.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 486/2021
21.12.2022. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Gordane Komnenić i Dragane Mirosavljević, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Goran Mitrović, advokat iz ..., protiv tuženih BB iz ..., čiji je punomoćnik Nemanja Aleksić, advokat iz ... i VV iz ..., čiji je punomoćnik Mirko Slijepčević, advokat iz ..., radi utvrđenja, odlučujući o revizijama tuženih izjavljenim protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 494/20 od 24.09.2020. godine, u sednici održanoj 21.12.2022. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJAJU SE, kao neosnovane revizije tuženih izjavljene protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 494/20 od 24.09.2020. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Višeg suda u Novom Sadu P 85/2015 od 02.12.2019. godine, stavom prvim i drugim izreke, delimično je usvojen primarni zahtev tužioca i utvrđeno da je tužilac imalac prava svojine na celoj porodičnoj stambenoj zgradi (1/1 dela) izgrađenoj na k.p. br. .. u ul. ... broj .., a koja se porodična stambena zgrada vodi u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1 kao zemljišno –knjižno telo 2 i u LN br. .. KO Novi Sad 1. Stavom trećim izreke, utvrđeno je da je tužilac imalac prava korišćenja zemljišta na k.p. br. .. KO Novi Sad 1 u celosti (1/1 dela). Stavom trećim izreke, naloženo je tuženoj VV da prizna tužiocu navedeno pravo svojine na celoj porodičnoj stambenoj zgradi (1/1 dela) izgrađenoj na k.p. br. .. u ul. ... br. .., a koja se porodična stambena zgrada vodi u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1 kao zemljišno-knjižno telo 2 i u LN br. .. KO Novi Sad 1, kao i da je dužna priznati tužiocu pravo korišćenja zemljišta na k.p. br. .. KO Novi Sad 1 u celosti (1/1 dela). Stavom petim izreke, obavezana je tužena VV da trpi da se na osnovu ove presude na predmetnim nepokretnostima izvrši zemljišnoknjižni i katastarski prenos prava svojine i prava korišćenja sa njenog imena na ime i u korist tužioca. Stavom šestim izreke, utvrđeno je da je tužilac imalac prava korišćenja zemljišta k.p. br. .. u površini od 83,00 m2, a koji deo u prirodi predstavlja produžetak k.p. br. .. sve do postojeće zidane ograde (u merama i granicama prema situacionom planu stalnog sudskog veštaka Mihajla Trifunovića od 22.08.2018. godine i koja se proteže gledano licem iz pravca ulice ... prema ovoj parceli u dužini od 6,03 m sa krajnje desne tačke tj. desnom stranom parcele br. .. počev od krajnjeg desnog dela postojeće zidane dvorišne ograde prvotužene pa u dužini prema parceli .. i u dužini od 6,04 m sa krajnje leve tačke tj. levom stranom parcele br. .. počev od spoljneg zadnjeg dvorišnog zida pomoćnog objekta tužene BB pa u dužinu prema parceli br. .., a sve u širini od 13,79 m). Stavom sedmim izreke, naloženo je tuženoj BB da prizna tužiocu navedeno pravo korišćenja zemljišta k.p. br. .. u površini od 83 m2 a koji deo u prirodi predstavlja produžetak k.p. br. .. sve do postojeće zidane ograde ( u merama i granicama prema situacionom planu stalnog sudskog veštaka Mihaila Trifunovića od 22.08.2018. godine i koja se proteža licem iz pravca ul. ... prema ovoj parceli u dužini od 6,00 m sa krajnje desne tačke tj. desnom stranom parcele br. .. počev od krajnje desnog dela postojeće zidane dvorišne ograde prvotuženi po dužini prema parceli .. u dužini od 6,04 m sa krajnje leve tačke tj. levom strane parcele br. .. počev od spoljneg zadnjeg dvorišnog zida pomoćnog objekta tužene BB pa u dužini prema parceli br. .., sve u širini od 13,79 m. Stavom osmim izreke, obavezana je tužena BB da trpi da se na osnovu ove presude na predmetnoj nepokretnosti izvrši zemljišnoknjižni katastarski prenos prava korišćenja sa njenog imena na ime i u koristi tužioca. Stavom devetim izreke, odbijen je deo primarnog zahteva tužioca kojim je tražio da se utvrdi da nije pravno valjana uknjižba u korist tužene BB prava korišćenja parcele br. .. u površini od 82,89 m2 (koja površina se prema situacionom planu Biroa za inženjersku geodeziju Novi Sad od 14.05.2013. godine proteže gledano licem iz pravca ul. ... prema ovoj parceli u dužini od 5,96 m sa krajnje desne tačke tj. desnom stranom parcele br. .. počev od krajnjeg desnog dela postojeće zidane dvorišne ograde tužene BB pa u dužinu prema parceli .. i u dužinu od 6,02 m sa krajnje leve tačke, tj. levom stranom parcele .., počev od spoljneg zadnjeg dvorišnog zida pomoćnog objekta tužene BB pa u dužinu prema parceli .., a sve u širinu od 13,77 m), kao i da nije pravno valjana uknjižba prava svojine u delu 2/50 u korist tužene VV na porodičnoj stambenoj zgradi u ul. ... br. .., sada ... br. .., sabgrađene na k.p. br. .., a koja porodična stambena zgrada se vodi u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, kao zemljišnoknjižno telo 2, kao i u listu nepokretnosti br. .. KO Novi Sad 1 i da se naloži brisanje ove uknjižbe. Stavom desetim izreke, odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.
Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 494/20 od 24.09.2020. godine, stavom prvim izreke, žalba tuženih je odbijena i presuda u pobijanom usvajajućem delu odluke o tužbenom zahtevu (stav 1-8 izreke), potvrđena. Stavom drugim izreke, žalba tužioca je usvojena i rešenje o troškovima postupka sadržano u prvostepenoj presudi preinačeno tako što se umesto da svaka stranka snosi svoje troškove postupka obavezuju tuženi da tužiocu solidarno na ime troškova postupka plate 869.660,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate, dok je zahtev za isplatu zakonske zatezne kamate na dosuđeni iznos na ime troškova postupka za period od 02.12.2019. godine do izvršnosti presude odbijen. Stavom trećim izreke, zahtevi stranaka za naknadu troškova žalbenog postupka odbijeni su.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužene su blagovremeno izjavile revizije, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.
Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u granicama propisanim članom 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11...18/20), i utvrdio da revizije tuženih nisu osnovane.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju GG i DD, kao prodavci i ĐĐ i EE, kao kupci zaključili su kupoprodajni ugovor na kome su potpisi overeni od strane suda 19.12.1983. godine, a čiji predmet je bila 1/25 dela nepokretnosti upisane u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, stambena zgrada br. .. u ul. ... sagrađena na parceli br. .. od 8a 42m2, za kupoprodajnu cenu od 200.000,00 dinara, stim što je u članu 2. ugovora konstatovano da je predmet kupoprodaje u prirodi pomoćna zgrada od tvrdog materijala, u dvorištu napred opisane stambene zgrade, u delu prema ul. ..., čiji je gabarit 30 m2, kao i pravo korišćenja zemljišta, parcele br. .. u širini od 7 m i dužini od 22 m, uz obavezu kupca da ovaj deo dvorišta na isključivom korišćenju ograde zidanom ogradom o svom trošku, kao i da o svom trošku otvore ulaz iz ul. ... . ĐĐ i EE, kao prodavci i tužena VV, kao kupac zaključili su ugovor o kupoprodaji na kome su potpisi overeni od strane suda 08.12.1987. godine, a čiji predmet je bilo 2/50 dela nepokretnosti upisane u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, pod parcelom br. .. – izgrađeno građevinsko zemljište u površini od 8a 42 m2, što u prirodi predstavlja stambenu zgradu u ul. ... br. .., za kupoprodajnu cenu od 3.000.000,00 dinara, stim da je u stavu 5. ugovora konstatovano da označena nepokretnost predstavlja jednu prostoriju površine 6 h 5m. Između istih ugovoronih strana zaključen je aneks ugovora o kupoprodaji, na kome su potpisi overeni od strane suda 02.03.1995. godine, kojim je preciziran predmet kupoprodaje, tako što je konstatovano da prodavci prodaju kupcu nepokretnost upisanu u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, sagrađenu na parceli br. .. - izgrađeno građevinsko zemljište u površini od 8a 42m2, što u prirodi predstavlja poslovnu prostoriju – metalostrugarsku radionicu u površini oko 30 m2, a članom 4. konstatovano je da prodavci dozvoljavaju da se bez njihovog posebnog pitanja i odobrenja kupac upiše kao isključivi vlasnik poslovnog prostora – predmetne metalostrugarske radionice, kada se za to steknu uslovi, budući da predmetna metalostrugarska radionica nije upisana u zemljišne knjige. Udeo od ½ na navedenoj nepokretnosti tužena VV je prenela na ŽŽ. Tužena VV i ŽŽ, kao prodavci i ZZ i II, kao kupci zaključili su kupoprodajni ugovor na kome su potpisi overeni od strane suda 17.01.2002. godine, a čiji je predmet bila nepokretnost upisana u ZKUL br. .. KO Novi Sad i osnovni list nepokretnosti katastra nepokretnosti broj .. KO Novi Sad 1, zgrada zanatstva i ličnih usluga, objekat broj 1, površine 52 m2, izgrađena na parceli br. .. u ul. ... br. .. (ranije u zemljišnim knjigama upisano kao poslovna prostorija – metalostrugarska radionica), za cenu od 1.500.000,00 dinara. ZZ i II, kao prodavci i JJ, kao kupac, zaključili su kupoprodajni ugovor, na kome su potpisi overeni od strane suda 02.03.2009. godine, čiji je predmet bila nepokretnost upisana u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1 i osnovni list nepokretnosti katastra nepokretnosti br. .. KO Novi Sad 1, zgrada zanatstva i ličnih usluga – objekat br. 1, površine 52 m2, izgrađen na parceli br. .. u ul. ... br. .. (ranije u zemljišnim knjigama upisan kao poslovna prostorija – metalostrugarska radionica) za kupoprodajnu cenu od 170.000 evra. Tužena BB je naslednik JJ.
GG i DD, kao prodavci i KK, kao kupac zaključili su kupoprodajni ugovor, na kome su potpisi overeni od strane suda 09.01.1995. godine, čiji je predmet bilo 48/50 dela nepokretnosti upisane u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, stambena zgrada br. .. u ul. ..., sagrađena na parceli br. .. – izgrađeno građevinsko zemljište u površini od 8a 42m2, za cenu od 150.000,00 dinara. KK, kao prodavac i tužilac LL i LJLJ, kao kupci zaključili su ugovor o kupoprodaji na kome su potpisi overeni od strane suda 05.06.1995. godine, čiji je predmet bilo 48/50 dela stambene zgrade br. .. u ul. ..., sagrađene na zemljištu u društvenoj svojini, opisane pod parcelom .. od 8a 42m2 u ZKUL br. .. KO Novi Sad (sadašnja adresa ul. .. br. ..) za kupoprodajnu cenu od 185.000,00 dinara. MM, kao prodavac i LL, kao kupac, zaključili su ugovor o kupoprodaji na kome su potpisi overeni od strane suda 06.08.2002. godine. U članu 1. ugovora navedeno je da su ugovorne strane saglasno konstatovale da su bračni drugovi suvlasnici u ravnim delovima na 48/50 dela stambene zgrade br. .. u ul. ..., sagrađenoj na parceli br. .., površine 8a 42m2, u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1. U članu 2. određeno je da prodavac svoj deo od ½ predmetne nepokretnosti prodaje za cenu od 1.500.000,00 dinara.
Rešenjem Opštinskog suda u Novom Sadu Dn 1721/95 od 09.03.1995. godine dozvoljen je upis u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, poslovne prostorije – metalostrugarske radionice u površini od 41 m2, sagrađene na parceli br. .. u ul. ... br. .., kao zemljišno knjižno telo III, u korist tužene VV. Rešenjem Opštinskog suda u Novom Sadu Dn 128/95 od 14.03.1995. godine, na osnovu kupoprodajnog ugovora od 09.01.1995. godine dozvoljena je uknjižba prava vlasništva na 48/50 dela stambene zgrade br. .. u ul. ..., sagrađene na zemljištu u društvenoj svojini opisanom pod parcelom br. .. od 8a 41m2 u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, vlasništvo GG i DD po pravnom osnovu kupovine u korist KK u 48/50 dela.
Prema uslovima za parcelaciju od 27.06.1994. godine parcela broj .. KO Novi Sad 1 podeljena je na dve parcele .. i .., po zahtevu tužene VV.
U LN br. .. KO Novi Sad 1, na parceli br. .. u ul. ... br. .., površine 3a 88m2 (zemljište pod objektom 52 m2, zemljište uz objekat 3a 36m2), po vrsti gradsko građevinsko zemljište, kao nosilac prava korišćenja upisana je tužena BB sa obimom udela 1/1. Na zgradi zanatstva i ličnih usluga u ul. ... br. .., površine 52m2, kao nosilac prava svojine upisana je tužena BB sa obimom udela 1/1. U LN br. .. KO Novi Sad 1, na parceli br. .. u ul. ... br. .. (danas ul. ...), površine 454 m2, po vrsti gradsko građevinsko zemljište, kao nosioci prava korišćenja upisani su tužilac sa obimom udela 48/50 i tužena VV sa obimom udela 2/50. Na porodičnoj stambenoj zgradi u ul. ... br. .. (danas ul. ... br. ..), površine 174 m2, kao nosioca prava svojine upisani su tužilac sa obimom udela 48/50 i tužena VV sa obimom udela 2/50.
Ulaz u stambeni objekat koji se nalazi na parceli br. .. (koji u prirodi predstavlja prizemnu porodičnu stambenu zgradu površine osnove 174m2) je iz ul. ... br. .. .. Sporni zid, koji se nalazi u dnu dvorišta je udaljen od stambenog objekta 23,60 m. Ulaz u poslovni objekat – zgradu zanatstva i ličnih usluga, koji se nalazi na parceli br. .., koji u prirodi predstavlja prizemni objekat površine osnova 52 m2 je iz ul. ... br. .. . Sporni zid, zajedno sa zadnjom stranom poslovnog objekta fizički odvaja dvorište i stambenu zgradu čiji je pristupi iz ul. ... br. .. . Udaljenost spornog zida od ul. ... je 22,14 m. Prema faktičkom stanju na terenu sporni zid fizički odvaja poslovni objekat – zgradu zanatstva i ličnih usluga zajedno sa pripadajućim dvorištem do spornog zida, koji pripadaju ul. ... br. .. i stambeni objekat zajedno sa pripadajućim dvorištem do spornog zida, koji pripada ul. ... br. .. .
Prilikom prvog prenosa vlasništva izvorni pomoćni objekat imao je 35 m2, a njegova sadašnja uknjižena površina iznosi 52 m2 i isti ima status poslovnog objekta. Zid su izgradili ĐĐ i EE, koji su nasuli deo parcele br. .. do zida, gledano iz ul. ... . Tužilac od 1995. godine živi u prizemnoj stambenoj zgradi na parceli br. .. u ul. ... br. ... .
Na osnovu tako utvrđenog činjeničnog stanja, po oceni Vrhovnog kasacionog suda nižestepeni sudovi su pravilnom primenom materijalnog prava usvojili zahtev tužioca.
Članom 20. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa propisano je da se pravo svojine stiče po samom zakonu, na osnovu pravnog posla i nasleđivanjem.
Kada se pođe od utvrđenog činjeničnog stanja, odnosno šta su GG i DD prodali pravnom prethodniku tužioca, a šta pravnim prethodnicima tuženih, to su nižestepeni sudovi pravilno zaključili da je tužilac stekao pravo svojine na osnovu pravnog posla, ugovora o kupoprodaji na celoj porodičnoj stambenoj zgradi (1/1 dela) izgrađenoj na parceli br. .. u ul. ... br. .., i da ima pravo korišćenja zemljišta na parceli br. .. KO Novi Sad 1 u celosti (1/1 dela) i parceli br. .. u površini od 83,00 m2 (koji deo u prirodi predstavlja produžetak parcele br. .. sve do postojeće zidane ograde), pravilnom primenom člana 20. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa. Naime, kod utvrđenog da su GG i DD pravnim prethodnicima tuženih prodali pomoćnu zgradu od tvrdog materijala izgrađenu na parceli br. .., čija je površina bila 30 m2, sa pravom korišćenja zemljišta - parcele br. .. u širini od 7m i dužini od 22m, da je ta zgrada rešenjem Opštinskog suda u Novom Sadu od 09.03.1995. godine upisana u ZKUL br. .. KO Novi Sad 1, kao poslovna prostorija – metalostrugarska radionica u površini od 41 m2, sagrađena na parceli br. .. u ul. ... br. .., kao zemljišno knjižno telo III, a u LN br. .. KO Novi Sad 1, kao zgrada zanatstva i ličnih usluga u ul. ... br. .., površine 52m2, da je parceli br. .. podeljena na dve parcele .. i .., to je pravilan zaključak nižestepenih sudova da su GG i DD pravnom prethodniku tužioca prodali celu stambenu zgradu br. .. u ul. ... br. .., sada u ul. ... br. .., sa pravom korišćenja dela parcele br. .. KO Novi Sad 1 ( sada parcele br. .. KO Novi Sad 1 u celosti i parcele br. .. u površini od 83,00 m2).
Kod navedenog, revizijom se neosnovano osporava pravilnost primenjenog materijalnog prava.
Ostalim navodima revizije ponavljaju se žalbeni navodi koji su suprotno revizijskim navodima pravilno ocenjeni od strane drugostepenog suda, te ih ovaj sud neće detaljno obrazlagati, shodno članu 414. stav 2. ZPP.
Navode u reviziji kojima se u pretežnom delu ukazuje na pogrešnu ocenu dokaza, čime se posredno osporava činjenično stanje, Vrhovni kasacioni sud nije cenio, jer se revizija iz ovih razloga ne može izjaviti u smislu člana 407. stav 2. ZPP.
Sa napred navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Dobrila Strajina, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
