Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. ZPP (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11... 18/20) Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija tužene neosnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju ovaj sud pazi po službenoj dužnosti, a prema odredbi člana 407. stav 2. ZPP revizija se ne može izjaviti zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja u konkretnom slučaju, s obzirom da je drugostepeni sud prvostepenu presudu preinačio, ali na bazi činjeničnog stanja koje je utvrđeno u prvostepenom postupku.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, radi obezbeđenja potraživanja koje je tužena kao davalac kredita imala prema firmi „Eurolook“ kao korisniku kredita tužiljin suprug BB u svojstvu jemca je garantovao vraćanje iznosa odobrenih sredstava u vezi sa čim je overio više založnih izjava i to kod Prvog opštinskog suda u Beogradu izjave Ov ../08 od 09.05.2008. godine, Ov. ../09 od 14.08.2009. godine, Ov ../09 od 14.08.2009. godine i Ov ../09 od 25.10.2009. godine, kod Drugog opštinskog suda u Beogradu izjavu Ov ../07 od 16.02.2007. godine i kod Četvrtog opštinskog suda u Beogradu izjavu Ov ../09 od 05.06.2009. godine. Iz sadržine navedenih založnih izjava proizilazi da istima na poslovnom prostoru, jednoj poslovnoj prostoriji neutvrđene delatnosti površine 88 m2 koja se nalazi u prizemlju zgrade broj .. u ulici ... u ..., a koja je sagrađena na kp. br. .. upisane u list nepokretnosti .. KO ... za koju je tužiljin suprug potpisao izjavu da je njegova isključiva svojina koju treća lica ne polažu vlasnička prava, u korist tužene zasnovana hipoteka. Kako je do pokretanja stečajnog postupka prema firmi „Eurolook“ potraživanje tužene ostalo neizmireno, ista je obaveze po neplaćenom kreditu proglasila dospelim u celosti i pokrenula postupak naplate istih prodajom založnih nepokretnosti. S obzirom da prilikom davanja navedenih založnih izjava tužilja nije dala saglasnost za zasnivanje hiipoteke na opisanim nepokertnostima koje su stečene u braku sa BB kao jemcem, ista je kod Prvog osnovnog suda u Beogradu pokrenula postupak utvrđenja svog udela u bračnoj zajednici, pa je pravnosnažnom presudom na osnovu priznanja P 72359/10 od 19.05.2010. godine utvrđeno da su supružnici AA-BB suvlasnici tog poslovnog prostora sa po ½ alikvotnog dela. Iz sadržine lista nepokretnosti RGZ SKN Novi Beograd od 19.08.2010. godine tužilja i njen suprug su uknjiženi sa ½ suvlasničkog udela kao vlasnici navedene nepokretnosti.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud nalazi, da nezavisno od odredaba Porodičnog zakona koji regulišu pojam imovine supružnika stečene zajedničkim radom u toku trajanja njihove bračne zajednice, kod postojanja izjave BB da je založena nepokretnost njegovo isključivo vlasništvo neopterećeno pravima trećih lica, tužena nije bila dužna da istražuje njegov porodični status, te se ista ima smatrati savesnom zbog pouzdanja u katastarske podatke, pa u takvoj situaciji je tužbeni zahtev neosnovan zbog čega je i odbijen. Međutim, drugostepeni sud smatra da kod činjenice da se sporna nepokretnost stekla u toku trajanja bračne zajednice između supružnika, te da je zakonska pretpostavka o podjednakom udelu supružnika u istoj, što je kasnije i utvrđeno pravnosnažnom presudom, BB nije bio ovlašćen da zasnuje hipoteku na nepokretnosti u celini bez izričite saglasnosti njegove supruge, pa s obzirom da ista u ovom slučaju ne postoji, to je BB mogao raspolagati i hipotekom i opterećivati samo svoj suvlasnički udeo od ½ zbog čega je u tom delu tužbeni zahtev osnovan, dok je isti u preostalom delu neosnovan, pa je za taj deo žalba tužilje odbijena kao neosnovana.

Kod činjenice da su sporne založne izjave date u vreme trajanja braka između tužilje i BB i da su se odnosile na nepokretnost koja je postojala u tom momentu i stečena u toku trajanja braka, postoji zakonska pretpostavka iz člana 171. stav 1. Porodičnog zakona da se radi o zajedničkom imovini, pa otuda po članu 176. stav 2. istog zakona se smatra da je upis izvršen na oba supružnika i kad je izvršen na ime samo jednog od njih. Takva situacija je nametala obavezu tuženoj, koja je propisana članom 6. stav 2. Zakona o hipoteci („Službeni glasnik RS“ broj 115/2005), da pribavi saglasnost i tužilje kao zajedničara na spornoj nepokretnosti, a kako bi se zasnovala hipoteka na predmetnoj nepokretnosti u celini. Činjenica da takva saglasnost ne postoji po članu 174. stav 1. Porodičnog zakona onemogućava jednog od supružnika da raspolaže zajedničkom stvari u celini. Takvo raspolaganje povlači ništavost pravnog posla preko suvlasničkog udela jednog od supružnika po članu 103. stav 1. ZOO, a kako je to pravilno i odlučio drugostepeni sud.

Kod svega napred navedenog ne mogu se prihatiti navodi iz revizije tužene da je u momentu davanja pomenutih založnih izjava isključivi vlasnik predmetnih nepokretnosti bio tužiljin muž. Takođe ni tvrdnja da je prećutna saglasnost u ovakvim slučajevima dovoljna nije prihvatljiva, imajući u vidu pomenute odrede Zakona o hipoteci i Zakona o porodičnim odnosima.

Sve su to razlozi zbog kojih je i odlučeno kao u izreci na osnovu člana 414. ZPP.

Predsednik veća - sudija

Božidar Vujičić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić