Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“, br.72/11, 87/18), Vrhovni kasacioni sud je utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Revizijom se posebno ne ukazuje na postojanje drugih bitnih povreda odredaba parničnog postupka, koje su članom 407. stav 1. tačka 2. ZPP propisane kao razlog za ovaj vanredni pravni lek.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je suvlasnik sa 243/587 dela parcele broj .../.... upisane u LN ... 409 m2 i suvlasnik sa 242/360 dela parcele broj .../... upisane u LN ..., čija je površina 360 m2, sve u KO .... Predmetne parcele su prema planskim dokumentima tuženog ušle u sastav Ulice ... u ..., i to parcela broj .../... sa površinom od 406 m2, parcela broj .../... u celosti (409 m2), a parcela broj .../... sa površinom od 250 m2. Delovi parcela .../... i .../..., koji nisu ušli u sastav ulice, ograđeni su i funkcionalno se koriste sa parcelama broj .../..., .../... i .../..., koje nisu vlasništvo tužilje i predstavljaju okućnice tih parcela. Delovi predmetnih parcela koje su ušle u sastav ulice ..., kompletno su opremljene vodovodnom, elektroenergetskom, telekomunikacionom i gasnom infrastrukturom, dok je saobraćajna površina izgrađena od asvaltnog zastora. Tržišna vrednost predmetnih parcela je 100 evra po 1m2, odnosno 11.939,00 dinara, obračunato po srednjem kursu NBS za evro na dan donošenja prvostepene presude.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi zaključili da tužilja ima pravo na traženu novčanu naknadu zbog faktički izvršene eksproprijacije predmetnih parcela i da je tuženi u obavezi da tužilji plati naknadu po tržišnoj vrednosti predmetnih parcela.

Članom 2. stavom 1. tačkom 1. Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 47/03) bilo je propisano da je javna površina prostor utvrđen planom za objekte čije je korišćenje, odnosno izgradnja od opšteg interesa, u skladu sa propisima o eksproprijaciji (javni putevi, parkovi, trgovi, ulice kao i druge površine u skladu sa posebnim zakonom). Članom 2. stavom 1. tačkom 6. sada važećeg Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik Republike Srbije“, broj 72/09) propisano je da je površina javne namene prostor određen planskim dokumentom za uređenje ili izgradnju javnih objekata ili javnih površina za koje se utvrđuje opšti interes u skladu sa posebnim zakonom (ulice, trgovi, parkovi i drugo).

Članom 10. Zakona o javnoj svojini („Službeni glasnik RS“, br.72/11) stavom 2. propisano je da dobrima u opštoj upotrebi i javnoj svojini u smislu tog zakona se smatraju one stvari koje su zbog svoje prirode namenjene korišćenju svih i koje su kao takve određene zakonom – javni putevi, javne pruge, most i tunel na javnom putu, pruzi ili ulici, ulice, trgovi, javni parkovi, granični prelazi i dr. Prema stavu 7. istog člana dobra u opštoj upotrebi su u svojini Republike Srbije izuzev puteva drugog reda koji su u svojini autonomne pokrajine na čijoj se teritoriji nalaze kao izuzev nekategorisanih puteva, opštinskih puteva i ulica (koji nisu deo auto-puta ili lokalne samouprave na čijoj se teritoriji nalaze.

Predmetne parcele su prema planskim dokumentima tuženog ušle sastav Ulice ... u ..., i to parcela broj .../... .../... sa površinom od 250 m2. Kako je to zemljište planskim aktom jedinice lokalne samouprave bilo određeno za ulicu, to zemljište je po sili zakona postalo sredstvo javne svojine, sa kojih razloga je tuženi bio u obavezi da zemljište, koje je postalo sredstvo javne svojine ekspropriše, radi privođenja nameni predviđenoj urbanističkim planom i da za to isplati odgovarajući naknadu. Predmetno zemljište nije eksproprisano, već je faktički privedeno nameni određenoj planskim aktom, s obzirom na to da se koristi kao ulica – javni put u naselju koji saobraćajno povezuje delove naselja, na koji način je izvršena faktička eksproprijacija, koja upravo nastaje kada se na zemljištu grade putevi, infrastrukturni i drugi objekti u javnom interesu i ako ne postoji rešenje o eksproprijaciji zemljišta, odnosno njegovom izuzimanju iz poseda, zbog čega tužilja, kao vlasnik zemljišta ne može da trpi štetne posledice, jer nadležni organ nije sproveo upravni postupak i doneo rešenje o eksproprijaciji, koji bi bio osnov za isplatu novčane naknade, pa je stoga tuženi, na osnovu člana 10. stav 2. i 7. Zakona o javnoj svojini, u obavezi da tužilji isplati odgovarajuću naknadu. Visina ove naknade, koja tužilji pripada na osnovu člana 1. Protokola 1 uz Evropsku konvenciju i na osnovu člana 58. Ustava Republike Srbije određena je u skladu sa nalazom i mišljenjem sudskog veštaka.

Nisu osnovani navodi revizije tuženog o pogrešnoj primeni materijalnog prava, zasnovani na stavu da nije obveznik naknade, jer nijednom svojom radnjom nije lišio tužilju njenog prava svojine. Navodi su neosnovani, jer je tuženi titular prava javne svojine na spornom zemljištu, koje je faktički (bez pravnosnažnog rešenja o eksproprijaciji, odnosno izuzimanju iz poseda) pretvoreno u dobro u opštoj upotrebi – ulicu, koja je za takvu namenu predviđena i odgovarajućim planskim aktom, a stim u vezi je i obveznik naknade.

Tuženi u reviziji ponavlja primedbe na nalaz i mišljenje sudskog veštaka, čime se osporava pravilnost utvrđenog činjeničnog stanja i stavlja primedbe na ocenu dokaza, zbog čega se revizija ne može izjaviti na osnovu člana 404. stav 2. ZPP.

Suprotno navodima revizije, odluka o troškovima postupka doneta je pravilnom primenom člana 153. i 154. ZPP.

Sa napred navedenih razloga, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Slađana Nakić Momirović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić