Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu tužena ''BB'' AD, ... je blagovremeno izjavila reviziju iz svih zakonskih razloga.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408., u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana.

U postupku donošenja pobijane presude nema bitne povrede iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka koje saglasno članu 407. stav 1. ZPP, predstavljaju revizijski razlog.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, suprug tužilje GG, upisan je u LN br. ... KO ..., kao vlasnik dvoiposobnog stana br. 28, površine 71 m2 u stambenoj zgradi br. ... u ul. ... u ... . Radi se o stanu iz otkupa, a prema pismenoj izjavi koju je sačinio suprug tužilje dana 29.06.2015. godine, stan je kupljen za vreme trajanja bračne zajednice, te se njegova supruga ima smatrati suvlasnikom ovog stana u kojem žive zajedno od 1980. godine. Presudom zbog propuštanja Osnovnog suda u Novom Sadu P 5177/2015 od 14.09.2015. godine, utvrđeno je da je tužilja, po osnovu sticanja u braku, vlasnik 1/2 dela ovog stana. Suprug tužilje GG je jedan od potpisnika menice, kao trasant, date kao sredstvo obezbeđenja ugovora o poslovnom revolving okvirnom kreditu na iznos od 25.000 evra, sa rokom plaćanja od 60 meseci, koji je zaključen dana 28.09.2007. godine, između BB AD ..., kao davaoca kredita i DOO DD, korisnika kredita. Zbog neizvršenja obaveza iz ugovora o kreditu, tužena banka je kao poverilac pokrenula izvršne postupke, te je u odnosu na supruga tužilje, kao izvršnog dužnika, sud doneo rešenje o izvršenju dana 12.06.2013. godine, kojim je dozvolio izvršenje radi namirenja potraživanja banke u iznosu od 7.223.809,13 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od 30.03.2012. godine, na osnovu menice od 28.09.2007. godine, izdate radi obezbeđenja obaveze po ugovoru o kreditu od 28.09.2007. godine i na osnovu ugovora o jemstvu od 28.09.2007. godine i to zabeležbom u javnu knjigu, utvrđivanjem vrednosti i prodajom stana koji se vodi kao vlasništvo dužnika u 1/1 dela, upisanog u LN ... KO ... . Tužilja je, kao treće lice, podnela prigovor u tom izvršnom postupku, navodeći da je suvlasnik nepokretnosti na koje je određeno izvršenje. Istog dana, održana je javna prodaja, a sledećeg donet zaključak kojim je stan dodeljen kupcu VV za iznos od 4.076.871,40 dinara. Dopisom od 03.04.2015. godine, tužilja se pismeno obratila tuženom VV, izveštavajući ga da je ona suvlasnik na stanu koji je predmet javne prodaje i da je o tome obavestila sud, kome je uputila i podnesak za hitno otklanjanje nepravilnosti u postupku izvršenja, jer je vlasnik spornog stana u 1/2 dela, kao supruga izvršnog dužnika. Zaključkom od 28.05.2015. godine određena je predaja spornog stana kupcu VV, naloženo je RGZ Službi za katastar nepokretnosti upis prava svojine u korist kupca, GG je naloženo da nepokretnost preda kupcu, a dana 17.06.2015. godine određeno je sprovođenje izvršenja radi predaje nepokretnosti.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev, nalazeći da su tuženi, koji su se pouzdali u istinitost podataka upisanih u javne knjige bili savesni, jer je u vreme kada je određena javna prodaja, izvršni dužnik bio upisan kao vlasnik spornog stana u 1/1 dela, a da je tužilja ishodovala izvršnu ispravu u pogledu svog vlasničkog prava kasnije, te da tužilja nema pravo na povraćaj ili isplatu novčanog iznosa dobijenog prodajom stana, ni po osnovu naknade štete, a ni po osnovu neosnovanog obogaćenja.

Drugostepeni sud je, odlučujući o žalbi tužilje, preinačio prvostepenu presudu u delu koji se odnosi na tuženu BB AD, ..., tako što je u odnosu na banku usvojio tužbeni zahtev, primenom odredbi člana 210. ZOO, ocenjujući da je tužena banka kao izvršni poverilac, prilikom određivanja predmeta izvršenja, morala imati u vidu činjenicu da je tužilja suvlasnik na stanu koji je predmet izvršenja, na koju je ona i ukazala izjavljivanjem prigovora. Saglasno tome, prema stavu drugostepenog suda, tužena banka je imala mogućnost da ograniči prodaju spornog stana na 1/2 dela koji je nesumnjivo vlasništvo izvršnog dužnika, a što ona nije učinila.

Osnovano se u revizijom tužene banke ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Sticanje bez osnova, kao institut obligacionog prava, definisan je u članu 210. Zakona o obligacionim odnosima, koji propisuje da kad je neki deo imovine jednog lica prešao na bilo koji način u imovinu nekog drugog lica, a taj prelaz nema svoj osnov u nekom pravnom poslu ili u zakonu, sticalac je dužan da ga vrati, a kad to nije moguće – da naknadi vrednost postignutih koristi. Obaveza vraćanja, odnosno naknade vrednosti nastaje i kad se nešto primi, s obzirom na osnov koji se nije ostvario ili koji je kasnije otpao.

Polazeći od sadržine navedene zakonske odredbe u kontekstu utvrđenog činjeničnog stanja, Vrhovni kasacioni sud nalazi da tužena banka nije u obavezi da vrati novčani iznos koji je na ime duga naplatila u izvršnom postupku, sprovođenjem izvršenja i na imovini koja je u suvlasništvu tužilje, kako je to pravilno zaključio i prvostepeni sud. Nema neosnovanog obogaćenja u situaciji kad je naplata potraživanja poverioca izvršena odlukom suda u izvršnom postupku. Izvršenje na predloženom predmetu izvršenja, na imovini koja je u suvlasništvu tužilje, kao trećeg lica u izvršnom postupku, odredio je i sproveo sud i odlukama suda je izvršena prodaja nepokretnosti – stana i namirenje banke, kao izvršnog poverioca, iz ostvarene kupoprodajne cene. Sud koji je odredio i sprovodio izvršenje imao je, saglasno članu 50., tada važećeg Zakona o izvršenju i obezbeđenju (''Službeni glasnik RS'' br. 31/2011), obavezu da odluči o prigovoru tužilje kao trećeg lica i ovlašćenje, pod uslovima predviđenim ovom odredbom, da rešenjem uputi tužilju kao treće lice da pokrene parnični postupak radi proglašenja da je izvršenje na tom predmetu nedopušteno, što nije učinjeno. Eventualni propusti suda u izvršnom postupku, ne mogu se pripisati u krivicu izvršnom poveriocu, ovde tuženoj banci, s obzirom da je članom 62. istog zakona predviđeno da su podaci upisani u katastar nepokretnosti istiniti i pouzdani i niko ne može snositi štetne posledice zbog tog pouzdanja.

Suprotno stavu izraženom u pobijanoj presudi, tužena banka, kao izvršni poverilac, pouzdanjem u javne knjige, list nepokretnosti koji je izdat od strane državnog organa, u kojoj nije izvršena zabeležba da se radi o zajedničkoj svojini, je postupala savesno i suprotno stavu drugostepenog suda, nije bila u obavezi da proverava i utvrđuje osnov upisa prava svojine izvršnog dužnika u javnim knjigama ili njegov bračni status.

Iz navedenih razloga, primenom člana 416. ZPP odlučeno je kao u izreci, s tim što su revizijski troškovi koje je revident opredelio do visine sastava za reviziju u iznosu od 45.000,00 dinara i sudskih taksi u iznosu od po 97.500,00 dinara za reviziju i odluku po reviziji, dosuđeni primenom člana 163, u vezi člana 153. istog zakona.

Predsednik veća – sudija

Jasminka Stanojević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić