U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a u postupku pred drugostepenim sudom nije došlo do propusta u primeni ili do pogrešne primene koja je od odredaba ovog zakona, pa nema ni povrede iz člana 374. stav 1, u vezi člana 396. ZPP na koju se revizijom ukazuje. Drugostepeni sud je u obrazloženju pobijane presude ocenio sve žalbene navode koji su bili od značaja za pravilnu odluku o izjavljenoj žalbi. Navodima revizije tuženi zapravo osporava pravilno i potpuno utvrđeno činjenično stanje i stavlja primedbe na ocenu izvedenih dokaza iz člana 8. ZPP, iz kojih razloga se revizija ne može izjaviti prema članu 407. stav 2. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja i njena pokojna majka BB, preminula ...2013. godine, su bile suvlasnice kat. parc.br. ... KO ... površine 3ha 36a 13m2. Počev od 1994. godine prodavale su delove navedene katastarske parcele kao placeve za gradnju. Rešenjem Osnovnog suda u Novom Sadu O 6424/13 od 11.06.2014. godine tužilja je oglašena zakonskim naslednikom na zaostavštini njene majke, te je u javne knjige upisana kao nosilac prava svojine na spornoj nepokretnosti.

U toku 2006. godine izvršene su i sprovedene parcelacije kat.parc. ... KO ..., površine 53a 59m2, vlasništvo tužilje i njene majke, kada je u skladu sa tadašnjim urbanističkim planom formirana i kat.parc. ... KO ... površine 42a 97m2.

Sporna kat. parcela je u celosti u sastavu Ulice ... u ... i kompletno je opremljena infrastrukturom (vodovodom, elektroenergetskom, telekomunikacionom i gasnom) dok je saobraćajna površina izgrađena od asfaltnog zastora. Ulicu koristi neograničen broj lica za javni saobraćaj, ista u prirodi predstavlja dobro od javnog intesa.

Prema Planu Generalne regulacije naseljenog mesta ... ''Službeni list Grada Novog Sada'' br. 27/15 i 14/17) parcela br. ... KO ... je celom površinom javno građevinsko zemljište izdvojeno za javnu saobraćajnu površinu (ulicu ...). Ograde susednih kat.parcela (neizgrađenih placeva sa nelegalno i legalno izgrađeinim stambenim objektima za porodično stanovanje) predstavljaju faktičku regulacionu liniju koja se u celosti poklapa sa planskom regulacionom linijom (s obzirom da je planski akt naknadno usklađen sa faktičkim stanjem na terenu).

Tržišna vrednost nepokretnosti iznosi 4.097.61 dinara/m2 (odnosno 34,71 evro/m2). Umanjenje tržišne cene zbog izgrađene infrastrukture iznosilo bi 24 evra/m2, odnosno ukupno 12.186.501,69 dinara.

Tužilji i njenoj majci je presudom Višeg suda u Novom Sadu P 206/15 od 18.02.2016. godine dosuđena, između ostalog, i naknada za faktički eksproprisano zemljište-kat.parc. br. ... KO ..., površine 53 ara 59 m2, od koje kat.parcele je deo u površini od 810m2, nakon deobe, u sastavu predmetne kat.parcele br. ... KO ... . Kada se od parcele br. ... oduzme deo od 810 m2 za koju je napred navedenom presudom dosuđena naknada, preostaje površina od 34 ara 87 m2, čija tržišna vrednost u vreme presuđenja iznosi 14.288.366,00 dinara.

Radi regulisanja faktičkog stanja poseda, tužilja i kupci placeva, na kojima su pretežnim delom nelegalno ili legalno sagrađene porodične stambene zgrade, su rešenjem Osnovnog suda u Novom Sadu R1 10/17 od 05.04.2017. godine regulisali međusobne imovinske odnose (prihvatajući u potpunosti faktičko stanje na terenu koje je ustanovljeno na osnovu ugovora i gradnje), tako da je tužilja ostala u svojini predmetne kat.parcele ... u celosti.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi ocenili da je tuženi u obavezi da naknadi tužilji tržišnu vrednost sporne parcele br. ... KO ..., kao naknadu za faktički eksproprisanu nepokretnost.

Članom 1. Protokola br. 1 u Evropsku konvenciju o ljudskim pravima propisano je pravo na zaštitu neometanog uživanja imovine. Primena ovog člana u pogledu mešanja u neometano uživanje imovine zahteva uspostavljanje ravnoteže između opšteg interesa zajednice i interesa pojedinca. Lišavanje nekog lica njegove imovine bez isplate novčanog iznosa koji odražava vrednost svojine svakako predstavlja nesrazmerno mešanje javne vlasti i vodi povredi prava na imovinu.

Prema članu 58. stav 2. Ustava Republike Srbije, do dozvoljenog oduzimanja prava svojine, koje ne predstavlja povredu prava na imovinu, može doći pod kumulativno ispunjenim uslovima: da je učinjeno u javnom interesu, utvrđenom na osnovu zakona, i da je učinjeno uz naknadu koja ne može biti niža od tržišne.

Odredbom člana 2. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji ("Službeni glasnik RS", br. 72/2009, 81/2009, 64/2010-US, 24/2011, 121/2012, 42/2013-US, 50/2013-US, 54/2013- Rešenje US, 98/2013- US, 132/2014, 145/2014) koji je bio snazi u vreme usvajanja Plana generalne regulacije naseljenog mesta ...(„Službeni list Grada Novog Sada“ br. 27/15 i 14/17), propisano je da je površina javne namene prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju objekata javne namene ili javnih površina, za koje je predviđeno utvrđivanje javnog interesa u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i dr).

Shodno odredbi člana 10. stav 2. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik Republike Srbije“, br. 72/11, 88/2013, 105/2014), dobrima u opštoj upotrebi u javnoj svojini, u smislu tog zakona, smatraju se one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom (javni putevi, javne pruge, mostovi i tuneli na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prilazi i dr). Prema stavu 7. istog člana, dobra u opštoj upotrebi su u svojini Republike Srbije, izuzev puteva drugog reda koji su u svojini autonomne pokrajine na čijoj se teritoriji nalaze, kao i izuzev nekategorisanih puteva, opštinskih puteva i ulica (koji nisu deo autoputa ili državnog puta prvog i drugog reda) i trgova i javnih površina koji su u svojini jedinica lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze.

U konkretnom slučaju parcela br. ... KO ... u vlasništvu tužilje je privedena urbanističkoj nameni za javnu saobraćajnu površinu i celom površinom predstavlja ulicu ... . Na taj način izvršena je faktička ekspoprijacija, koja upravo i nastaje kada se na zemljištu grade putevi, infrastrukturni i drugi objekti u javnom interesu, iako ne postoji rešenje o ekspropirajciji zemljišta, osnosno o njegovom izuzimanju iz poseda. Na taj način je tužilja kao vlasnik onemogućena u vršenju svojih vlasničkih prava iz člana 3. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa i nije u obavezi da trpi štetne posledice zato što nadležni organ tuženog nije sproveo upravni postupak i doneo rešenje o eksproprijaciji (izuzimanju iz poseda), koje bi bilo osnov za isplatu novčane naknade.

Takođe, na pravo tužilje na novčanu naknadu nije od uticaja ni to što prenos prava vlasništva na spornim parcelama nije izvršen i formalno-pravno, jer se parcela u javnim evidencijama nepokretnosti i dalje nalazi u svojini tužilje. Ovo zbog toga što je sporna parcela u trenutku formiranja ulice po sili zakona prešla u javnu svojinu. Pri tom je i po Planu generalne regulacije naseljenog mesta ... („Službeni list Grada Novog Sada“ br. 27/15 i 14/17) sporna parcela predstavljala zemljište koje se nalazi u zoni novog porodičnog stanovanja i poslovanja sa stanovanjem, a po nameni je javna saobraćajna površina – ulica ..., nije namenjena za izgradnju i privedena je urbanističkoj nameni za javnu saobraćajnu površinu, predviđenoj ovim Planom.

Pravilno su nižestepeni sudovi primenom materijalog prava, shodno odredbi člana 42. Zakona o eksproprijaciji utvrdili visinu naknade za faktički oduzeto zemljište u visini njegove tržišne vrednosti i na tako određeni iznos naknade tužilji dosudili zakonsku zateznu kamatu od dana presuđenja pa do isplate u smislu člana 277. Zakona o obligacionim odnosima.

Neosnovani su navodi revizije kojima se osporava pravilna primena materijalnog prava. Ovo tim pre što se u reviziji ponavljaju navodi koji su isticani u žalbi protiv prvostepene presude, koje navode od značaja za pravilnu odluku o izjavljenoj žalbi je obrazloženo cenio drugostepeni sud. U preostalom delu revizija osporava pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja i stavlja primedbe na ocenu dokaza iz člana 8. ZPP, zbog kojih se revizija ne može izjaviti prema članu 407. stav 2. ZPP.

Pravilna je odluka o troškovima postupka, jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 401. tačka 3. u vezi članova 153, 154, 163. ZPP i člana 165. ZPP, shodno uspehu stranaka u prvostepenom i drugostepenom postupku, pravilnom primenom Tarife o nagradama i naknadama troškova za rad advokata i Taksene tarife Zakona o sudskim taksama.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Božidar Vujičić, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić