U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti, a ni u postupku pred drugostepenim sudom nije došlo do propusta u primeni ili do pogrešne primene koje od odredaba ovog zakona, pri čemu drugostepena presuda sadrži ocenu svih žalbenih navoda koji su od odlučnog značaja.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je vlasnik predmetne parcele koju je nasledila nakon smrti svog supruga 1993. godine koji je bio prethodni vlasnik. Parcela nikada nije bila izdavana, niti su od nje bili ostvarivani prihodi od arende, već je tužilja parcelu obrađivala za potrebe svoje porodice. Prema informaciji o lokaciji od 09.03.2021. godine, predmetna parcela nalazi se u građevinskom području naselja mesta ... i namenjena je za površine ostale namene - zaštitno zelenilo. Ne predstavlja građevinsku parcelu već je namenjena za zaštitno zelenilo, a lokalitet nije opremljen uličnim instalacijama vodovoda i kanalizacije, te je delimično opremljen uličnim elektroenergetskim i gasnim instalacijama i uličnom mrežom elektronskih komunikacija. U informaciji o lokaciji - suprastruktura koju je izdalo JP „Ubranizam“ Novi Sad od 19.02.2021. godine navodi se da se u okviru naselja, parcijalno raspoređeno, planira podizanje zaštitnog zelenila koje je potrebno formirati kao linearno zelenilo, vetrobrani pojas i kao rekreativno područje, a podizanje zaštitnog pojasa treba da sačinjava višespratno zelenilo i zabranjeno je unošenje i sadnja invazivnih vrsta biljaka. Površine ostale namene namenjene zaštitnom zelenilu ozeleniće se u funkciji zaštite koju treba naglasiti prema porodičnim stambenim objektima. Planom generalne regulacije naseljenog mesta Rumenka („Službeni list Grada Novog Sada“ broj 21/15) obuhvaćena je predmetna parcela i u celosti je namenjena za površine ostale namene - zaštitno zelenilo. Tužilja se nikada nije obraćala nadležnim organima sa zahtevom za izmenu urbanističkog plana niti zahtevom da se otklone i skinu ograničenja na predmetnoj parceli vezano za zabranu gradnje. Tužilja je do današnjeg dana u posedu parcele i istu koristi za poljoprivrednu proizvodnju te parcelu nije oglašavala niti nudila na prodaju. Prema Generalnom urbanističkom planu naseljenog mesta Rumenka („Službeni list Sreza Novi Sad“ broj 25/64) realizacija na ovom prostoru započeta je posle 1963. godine, a Generalnim urbanističkim planom Rumenke („Službeni list Opštine Novi Sad“ broj 4/78, 12/80, 58/82 i 20/86) proširen je građevinski reon naselja Rumenka, te je područje na kome se nalazi predmetna parcela ušlo u građevinski reon. Regulacionim planom područja na kome se nalazi predmetna katastarska parcela je bila planirana za ostalo građevinsko zemljište - poljoprivredno zemljište i zaštitno zelenilo uz Novosadsku ulicu. Regulacionim planom naseljenog mesta Rumenka namena predmetne parcele utvrđena je kao površina za ostale namene zaštitno zelenilo koja namena je ostala i u kasnijim izmenama i dopunama Regulacionog plana naseljenog mesta Rumenka. Mogućnost tužilje da koristi predmetnu nepokretnost bila je značajno ograničena. Predmetna nepokretnost je na tržištu nekonkurentna iz razloga postojanja zabrane izgradnje na njoj. Tržišna vrednost predmetne parcele iznosi 4.068,00 dinara po m2, što ukupno za celu parcelu iznosi 7.375.284,00 dinara. Postupak eksproprijacije nikada nije vođen, niti je tužilji isplaćena bilo kakva naknada zbog ograničavanja mogućnosti korišćenja predmetne parcele obuhvaćene važećim planom Generalne regulacije naseljenog mesta Rumenka.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužilje sa pozivom na odredbe člana 1. Protokola 1 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, odredbe člana 58. Ustava Republike Srbije, članova 3., 4. i 8 Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, odredbe člana 10 stav 2 Zakona o javnoj svojini i odredbe člana 20 Zakona o eksproprijaciji. Prema iznetoj argumentaciji tužilji pripada odgovarajuća novčana naknada jer je radnjama tuženog povređeno njeno pravo na mirno uživanje imovine obzirom da je donošenjem plana generalne regulacije naseljenog mesta Rumenka predmetna parcela predviđena kao površina ostale namene zelenilo čime je pravo tuženje na korišćenje ove nepokretnosti u znatnoj meri ograničeno u punom svojinskom obimu i kapacitetu i nametnut joj je teret neizvesnosti time što višegodišnjim neprivođenjem nameni u periodu od 22 godine stvorena je izvesnost da će u jednom momentu predmetna nepokretnost i biti faktički oduzeta i prevedena urbanističkoj nameni, a tužila kao vlasnik zemljišta ne sme da trpi štetne posledice propuštanja nadležnih organa tužene da u periodu dužem od dve decenije sprovedu postupak eksproprijacije.

Drugostepeni sud ne prihvata stanovište prvostepenog suda. Donošenje planskih dokumenata jedinice lokalne samouprave ima za cilj da se urede uslovi i način korišćenja prostora na teritoriji te lokalne samouprave u skladu načelima za uređenje prostora propisanim odredbama člana 3 Zakona o planiranju izgradnji. Odredbama člana 1 stav 4 istog Zakona propisano je da su izrada i donošenje planskih dokumenata od javnog interesa za Republiku Srbiju. Postojanje planskog akta je saglasno odredbama člana 20 stav 4 Zakona o eksproprijaciji uslov da se utvrdi javni interes za eksproprijaciju. Usvajanje određenog planskog dokumenta na znači da će nužno doći i do njegove realizacije, te ukoliko je planskim dokumentom promenjena namena određenog zemljišta isto se može koristiti i u druge svrhe do privođenja zemljišta planiranoj nameni. Tako je odredbama člana 88 stav 3 Zakona s planiranju i izgradnji propisano da poljoprivredno zemljište kojim je planskim dokumentom promenjena namena u građevinsko, do privođenja zemljišta nameni se može koristiti za poljoprivrednu proizvodnju, dok je odredbama člana 3 Zakona o poljoprivrednom zemljištu propisano da poljoprivredno zemljište koje je u skladu sa posebnim zakonom određeno kao građevinsko zemljište, do privođenja planiranoj nameni, koristi se za poljoprivrednu proizvodnju. Tužilja predmetnu parcelu koristi u obimu i na način na koji je parcelu oduvek koristila, na šta je i ovlašćena navedenim zakonskim odredbama, pa donošenjem planskih akata tuženi nije ograničio tužilju u ostvarivanju njenih svojinskih ovlašćenja jer zemljište nije faktički oduzeto. Tužilja kao upisani vlasnik istom može slobodno raspolagati, pri čemu takvu nameru nije iskazala jer istu nije niti oglašavala niti nudila na prodaju. Ovo i stoga što imajući u vidu prirodu predmetnog zemljišta, odnosno da se radi o poljoprivrednom zemljištu, tužilja saglasno odredbama članova 15 i 22 Zakona o poljoprivrednom zemljištu isto može da koristi samo za poljoprivrednu proizvodnju i ne može ga koristiti u druge svrhe, jer je zabranjeno korišćenje obradivog poljoprivrednog zemljišta u nepoljoprivredne svrhe. Samo postojanje namere tužilje da na parceli izgradi pomoćni objekat, nije dovoljan za utvrđenje postojanja povrede prava na imovinu jer u tom cilju nije ni preduzimala korake, odnosno nije takvu dozvolu tražila.

Po stanovištu Vrhovnog suda, pravilno je drugostepeni sud primenio materijalno pravo.

Prema odredbi člana 20. stav 4. Zakona o eksproprijaciji, javni interes za eksproprijaciju može da se utvrdi, ako je u skladu sa zakonom donet odgovarajući planski akt, ako ovim zakonom nije drugačije određeno. Donošenjem Plana generalne regulacije naseljenog mesta Rumenka („Službeni list Grada Novog Sada“ broj 21/15) parcela br. ... KO ... čiji je vlasnik tužilja predviđena je za površinu ostale namene – zaštitno zelenilo. Međutim, pri oceni da li je samim donošenjem plana generalne regulacije povređeno pravo tužilje na imovinu koje je garantovano Protokolom br. 1 uz Evropsku konvenciju za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, moraju se uzeti sve okolnosti konkretnog slučaja kako pravilno zaključuje drugostepeni sud.

U konkretnom slučaju tužilja nije lišena predmetne nepokretnosti, niti je ista privedena nameni iz planskog dokumenta. Predmetnu nepokretnost kako je sama tužilja izjavila i dalje koristi u poljoprivredne svrhe, kako ju je oduvek koristila, iz čega sledi da tužilja nije ograničena u načinu i obimu predmetne nepokretnosti, odnosno i dalje je koristi na isti način i u istom obimu korišćenja, pa samim donošenjem planskog akta nije došlo do povrede prava na imovinu. Pravilan je zaključak drugostepenog suda da namera tužilje da na parceli sagradi pomoćni objekat za smeštaj poljoprivredne mehanizacije, kako je navela u svom iskazu, nije dovoljan za utvrđenje postojanja povrede prava na imovinu jer o navedenom nema konkretnih dokaza. S druge strane, tužilja i dalje ima mogućnost sticanja prihoda sa predmetne parcele od poljoprivrene delatnosti.

Sledom navedenog, postojanjem aktuelnog planskog akta tužilja nije faktički ograničena u korišćenju svoje parcele, pa je pravilno drugostepeni sud odbio tužbeni zahtev za isplatu tržišne vrednosti iste.

Sud je cenio i ostale navode revizije, ali nalazi da isti nisu od posebnog značaja za donošenje drugačije odluke.

Shodno izloženom, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Tatjana Matković Stefanović, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković