupak izlaganja podataka o nepokretnostima i pravima nad njima pred Komisijom RGZ – SKN za KO Novi Sad 3. Parcele koje su predmet tužbenog zahteva nisu bile predmet privatizacije. U postupku izlaganja Komisija je utvrdila da je prema potvrdi Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede RS od 23.12.2004. godine izvršeno razgraničenje poljoprivrednog zemljišta u druge oblike svojine shodno odredbama napred navedenog Zakona o pretvaranju društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u druge oblike svojine, kao i da se većina predmetnih parcela koje su predstavljale poljoprivredno zemljište nalazi u granicama gradskog-građevinskog reona na osnovu Odluke o određivanju gradskog-građevinskog zemljišta na području Grada Novog Sada („Službeni list Opštine Novi Sad“ broj 4/79) i da se to zemljište mora smatrati ostalim neizgrađenim građevinskim zemljištem u skladu sa odredbama Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ broj 49/03, 34/06) zbog čega se na isto ne može primeniti napred navedeni propis o poljoprivrednom zemljištu.

U vreme podnošenja tužbe u ovoj parnici (26.03.2009. godine) tužena je bila upisana kao titular prava svojine na 271 kat. parceli upisanih u LN ... KO ..., dok je na katastarskim parcelama u državnoj svojini (iz LN ... KO ...) bila upisana kao titular prava korišćenja. Sve katastarske parcele koje su predmet tužbenog zahteva (iz oba lista nepokretnosti) po vrsti su upisane kao ostalo građevinsko zemljište, a po načinu korišćenja kao trstik, močvara, šuma.

Iz navedenog proizlazi da je u momentu sprovođenja postupka izlaganja Komisija RGZ – SKN za KO ..., već imala saznanja da je navedenom Odukom o određivanju gradskog – građevinskog zemljišta na području Grada Novog Sada („Službeni list opštine Novi Sad broj 4/79), veći deo zemljišta već određen kao gradsko-građevinsko zemljište i pre pokretanja postupka razgraničenja poljoprivrednog zemljišta, ali je ipak primenila ishod takvog postupka koji je okončan u skladu sa navedenim propisom o poljoprivrednom zemljištu. Rezultat takvog postupanja Komisije predstavlja utvrđenje navodno postojećeg prava svojine tužene na nepokretnostima iz LN ... KO ..., koje su po navodima iz zapisnika stečene pravnim poslom i sredstvima tužene, što je ustvari predstavljalo i osnov za sprovođenje postupka razgraničenja društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u kojem su primenjene odredbe Zakona o pretvaranju društvene svojine na poljoprivrednom zemljištu u druge oblike svojine („Službeni glasnik RS“ broj 49/92, 54/96) i Zakona o poljoprivrednom zemljištu („Službeni glasnik RS“ broj 19/06). Proizilazi da je Komisija apriori primenila potvrdu resornog ministarstva koja se odnosi na poljoprivredno zemljište, ali je istovremeno utvrdila da to zemljište nije poljoprivredno već građevinsko, zbog čega je primenila drugi propis i to Zakon o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ broj 47/03...34/06). Međutim, primenom navedenih Zakona u momentu kada je izvršen upis u katastarski operat na opisani način, Služba za katastar nepokretnosti nesumnjivo je imala podatke o tome da sve predmetne katastarske parcele predstavljaju građevinsko zemljište, pri čemu su te parcele postale zemljište u državnoj svojini prema odredbama Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta, neke gradsko-građevinsko Odlukom o određivanju gradsko-građevinskog zemljišta na području Grada Novog Sada i da je takav status zemljišta potvrđen Odlukom o sprovođenju generalnog urbanističkog plana koja je objavljena u Službenom listu Grada Novog Sada broj 16/85 od 17.08.1985. godine, te da su obuhvaćene i sada važećom planskom dokumentacijom.

Imajući navedeno u vidu, po oceni Vrhovnog kasacionog suda pravilna je ocena prvostepenog suda da Komisija u postupku izlaganja nije mogla automatski da primeni potvrdu resornog ministarstva od 23.12.2004. godine jer u vreme sačinjavanja iste, predmetno zemljište nije bilo poljoprivredno, već građevinsko zemljište. Polazeći od činjenice da se radi o građevinskom zemljištu, shodno Zakonu o sredstvima u svojini Republike Srbije i shodno Zakonu o javnoj svojini, gradsko-građevinsko zemljište se nalazi u režimu državne, odnosno javne svojine, čiji je vlasnik Republika Srbija, a korisnik Jedinica lokalne samouprave. Tačno je da korisnik građevinskog zemljišta može biti njegov raniji sopstvenik. Dakle, mogla bi biti i tužena, ali pod uslovom da dokaže da je pre nego što je predmetno zemljište postalo gradsko-građevinsko bila njegov vlasnik i da je to pravo svojine stekla na zakonom propisani način, što ista nije dokazala.

U konkretnom slučaju titular prava svojine je Republika Srbija. Prema odredbi člana 84. stav 4. Zakona o planiranju i izgradnji pravo korišćenja je u prometu. Međutim, kako gradsko-građevinsko zemljište u društvenoj odnosno državnoj svojini se nalazi pod posebnim režimom regulisanim tada važećim Zakonom o sredstvima Republike Srbije, promet prava korišćenja sa DP „Sloga“ Kać nakon privatizacije na tuženu AD „Sloga“ Kać nije moglo da se prenese bez saglasnosti titulara prava državne svojine Republike Srbije. Sve promene na građevinskom zemljištu, kao što je raspolaganje opterećenjem i otuđenjem tog zemljišta, prenosom prava korišćenja morale su biti izvršene u odgovarajućem postupku uz učešće odluke i saglasnosti ovlašćenih državnih organa i organizacija, a u skladu sa citiranim odredbama Zakona o sredstvima u svojini Republike Srbije i Zakona o prometu nepokretnosti, a što je u konkretnom slučaju izostalo. Ovo tim pre što prema citiranim odredbama Zakona o privatizaciji, u slučaju privatizacije preduzeća koje u sastavu svoje imovine ima pravo korišćenja na građevinskom zemljištu u državnoj svojini, ne menja se titular prava nad tim zemljištem i prava privatizovanog preduzeća nad takvim zemljištem, ne prelaze na kupca društvenog ili državnog kapitala s obzirom na to da nisu ni bila predmet prodaje. U postupku privatizacije DP „Sloga“ nije mogla ni preneti pravo korišćenja na spornom zemljištu na kupce kapitala AD „Sloga“ Kać.

Zbog navedenog, a imajući u vidu i period u kome je to zemljište postalo gradsko-građevinsko zemljište, ne može se prihvatiti pozivanje drugostepenog suda na odredbe Zakona o planiranju i izgradnji iz 2009. godine.

Za rešenje ovog pravnog odnosa primenjuju se odredbe Zakona važećih u vreme nastanka spornog odnosa, na koje se pozvao Vrhovni kasacioni sud i u svojoj prethodnoj odluci Rev 1007/2013 od 09.09.2014. godine, a drugostepeni sud nasuprot tome primenio odredbe Zakona koje nisu važile u vreme nastanka spornog odnosa.

Sa iznetih razloga, primenom člana 414. i 416. ZPP odlučeno je kao izreci presude, sa preinačenjem i odluke o troškovima postupka primenom člana 165. istog Zakona, a tužiocu pripadaju i troškovi na ime sastava revizije od strane advokata (prema Advokatskoj tarifi imajući u vidu vrednost predmeta spora), pa je odlučeno kao u stavu tri izreke.

Predsednik veća-sudija

Slađana Nakić Momirović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić