Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku-ZPP („Sl. glasnik RS“ br. 72/11...10/23) u vezi sa odredbom člana 92. Zakona o uređenju sudova („Sl.glasnik RS“ br. 10/23) i ocenio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti a revizijom se određeno ne ukazuje na drugu bitnu povredu odredaba parničnog postupka.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je upisan kao vlasnik kat.parcela .., površine 139m2, upisane u list nepokretnosti .. KO Veternik kao zemljište u građevinskom području, njiva 2. klase, Ulica ..., .. KO Veternik, površine 117m2, njiva 2. klase, Ulica ..., upisane u isti list nepokretnosti, sa udelom od ½ idealnog dela na kat.parceli .., površine 255m2 upisane u list nepokretnosti .. KO Veternik kao zemljište u građevinskom području, njiva 2. klase, Ulica ... i sa udelom od 4275/29240 dela na kat. parceli .., površine 2924m2 upisane u istom listu nepokretnosti kao zemljište u građevinskom području, njiva 2. klase, Ulica ... . Ove parcele su Planom generalne regulacije prostora za porodično stanovanje u zapadnom delu Grada Novog Sada („Službni list Grada Novog Sada“ br. 34/17...27/22) i Planom detaljne regulacije Adica u Novom Sadu („Službeni list Grada Novog Sada“ br. 22/19), planirane za površinu javne namene – saobraćajne površine (ulice ..., ... i ... na Adicama u Novom Sadu) a kat.parcela br. .. je planskom dokumentacijom delom namenjena za saobraćajnu javnu površinu – Ulicu ... u površini od 2294m2, a manjim delom za porodično stanovanje i to u površini od 630m2. Katastarska parcela .. u prirodi u celosti predstavlja Ulicu ... u Novom Sadu i koristi se kao javna i saobraćajna površina, delimično je opremljena komunalnom infrastrukturom a saobraćajna površina izrađena je od asfaltnog zastora. Kat.parcela .. u prirodi u celosti predstavlja Ulicu ... u Novom Sadu i koristi se kao javna i saobraćajna površina, kompletno je opremljena komunalnom infrastrukturom a saobraćajna površina je izrađena od asfaltnog zastora. Kat.parcela .. u prirodi u celosti predstavlja Ulicu ... u Novom Sadu i koristi se kao javna i saobraćajna površina, delimično je opremljena komunalnom infrastrukturom, a saobraćajna površina izrađena je od asfaltnog zastora. Kat.parcela .. je u prirodi delom ušla u sastav Ulice ... u Novom Sadu u površini od 855m2. Površina ove parcele privedena nameni spram udela tužioca je 4275/29240, odgovara realnoj površini od 427,5m2. Parcela nije opremljena komunalnom infrastrukturom, a saobraćajna površina opremljena je konglameratom građevinskog materijala. Veštačenjem je utvrđeno da tržišna vrednost predmetnih parcela iznosi 200 evra po 1m2, odnosno 23.457,10 dinara po 1m2. Tužiocu nije isplaćena naknada za parcele. Kat.parcele .. i .. KO Veternik, tužilac je stekao na osnovu ugovora o zameni od 10.08.2005. godine, a kat.parcele .. i .. KO Veternik na osnovu ugovora o kupoprodaji od 25.03.2005. godine.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su primenom člana 1. stav 1. Protokola 1 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda i člana 58. Ustava Republike Srbije usvojili tužbeni zahtev i obavezali tuženog na isplatu naknade za zemljište koje je faktički eksproprisano-privedeno planskoj nameni i koristi se kao javna površina. Po stanovištu sudova, tužilac je faktičkim privođenjem zemljišta planiranoj nameni lišen prava svojine i zato mu pripada pravo na naknadu u visini tržišne vrednosti zemljišta. Istovremeno, utvrđeno je pravo javne svojine tuženog na tom zemljištu, stečeno na osnovu donetog planskog akta i faktičkim privođenjem zemljišta nameni predviđenoj tim aktom.

Po oceni Vrhovnog suda, nisu osnovani navodi revidenta da je u ovom sporu pogrešno primenjeno materijalno pravo.

Odredbom člana 10. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Sl.glasnik RS“ br. 72/11 sa kasnijim izmenama i dopunama), propisano je da se dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, smatraju one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom (javni putevi, javne pruge, most i tunel na javnom putu, pruzi i ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i dr.). Istom odredbom propisano je da svako ima pravo da dobro u opštoj upotrebi koristi na način koji je radi ostvarivanja te namene propisan zakonom, odnosno odlukom organa ili pravnog lica kome su ta dobra data na upravljanje (član 5.) kao i da su dobra u opštoj upotrebi u svojini Republike Srbije, izuzev puteva II reda, koji su u svojini autonomne pokrajine na čijoj se teritoriji nalaze i izuzev nekategorisanih puteva, opštinskih puteva i ulica (koje nisu deo autoputa ili državnog puta II i I) i trgova i javnih parkova, koji su u svojini jedinica lokalne samouprave na čijoj teritoriji se nalaze (stav 10.).

Parcele u svojini, odnosno susvojini tužioca su dobro u opštoj upotrebi, jer se koriste kao ulica-javni put u naselju koji saobraćajno povezuje delove naselja (član 2. tačka 7. Zakona o putevima), a planiranoj nameni su privedene bez sprovedenog postupka oduzimanja zemljišta koje je planskim aktom određeno za dobro u opštoj upotrebi, u smislu člana 10. sav 2. Zakona o javnoj svojini. Na taj način sprovedena je eksproprijacija koja nastaje kad se na zemljištu grade putevi i infrastrukturni ili drugi javni objekti, iako ne postoji rešenje o oduzimanju zemljišta kojim se tužilac lišava prava svojine na označenim parcelama, odnosno njihovim delovima, koji su u sastavu ulice.

Shodno izloženom, tužiocu pripada pravo na naknadu za predmetne parcele, shodno njegovom isključivom pravu svojine, dnodno suvlasničkom udelu, u visini njihove tržišne vrednosti, što je u skladu sa članom 58. stav 2. Ustava Republike Srbije. Naknada se određuje po tržišnoj vrednosti građevinskog zemljišta, jer su predmetne parcele upisane kao zemljište u građevinskom području. Visina naknada je veštačenjem utvrđena u visini od 23.457,10 dinara/m2. Tuženi je obveznik isplate naknade, jer su sporne parcele planskim aktom predviđene za saobraćajnu površinu – ulicu, a takvo zemljište je u svojini tuženog, saglasno članu 10. stav 10. Zakona o javnoj svojini.

Odluka o troškovima postupka doneta je pravilnom primenom odredbe člana 153. stav 1. i 154. ZPP.

Iz navedenih razloga, Vrhovni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbi člana 414. stav 1. ZPP .

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković