Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Biserke Živanović, članova veća, u vanparničnom postupku predlagača AA, BB, VV i GG svih iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Petar Drašković, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača JP „Putevi Srbije“ čiji je punomoćnik Branislav Popovac, advokat iz ..., radi određivanja naknade za eksproprisano zemljište, odlučujući o reviziji protivnika predlagača izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Nišu Gž 75/19 od 02.12.2019. godine, u sednici veća održanoj dana 31.03.2021. godine, doneo je

R E Š E NJ E

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija protivnika predlagača izjavljena protiv rešenja Višeg suda u Nišu Gž 75/19 od 02.12.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Rešenjem Osnovnog suda u Aleksincu R1 52/18 od 29.11.2018. godine, stavom prvim izreke, određena je naknada za eksproprisane nepokretnosti- kat. parc. broj ... KO ..., površine 3,74 ara i kat. parc. ... KO ... površine 65 m2, u suvlasništvu predlagača - ranijih sopstvenika AA sa obimom udela od 3/6, BB sa obimom udela od 1/6, VV sa obimom udela od 1/6 i GG sa ovimom udela od 1/6, eksproprisanih na predlog korisnika eksproprijacije JP „Putevi Srbije“ Beograd rešenjem Opštinske uprave Opštine Aleksinac, Odeljenja za finansije, Odsek za imovinsko pravne poslove od 10.10.2017. godine u iznosu od: 1.122.000,00 dinara na ime tržišne vrednosti kat. parc. broj ... površine 3,74 ara KO ..., 195.000,00 dinara na ime tržišne vrednosti kat. parc. broj ..., površine 65 m2, KO ..., 31.131,05 dinara na ime vrednosti drvne mase sedam stabala topole, jednog stabla vrbe, jednog stabla jasena i četiri stabla oraha na kat. parc. broj ... KO ..., 426.523,99 dinara na ime izgubljenog prirasta sedam stabala topole, jednog stabla vrbe, jednog stabla jasena i četiri stabla oraha na kat. parc. broj ... KO ... i 123.000,00 dinara na ime izgubljenog prirasta ploda sa četiri stabla oraha na kat. parc. broj ... KO ... Stavom drugim izreke, obavezan je korisnik eksproprijacije JP „Putevi Srbije“ Beograd da predlagačima - ranijim vlasnicima, isplati na ime eksproprisanih nepokretnosti i za trajne zasade iz stava prvog izreke rešenja određene novčane iznose, bliže navedene u stavu drugom izreke, određene prema njihovim suvlasničkim udelima, sa zakonskom zateznom kamatom od 29.11.2018. godine do isplate. Stavom trećim izreke, obavezan je protivnik predlagača, kao korisnik eksproprijacije, da predlagačima naknadi troškove postupka u iznosu od 493.289,00 dinara.

Rešenjem Višeg suda u Nišu Gž 75/19 od 02.12.2019. godine, stavom prvim izreke prvostepeno rešenje je ukinito i odlučeno je o predlogu predlagača tako što je tačkom prvom određena naknada za eksproprisane nepokretnosti- kat. parc. broj ... KO ..., površine 3,74 ara i kat. parc. ... KO ..., površine 65 m2, u suvlasništvu predlagača - ranijih sopstvenika AA sa obimom udela od 3/6, BB sa obimom udela od 1/6, VV sa obimom udela od 1/6 i GG sa obimom udela od 1/6, eksproprisanih na predlog korisnika eksproprijacije JP „Putevi Srbije“ Beograd rešenjem Opštinske uprave Opštine Aleksinac, Odeljenja za finansije, Odsek za imovinsko pravne poslove od 10.10.2017. godine u iznosu od: 1.122.000,00 dinara na ime tržišne vrednosti kat. parc. broj ... površine 3,74 ara KO ..., 195.000,00 dinara na ime tržišne vrednosti kat. parc. broj ..., površine 65 m2, KO ..., 26.002,54 dinara na ime vrednosti drvne mase sedam stabala topole, jednog stabla vrbe i jednog stabla jasena na kat. parc. broj ... KO ..., 218.956,32 dinara na ime izgubljenog prirasta sedam stabala topole, jednog stabla vrbe i jednog stabla jasena na kat. parc. broj ... KO ... i 123.200,00 dinara na ime izgubljenog prirasta ploda sa četiri stabla oraha na kat. parc. broj ... KO ..., tačkom drugom obavezan korisnik eksproprijacije JP „Putevi Srbije“ Beograd da predlagačima-ranijim vlasnicima, isplati na ime eksproprisanih nepokretnosti i za trajne zasade iz tačke prve izreke rešenja određene novčane iznose, bliže navedene u tački drugoj izreke, određene prema njihovim suvlasničkim udelima, sa zakonskom zateznom kamatom od 29.11.2018. godine do isplate, tačkom trećom izreke odbijen je, kao neosnovan predlog predlagača da im se kao ranijim sopstvenicima kp. br. ... KO ... odredi naknada po osnovu vrednosti drvne mase četiri stabla oraha i po osnovu izgubljenog prinosa za četiri stabla oraha koja su se nalazila na kat. parc. broj ... KO ..., a koja parcela je eksproprisana u korist korisnika eksproprijacije protivnika predlagača JP „Putevi Srbije“, te da se obaveže korisnik eksproprijacije - protivnik predlagača da im isplati naknadu po tom osnovu i tačkom četvrtom izreke obavezan protivnik predlagača, kao korisnik eksproprijacije da predlagačima naknadi troškove postupka u iznosu od 556.875,00 dinara.

Protiv pravnosnažnog rešenja donetog u drugom stepenu, protivnik predlagač je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, s predlogom da se o reviziji odluči kao o izuzetno dozvoljenoj primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku.

Revizija protivnika predlagača je dozvoljena prema članu 403. stav 2. tačka 3. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“, br. 72/2011….18/2020, u daljem tekstu: ZPP) u vezi člana 30. stav 2. Zakona o vanparničnom postupku („Službeni glasnik SRS”, br. 25/82, 48/88, „Službeni glasnik RS“, br. 46/95...106/2015), zbog čega nije bilo mesta oceni dozvoljenosti izuzetne revizije primenom člana 404. ZPP.

Ispitujući pobijano rešenje u smislu člana 402. ZPP u vezi člana 420. st. 1. i 6. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija protivnika predlagača nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema činjeničnom stanju, utvrđenom u postupku pred prvostepenim sudom i nakon održane rasprave pred drugostepenim sudom, pravnosnažnim rešenjem Opštinske uprave Opštine Aleksinac, Odeljenja za finansije, Odsek za imovinskopravne poslove od 10.10.2017. godine eksproprisane su u korist korisnika eksproprijacije, ovde protivnika predlagača JP „Putevi Srbije“ Beograd kat. parc. broj ... površine 3,74 ara i kat. parc. broj ... površine 65 m2 koje su po listu nepokretnosti ... KO ... bile u vlasništvu ovde predlagača AA u delu od 3/6, BB, VV i GG sa udelima od po 1/6 idealnog dela. Nakon pravnosnažnosti rešenja pred organom uprave nije postignut sporazum stranaka o naknadi koju bi protivnik predlagača kao korisnik eksproprijacije trebalo da plati predlagačima, jer se predlagači nisu složili sa ponuđenom cenom od 100.920,59 dinara za eksproprisano zemljište i zasade koju se nalazili na kat. parc. ....

Iz lista nepokretnosti broj ... KO ... je utvrđeno da su eksproprisane nepokretnosti poljoprivredno zemljište a da je po kulturi kat. parc ... livada četvrte klase, a kat. parc. ... trsik – močvara.

Iz izveštaja Opštinske uprave Opštine Aleksinac, Odeljenja za privredu, Odseka za urbanizam, stambeno-komunalne delatnosti i zaštitu životne sredine od 13.09.2019. godine utvrđeno je da su predmetne katastarske parcele obuhvaćene prostornim planom Opštine Aleksinac („Službeni list Opštine Aleksinac“, broj 4/2011), u koji je integrisan Generalni plan Aleksinca- izmene i dopune za radnu zonu 6 (Žitkovac), radnu zonu 4 (Betonjerka) i stambeno-poslovnu zonu Vakup, radna zona Žitkovac, te da se prema prostornom planu nalaze u obuhvatu planiranog građevinskog područja radne zone Žitkovac. Odlukom o promeni namene poljoprivrednog u građevinsko zemljište na području Opštine Aleksinac određena je promena namene poljoprivrednog u građevinsko zemljište i promena se odnosi i na predmetne katastarske parcele.

U nalazu i mišljenju veštaka Gradskog zavoda za veštačenje Beograd, pribavljenog od strane protivnika predlagača za vođenje potreba upravnog postupka od 29.11.2017. godine, iskazano je da ukupna vrednost drvne mase na panju stabala jasena, topole i vrbe iznosi 22.985,59 dinara, da ukupna vrednost oraha kao voća iznosi 60.375,00 dinara, da vrednost poljoprivrednog zemljišta po m2 iznosi 40 dinara, shodno čemu ukupna vrednost iznosi 17.560,00 dinara.

Iz zapisnika Poreske uprave, Odseka za kontrolu izdvojenih aktivnosti Aleksinac od 12.09.2019. godine o proceni tržišne vrednosti nepokretnosti bez izlaska na teren proizlazi da je tržišna vrednost eksproprisanih nepokretnosti kao poljoprivrednog zemljišta za kat. parc. ...- 26,60 dinara/m2 a za kat. Parc. ...- 53,21 dinara/m2. Prema dopisu Poreske uprave od 20.11.2019. godine tržišna vrednost eksporprisanih nepokretnosti kao zemljišta u građevinskom području KO ... iznosi 266,26 dinara/m2.

Na osnovu osnovnog i dopunskog nalaza i mišljenja sudskog veštaka poljoprivredne struke Srđana Stanimirovića utvrđeno je da se predmetne katastarske parcele nalaze sa leve strane asfaltnog puta Aleksinac-Žitkovac, da su ravne površine i da se nalaze, bez obzira što se u katastru nepokretnosti vode kao poljoprivredno zemljište, u reonu-građevinskom području u blizini naseljenog mesta. Uzimajući u obzir položaj parcela - da su u blizini asfaltnog puta, naseljenih mesta i izvora vode, da se radi o zemljištu u građevinskom području, imajući u vidu i druge postupke u kojima je određivana naknada za izuzeta zemljišta u istom reonu, po mišljenju sudskog veštaka tržišna vrednost 1 m2 predmetnih kat. parcela iznosi 3.000,00 dinara pa tako tržišna vrednost kp. br. ... površine 374 m2 iznosi 1.122.000,00 dinara, a tržišna vrednost kat. parce. ... površine 65 m2 iznosi 195.000,00 dinara. Prema mišljenju sudskog veštaka vrednost prirasta ploda jednog stabla oraha na kat. parc. ... iznosi 30.800,00 dinara, odnosno ukupna vrednost izgubljenog prirasta ploda sa četiri stabla oraha koja su se nalazila na ovoj parceli iznosi 123.200,00 dinara.

U momentu izvršene eksproprijacije se pored četiri stabla oraha na kat. parc. ... KO ... nalazilo i sedam stabala topole, jedno stablo vrbe i jedno stablo jasena. Iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka šumarske struke Dejana Mitrovića utvrđeno je da vrednost drvne mase ovih stabala, uključujući i stablo oraha, bez izgubljenog prirasta iznosi 31.131,05 dinara, a da vrednost izgubljenog prirasta svih napred navedenih stabala iznosi 426.523,99 dinara. Iz dopunskog nalaza i mišljenja veštaka šumarske struke od 11.09.2019. godine utvrđeno je da vrednost drvne mase napred navedenih stabala, bez stabala oraha, bez izgubljenog prirasta iznosi 26.002,54 dinara, a da je sa izgubljenim prirastom njihova vrednost 218.956,32 dinara.

Na ovako utvrđeno činjenično stanje, pravilno je drugostepeni sud, primenom članova 42, 45. - 48. Zakona o eksproprijaciji, člana 136. Zakona o vanparničnom postupku i člana 277. Zakona o obligacinonim odnosima, obavezao protivnika predlagača, kao korisnika eksproprijacije, da predlagačima isplati naknadu tržišne vrednosti eksproprisanih kat. parcela ... i ... KO ..., naknadu na ime vrednosti drvne mase sedam stabala topole, jednog stabla vrbe i jednog stabla jasena na kat. parc. broj ... KO ..., naknadu na ime izgubljenog prirasta sedam stabala topole, jednog stabla vrbe i jednog stabla jasena na kat. parc. broj ... KO ... i naknadu na ime izgubljenog prirasta ploda sa četiri stabla oraha na kat. parc. broj ... KO ..., utvrđenu iz nalaza i mišljenja sudskih veštaka poljoprivredne i šumarske struke, u skladu sa suvlasničkim delovima, sa zakonskom zateznom kamatom od dana donošenja prvostepene odluke do isplate.

Revident neosnovano osporava pravilnu primenu materijalnog i procesnog prava u postupku utvrđivanja naknade za eksproprisane nepokretnosti.

Po oceni Vrhovog kasacionog suda, naknada tržišne vrednosti eksproprisanih nepokretnosti koju je procenila Poreska uprava predstavlja najniži iznos naknade za eksproprisanu nepokretnost, koju može odrediti sud, a u vanparničnom postupku određivanja ove naknade sud može, pored procene koju je dala Poreska uprava, izvesti i druge dokaze koje učesnici predlože, ukoliko oceni da su od značaja za određivanje visine naknade. Ovakav stav zauzet je i u odlukama Ustavnog suda Republike Srbije.

U konkretnom slučaju, pravilno je drugostepeni sud visinu naknade na ime tržišne vrednosti nepokretnosti kao zemljišta u građevinskom području KO ... i vrednost drvne mase i izgubljenog prirasta plodova odmerio prema osnovnom i dopunskom nalazu sudskog veštaka poljoprivredne struke Srđana Stanimirovića i veštaka šumarske struke Dejana Mitrovića, ocenivši da je procena Poreske uprave prenisko određena i da je data bez islaska na teren i ocene svih relevantnih kriterijuma.

Veštačenje preko veštaka Gradskog zavoda za veštačenje Beograd, koje je protivnik predlagača pribavio radi potrebe vođenja upravnog postupka, suprotno navodima revizije, drugostepeni sud je cenio, ali ga nije prihvatio imajući u vidu da ovi veštaci prilikom davanja nalaza nisu imali u vidu činjenicu da su predmetne parcele odlukom Opštine Aleksinac prevedene iz poljoprovrednog u gradsko- građevinsko zemljište odnosno da im je faktički promenjena namena. Nasuprot tome, sudski veštak Srđan Stanimirović je nalaz i mišljenje dao nakon izlaska na lice mesta, uz sagledavanje stanja na parcelama - da se nalaze u građevinskom reonu, bez obzira što se u katastru nepokretnosti vode kao poljoprivredno zemljište, da su u blizini asfaltnog puta, naseljenih mesta i izvora vode i drugih parametara koji utiču utvrđivanje tržište vrednosti (naknade određivane u drugim postupcima za izuzeta zemljišta u istom reonu i sl).

U odsustvu predloga protivnika predlagača da se tržišna vrednost eksproprisanih nepokretnosti utvrdi iz nalaza i mišljenja sudskog veštaka građevinske struke, obzirom na činjenicu promene namene zemljišta, pravilno je drugostepeni sud odluku zasnovao na nalazu i mišljenju veštaka poljoprivredne struke, tim pre što je ovaj veštak prilikom izrade nalaza i mišljenja uzeo u obzir sve parametre koje bi eventualno koristio i veštak građevinske struke.

Suprotno navodima revizije, pobijana odluka nije zasnovana na dokazima koji su izvedeni u upravnom postupku, već na osnovnim i pred drugopstepenim sudom dopunjenim nalazima i mišljenjima sudskih veštaka, zbog čega se pravilnost činjenica utvrđenih iz nalaza veštaka po oceni ovog suda ne dovodi u sumnju.

Iz navedenih razloga, na osnovu odredbe člana 414. stav 1., u vezi člana 420. stav 6. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija,

Vesna Subić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić