Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Božidara Vujičića, Ilije Zindovića, Branislava Bosiljkovića i Biserke Živanović, članova veća, u pravnoj stvari tužilaca: AA iz ..., BB, VV, GG, DD, ĐĐ, EE, svih iz ..., ŽŽ iz ...., ZZ, II, JJ, svih iz ..., KK iz ..., LL iz ..., LJLJ, MM, NN, svih iz ..., NJNJ iz ..., OO, PP, oboje iz ..., RR i SS, oboje iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Đorđe Lančuški, advokat iz ..., protiv tuženih: TT, ĆĆ oboje iz ..., UU iz ..., FF iz ..., HH iz ..., CC iz ..., ČČ iz ..., DŽDŽ iz ..., ŠŠ iz ... i AB iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Gordana Jovanović, advokat iz ..., radi utvrđenja usmenog zaveštanja po tužbi i utvrđenja ništavosti i poništaja usmenog zaveštanja po protivtužbi, odlučujući o reviziji tužene ŠŠ, koju u postupku po revizij zastupa Radoslav Papović, advokat iz ..., i o reviziji ostalih tuženih, izjavljenim protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 459/18 od 17.05.2018. godine, u sednici održanoj 30.10.2019. godine, doneo je

R E Š E NJ E

NE PRIHVATA SE odlučivanje o reviziji tužene ŠŠ, izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 459/18 od 17.05.2018. godine, primenom člana 404. ZPP.

ODBACUJU SE, kao nedozvoljene, revizije tuženih (revizija tužene ŠŠ i revizija ostalih tuženih), izjavljene protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 459/18 od 17.05.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Somboru P 2019/16 od 26.10.2017. godine, ispravljenim rešenjem istog suda od 25.04.2018. godine, stavom prvim, drugim i trećim izreke, usvojen je tužbeni zahtev pa je utvrđeno da je punovažno usmeno zaveštanje, koje je pok. AV, bivši iz ..., sačinio 01.05.2012. godine pred svedocima usmenog zaveštanja AV, AG i AD, koje je proglašeno u ostavinskom postupku pred Osnovnim sudom u Somboru O 1150/14 od 16.10.2012. godine, a kojim je svu svoju imovinu ostavio u nasleđe svojoj vanbračnoj supruzi AĐ, što su tuženi dužni priznati i trpeti da se nakon pravnosnažnosti ove presude nastavi prekinuti ostavinski postupak i zaostavština ostavitelja raspravi u skladu sa punovažnim usmenim zaveštanjem, na način i pod uslovima koji su zakonom utvrđeni, a tuženi su obavezani i da tužiocima naknade troškove parničnog postupka od 252.000,00 dinara. Stavom četvrtim izreke odbijen je primarni protivtužbeni zahtev kojim su tuženi tražili da se utvrdi da je ništavo navedeno usmeno zaveštanje, proglašeno u ostavinskom postupku pred Osnovnim sudom u Somboru O 1150/14 od 16.10.2012. godine, a stavom petim izreke odbijen je i eventualni protivtužbeni zahtev za poništaj navedenog usmenog zaveštanja, kao i zahtev tuženih za naknadu troškova spora.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 459/18 od 17.05.2018. godine, žalba tuženih je delimično usvojena i prvostepena presuda preinačena u usvajajućem delu, tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim su tužioci tražili da se utvrdi da je punovažno usmeno zaveštanje, koje je pok. AV, bivši iz ..., sačinio 01.05.2012. godine pred svedocima usmenog zaveštanja AG, AD i AĐ, koje je proglašeno u ostavinskom postupku pred Osnovnim sudom u Somboru O 1150/14 od 16.10.2012. godine, a kojim je svu svoju imovinu ostavio u nasleđe svojoj vanbračnoj supruzi AŽ, što su tuženi dužni priznati i trpeti da se nakon pravnosnažnosti ove presude nastavi prekinuti ostavinski postupak i zaostavština ostavitelja raspravi u skladu sa punovažnim usmenim zaveštanjem, na način i pod uslovima koji su utvrđeni zakonom. Istim stavom preinačena je i odluka o troškovima postupka, tako što je odlučeno da svaka stranka snosi svoje troškove postupka, dok je u ostalom pobijanom, a nepreinačenom delu, kojom je odbijen primarni i eventualni protivtužbeni zahtev, prvostepena presuda potvrđena. Stavom drugim izreke obavezani su tužioci da tuženima naknade troškove žalbenog postupka od 63.800,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu reviziju je izjavila tužena ŠŠ, zbog pogrešne primene materijalnog prava, s tim što je predložila i da se o reviziji odluči kao izuzetno dozvoljenoj, u skladu sa odredbom člana 404. ZPP.

Reviziju su izjavili i ostali tuženi, zbog zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Primenom člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku („Sl. glasnik RS“ br.72/11 i 55/14), posebna revizija se može izjaviti zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda, potrebno razmotriti pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i kada je potrebno novo tumačenje prava. Prema stavu 2. istog člana, ispunjenost uslova za izuzetnu dozvoljenost revizije Vrhovni kasacioni sud ceni u veću od pet sudija.

Predmet tužbenog zahteva je utvrđenje punovažnosti usmenog testamenta, a protivtužbenog – utvrđenje ništavosti odnosno poništaj istog (testamenta). Ocena drugostepenog suda o neosnovanosti tužbenog zahteva zbog nepotpune stranačke zajednice na strani tužilaca i postojanje koneksnog odnosa između tužbenog i protivtužbenog zahteva, ne odstupa od pravnog shvatanja izraženog u odukama Vrhovnog suda Srbije i Vrhovnog kasaconog suda u predmetima sa tužbenim zahtevima i činjeničnim stanjem kao u ovoj pravnoj stvari. Imajući ovo u vidu, kao i da tužena ŠŠ revizijom osporava utvrđeno činjenično stanje (što ne predstavlja osnov za izjavljivanje posebne trevizije), ali ne ukazuju na drugačije odluke drugostepenih sudova ili Vrhovnog suda Srbije i Vrhovnog kasacionog suda, pri čemu i odluka o osnovanosti zahteva sa ovakvim tužbenim zahtevom zavisi od činjeničnog stanja utvrđenog u postupku i na kom je sudska odluka zasnovana, proizilazi da u konkretnom slučaju ne postoji potreba za razmatranjem pravnih pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, kao ni potreba ujednačavanja sudske prakse ili novog tumačenje prava, što znači da nisu ispunjeni uslovi iz člana 404. stav 1. ZPP, na osnovu čega je i odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Ispitujući dozvoljenost revizije u smislu člana 410. stav 2. tačka 5. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija tužilac i revizija tužene ŠŠ, nisu dozvoljene.

Naime, odredbom člana 468. stav 1. ZPP, propisano je da se sporovima male vrednosti smatraju sporovi u kojima se tužbeni zahtev odnosi na potraživanje u novcu koji ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000 evra po srednjem kursu NBS na dan podnošenja tužbe. Odredbom člana 479. stav 6. ZPP, propisano je da protiv odluke drugostepenog suda kojom je odlučeno u sporu male vrednosti revizija nije dozvoljena.

Tužba radi utvrđenja u ovoj pravnoj stvari, podneta je 16.11.2016. godine, a protivtužba 21.12.2016. godine. Vrednost predmeta spora određena je i u tužbi i u protivtužbi iznosima od 10.000,00 dinara, što prema srednjem kursu Narodne banke Srbije na dan podnošenja tužbe, odnosno protivtužbe, predstavlja dinarsku protivvrednost ispod 3.000 evra.

Imajući u vidu da se u konkretnom slučaju radi o sporu u kome se i tužbeni i protivtužbeni zahtev odnose na nenovčano potraživanje, u kome je vrednost predmeta spora određena u visini od 10.000,00 dinara, koji iznos - po srednjem kursu NBS na dan podnošenja tužbe, odnosno protivtužbe, ne prelazi dinarsku protivvrednost 3.000 evra, što znači da se radi o sporu male vrednosti u kome revizija nije dozvoljena, to je i revizija tužilaca i revizija tužene ŠŠ nedozvoljena, primenom člana 479. stav 6. ZPP.

Prilikom ocene dozvoljenosti revizije, Vrhovni kasacioni sud je imao u vidu da je pobijanom odlukom delimično preinačena prvostepena presuda, ali nalazi da u konkretnom slučaju nema mesta primeni odredbe o dozvoljenosti revizije na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, s obzirom da se primenom navedene odredbe može pobijati samo deo kojim je prvostepena odluka preinačena, a u konkretnom slučaju pobijanom odlukom prvostepena presuda je preinačena u korist tuženih, pa ne postoji pravni interes tuženih da u tom delu pobijaju drugostepenu presudu.

Pored navedenog, odredba člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP može se primeniti samo kada se primenjuje opšti režim dopuštenosti ovog pravnog leka, prema vrednosti spora, odnosno u slučaju kada se radi o reviziji izjavljenoj protiv pravnosnažne presude u kojoj je pobijani deo pravnosnažne presude ili označena vrednost predmeta spora ispod granične vrednosti za dozvoljenost revizije, ali ne i u sporovima u kojima je posebnom odredbom ovog Zakona (ZPP) ili posebnim zakonom, određeno da revizija protiv odluke u toj vrsti sporova nije dozvoljena.

Na osnovu člana 413. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je odlučio kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić