U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Zvezdane Lutovac, predsednika veća, Jelene Borovac i Dragane Marinković, članova veća, u parnici tužioca UTP Hotel „Požega“ D.O.O. iz Požege, koga od revizije zastupa Stojan Milojević, advokat u ..., protiv tužene Opštine Požega, koga zastupa Opštinski pravobranilac Požega, radi isplate naknade za zauzeto zemljište, odlučujući o reviziji tužene izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu broj Gž 1771/19 od 18.11.2019. godine, u sednici veća održanoj 15.10.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužene izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu broj Gž 1771/19 od 18.11.2019. godine.

ODBIJA SE zahtev tužioca za naknadu troškova odgovora na reviziju.

O b r a z l o ž e nj e

Viši sud u Užicu je presudom broj P 3740/18 od 12.02.2019. godine usvojio tužbeni zahtev tužioca, pa je obavezao tuženu da na ime bespravno oduzetog gradskog građevinskog zemljišta i to cele katastarske parcele .. u površini od 19 m2, koja se koristik kao pešačka staza; dela katastarske parcele .. u površini od 14 m2 koja se koristi kao pešačka staza – trotoar; dela katastarske parcele .. u površini od 71 m2, koja se koristi kao saobraćajnica; cele katastarske parcele .. u površini od 239 m2 koja se koristi kao javna saobraćajnica sa obeleženim mestima za parkiranje; cele katastarske parcele .. u površini od 466 m2, koja se koristi kao javna površina; dela katastarske parcele .. u površini od 50 m2, koja se koristi kao kolovoz; dela katastarske parcele .. u površini od 547 m2, koja se koristi kao javna površina – saobraćajnica; cele katastarske parcele .. u površini od 496 m2, koja se koristi kao deo ... ulice; deo katastarske parcele .. u površini od 225 m2, koja se koristi kao parkiralište i cele katastarske parcele .. u površini od 448 m2, koja se koristi kao saobraćajnica, ukupne površine 25 ari 75 m2, sve upisane u ln .. KO ... na kome tužilac ima pravo korišćenja, isplati iznos od 12.314.525,50 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 12.02.2019. godine kao dana presuđenja pa do konačne isplate u roku od 15 dana. Drugim stavom izreke je odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se na dosuđeni iznos obračuna i isplati zatezna kamata počev od 30.12.2016. godine kao dana podnošenja tužbe, pa do 12.02.2019. godine kao dana presuđenja. Stavom tri izreke je obavezana tužena da tužiocu na ime troškova parničnog postupka isplati iznos od 265.000,00 dinara u roku od 15 dana. Četvrtim stavom izreke je odbijen kao neosnovan zahtev tužioca prema tuženoj na ime parničnih troškova za iznos od još 143.206,00 dinara.

Apelacioni sud u Kragujevcu je presudom broj Gž 1771/19 od 18.11.2019. godine odbio kao neosnovanu žalbu tužene i potvrdio je presudu Višeg suda u Užicu u prvom i trećem stavu izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete od strane drugostepenog suda tužena je izjavila blagovremenu reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Tužilac je izjavio odgovor na reviziju i postavio je zahtev za naknadu troškova nastalih tim povodom.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11 i 55/14), pa je ocenio da revizija tužene nije osnovana.

U postupku pred nižestepenim sudovima nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti, a tužena ne ukazuje na kakve druge povrede postupka.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilac je upisan kao korisnik u ln br. .. KO ... na katastarskim parcelama broj .., .., .., .., .., .. i .. ukupne površine 22 ara 67 m2 koje počev od 2002. godine koristi tužena kao javnu površinu. Navedene parcele su izuzete od tužioca na osnovu Generalnog urbanističkog plana tužene broj .. i regulacionog Plana „Centar 1“ faza 2, kojima su predviđene kao saobraćajnice, pri čemu je izvršeno izuzimanje u javnom interesu bez prethodno sprovedenog zakonskog postupka i bez isplate tržišne naknade tužiocu.

Radi izgradnje motela u Požegi koja je proglašena opštim interesom odobrena je lokacija na katastarskoj parceli .. i katastarskoj parceli broj .. KO ..., koje su bile tada u privatnom vlasništvu. Zbog toga je SO Požega 26.11.1965. godine donela rešenje da se može pristupiti eksproprijaciji dela katastarske parcele .. KO ... u površini od 166 m2 vlasništvo AA iz ..., dela katastarske parcele broj .. KO ... u površini od 160 m2, vlasništvo BB i dela katastarske parcele broj .. KO ... u površini od 162 m2, vlasništvo VV iz ... i da se izvrši administrativni prenos zemljišta u društvenoj svojini sa korisnika Poljoprivredne škole „Ljubo Micić“ Požega na ugostiteljskog preduzeće „Trešnjica“ i to katastarske parcele broj .. u površini od 2.898 m2; katastarske parcele broj .. u površini od 2.990 m2 i katastarske parcele broj .. KO ... u površini od 79 m2, te katastarske parcele broj .. KO ... u površini od 442 m2. Pravni prethodnik tužioca je isplatio kupoprodajnu cenu kako za parcele koje su faktički oduzete tako i za one koje su date administrativnim prenosom. Sve parcele koje su predmet tužbenog zahteva nastale su od katastarskih parcela .., .., .., .., .. i .. koje su obuhvaćene rešenjima o eksproprijaciji i administrativnom prenosu i sve parcele su sada upisana u ln broj .. KO..., a parcele .., .. i .. su poništene na katastarskom planu i unete su u sastav kp broj .. .

Rešenjem Agencije za privedne registre BD 114986/2013 je izvršena promena u predmetu SKN Požega od 27.12.2013. godine, tako što je brisan pravni subjekt UTP „Trešnjica“ AD Požega, a pravo korišćenja je uknjiženo u korist UTP „Hotel Požega“ D.O.O. iz Požege.

Na osnovu izveštaja Ministarstva finansija, Poreska uprava Filijala Požega od 07.09.2017. godine je utvrđena tržišna vrednost predmetnih parcela u iznosu od 4.782,37 dinara po m2 i to na osnovu opštinske odluke o građevinskom zemljištu za I građevinsku zonu. Prema nalazu geometra tužena je faktički zauzela i pretvorila u državnu svojinu zemljište u površini od 2.575 m2, tako da naknada koju je tuženi dužan da plati tužiocu iznosi 12.314.525,50 dinara. Privatizacija OTP „Ineks Trešnjica“ je izvršena 2003. godine kada je tužilac kupio kapital, te se u registar privrednih subjekata na osnovu rešenja od 28.10.2013. godine UTP „Trešnjica“ A.D. Požega, registrovala promena pravne forme, naziv i poslovno ime u UTP „Hotel Požega“ D.O.O, a kao jedini član društva je upisan GG sa udelom kapitala 100 %.

Na osnovu ovako utvrđenih činjenica nižestepeni sudovi su zaključili da je tužilac aktivno legitimisan da traži naknadu za zemljište koje je tužena zauzela u cilju izgradnje saobraćajne infrastrukture u ukupnoj površini od 2575 m2. Tužena nije sprovela zakonom propisanu proceduru, nije utvrdila javni interes, nije sprovela postupak izuzimanja zemljišta niti je korisniku zemljišta platila bilo kakvu naknadu.

Vrhovni kasacioni sud ocenjuje da tužena neosnovano osporava pobijanu presudu zbog pogrešne primene materijalnog prava. Naime, u nadležnosti je tužene prema čl. 20. stav 1. tačka 3. Zakona o lokalnoj samoupravi („Sl. glasnik“ br. 127/07, 83/14, 101/16, 47/18) da uređuje i obezbeđuje izgradnju javnih površina, te je u konkretnom slučaju zauzela zemljište na kojem tužilac ima pravo korišćenja i to bez procedure i plaćene naknade i zato je dužna da obešteti tužioca. Visina dosuđene naknade je takođe pravilno odmerena na osnovu člana 42. stav 2. Zakona o eksproprijaciji. Tužilac je dokazao da se osnov tužbenog zahteva zasniva na teretno pravnim poslovima njegovog pravnog prethodnika, odnosno na ugovorima o kupoprodaji zaključenim 1966. godine i sticanjem prava korišćenja administrativnim prenosom parcela, ali uz plaćanje određene naknade.

Neosnovano tužena u toku postupka, a te navode ponavlja i u reviziji, osporava pravo tužiocu za isplatu ove naknade, jer tužilac navodno nije mogao da stekne pravo svojine samo zato što je došlo do promene naziva firme. Navela je da se u ugovoru o prodaji društvenog kapitala sporne parcele ne spominju i da je tužilac samo vlasnik poslovnih objekata koje je kupio ugovorom o prodaji kapitala, ali ne i zemljišta, jer u Programu privatizacije nije imao zemljišta u svojini. Međutim, tužilac tužbeni zahtev ne zasniva na ugovoru o prodaji društvenog kapitala jer gradsko građevinsko zemljište na kome je po važećem Zakonu o privatizaciji, subjekt privatizacije imao pravo korišćenja, nije bilo predmet kupoprodaje. Tužbeni zahtev se temelji na činjenici da je pravni prethodnik tužioca stekao pravo korišćenja spornih parcela teretnim pravnim poslom. Zato je tužena dužna da tužiocu po osnovu „faktičkog zauzeće“ isplati odgovarajuću naknadu jer je tužena na površini od 2575 m2 na kome tužilac ima pravo korišćenja sagradila objekte javne namene – ulice, saobraćajnice, trotoara i parking prostor, a da tužioca nije obeštetila. Aktivna legitimacija tužioca da traži ovu naknadu je pravilno raspravljena i utvrđena od strane nižestepenih sudova i neosnovano se revizijom i dalje osporava aktivna legitimacija tužiocu.

Kako ni ostali navodi revizije ne dovode u pitanje pravilnost presuđenja, Vrhovni kasacioni sud je ocenio da revizija tužene nije osnovana, pa je odlučio kao u izreci na osnovu člana 414. ZPP.

Tužiocu se ne dosuđuju traženi troškovi sastava odgovora na reviziju jer ta parnična radnja nije bila nužna (član 154. stav 1. ZPP).

Predsednik veća - sudija

Zvezdana Lutovac,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić