Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislave Apostolović, predsednika veća, Zorane Delibašić i Branislava Bosiljkovića, članova veća, u parnici tužilje Republike Srbije, Vlada Republike Srbije, Republička direkcija za imovinu Republike Srbije, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Odeljenje u Novom Sadu, protiv tužene AA, AD sa sedištem u ..., radi brisanja upisa i utvrđenja prava svojine na nepokretnosti, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž br.4418/16 od 08.02.2017. godine, u sednici veća održanoj dana 06.12.2018. godine, doneo je

R E Š E NJ E

UKIDA SE presuda Apelacionog suda u Novom Sadu Gž br.4418/16 od 08.02.2017. godine i predmet se vraća drugostepenom sudu radi ponovnog odlučivanja o žalbi tužene.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Višeg suda u Novom Sadu P broj 76/2016 od 17.10.2016. godine, prvim stavom izreke, utvrđeno je pravo javne svojine u korist tužilje na nepokretnostima upisanim u LN br. ... KO ..., bliže navedenim u izreci prvostepene presude, što je tuženi dužan da trpi i dozvoli nesmetani upis ovog prava u javnim knjigama. Drugim stavom izreke, naloženo je tuženom da tužilji naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 231.000,00 dinara. Trećim stavom izreke, odbačena je tužba u delu kojim je traženo da se briše upis svojinskih prava upisanih u korist tuženog u LN br. ... KO ..., na nepokretnostima bliže navedenim u izreci prvostepene presude.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž br.4418/16 od 08.02.2017. godine žalba tužene je usvojena i presuda Višeg suda u Novom Sadu P broj 76/2016 od 17.10.2016. godine je preinačena u delu kojim je usvojen tužbeni zahtev i u delu odluke o troškovima postupka tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je traženo da se utvrdi pravo javne svojine u korist tužilje na nepokretnostima upisanim u LN ... KO ..., na gradskom građevinskom zemljištu i objektima koji se nalaze na kat. parcelama sve bliže navedeno u izreci prvostepene i drugostepene presude. Drugim stavom izreke, naloženo je tužilji da tuženom naknadi troškove parničnog postupka u iznosu od 48.750,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u okviru ovlašćenja iz člana 408. ZPP („Sl. glasnik RS“, br.72/11...55/14), i utvrdio da je revizija osnovana.

U pravnosnažno okončanom postupku koji je prethodio donošenju pobijane presude utvrđeno je da je Republički geodetski zavod, Služba za katasar nepokretnosti ..., rešavajući po zahtevu koji je podneo tuženi, na osnovu člana 101. stav 6. Zakona o planiranju i izgradnji, člana 126. Zakona o državnom premeru i katastru i člana 192. stav 1. Zakona o opštem upravnom postupku dana 22.12.2010. godine, rešenjem broj 952- 02-2657/10 C dozvolio upis u LN br. ... KO ..., u korist tuženog sa udelom od 1/1 na nepokretnostima upisanim u … listu i to: na kp br. .../..., površine 71 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. .../... površine 74m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. .../... površine 172 m2, zemljište uz zgradu – objekat, kp br. .../... površine 57 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. .../..., površine 39 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. .../..., površine 24 m2, zemljište pod zgradom objektom, kp br. ..., površine 102,96 m2, zemljište pod zgradom objektom, kp br. ..., površine 83,72 m2, njiva prve klase, kp br. ..., površine 364 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. ... površine 274 m2, zemljište pod zgradom –objektom, kp br. ... površine 180 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. ..., površine 162 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kp br. ..., površine 108 m2, kp br. ..., površina 500 m2, zemljište uz zgradu – objekat. Sa dosadašnjeg nosioca prava korišćenja AA, AD ..., ... , .. broj ... , sa udelom od 1/1. U obrazloženju rešenja je navedeno da je ovo preduzeće podnelo zahtev za konverziju – upis prava svojine na gradskom građevinskom zemljištu na nepokretnostima navedenim u stavu 1. dispozitiva rešenja, a kao dokaz o nastaloj promeni je priložen zahtev od 08.12.2010. godine, sa listom nepokretnosti broj ... RGZ SKN ... .

Prema LN broj ... KO ... od 09.08.2011. godine, u ovaj LN upisane su sledeće katastarske parcele: .../..., površine 71 m2, zemljište pod zgradom- objektom, na kojoj je izgrađena porodična stambena zgrada broj ..., kp. .../..., površine 74 m2, zemljište pod zgradom – objektom na kojoj je izgrađena porodična stambena zgrada broj ..., kat. parcela br. .../..., površine 57 m2, zemljište pod zgradom – objektom, lokalni put, kat. parcela .../..., površine 39 m2, zemljište pod zgradom – objektom, lokalni put, kat. parcela .../... površine 24 m2, zemljište pod zgradom – objektom, na kojoj je izgrađena pomoćna zgrada kotlarnica broj .., kat. parcela ..., površine 196 m2, zemljište pod zgradom – objektom, na kojoj je izgrađena garaža broj ..., kat. parcela ..., površine 83,72 m2, njiva prve klase, kat. parcela ..., površine 364 m2, zemljište pod zgradom - objektom, kat. parcela ..., površine 274 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kat. parcela ..., površine 180 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kat. parcela ..., površine 108 m2, zemljište pod zgradom – objektom, kat. parcela ..., površine 500 m2, na kojoj su izgrađene porodična stambena zgrada broj ..., ... i ... i pomoćna zgrada broj ... . Na ovoj nepokretnoj imovini upisano je pravo privatne svojine sa udelom od 1/1 u korist AA, AD ..., ..., .. broj ... .

U izvodu iz zemljišnih knjiga broj ... KO ..., parcela broj .., površine 99,60 ara, kuća, dvorište i njiva u ulici ... br. .., bila je upisana kao društvena svojina, a kao nosilac prava korišćenja bila je upisana „BB“ RO ... sa …. OOUR za … „BB1“ sa … . … .

U izvodu iz zemljišnnih knjiga broj ... KO ..., parcela .../... površine 02,98 ari, kuća i dvorište u ulici ... broj ..., njiva grad, parcela broj .../..., površine 57 m2, put, parcela broj .../... površine 39 m2, put, parcela broj .../..., površine 24 m2, kotlarnica, parcela broj ..., površine 1,96 ari, 8 komada garaža, bile su upisane kao društvena svojina a kao nosilac prava korišćenja bila je upisana „BB“, RO za …, Organizacioni deo „BB1“ … .

U izvodu iz zemljišnih knjiga broj ... KO ..., parcela broj .../..., površine 71 m2, izgrađeno građevinsko zemljište u ulici ... broj ..., bila je upisana kao društvena svojina, a kao nosilac prava korišćenja bio je upisan „VV“ …, … broj … .

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je stao na stanovište da je tužbeni zahtev tužilje delimično osnovan, primenom pravila o teretu dokazivanja. U obrazloženju svoje odluke prvostepeni sud je naveo da je teret dokazivanja činjenica da je postojao pravni osnov za upis tuženog, prvo kao korisnika, a nakon toga i kao vlasnika parcele koje se nalaze u KO ..., koje su predmet ovog postupka na tuženom, koji je bio dužan da pruži dokaze na okolnost valjanosti upisa prava svojine na nekretninama koje su predmet ovog postupka.

Međutim, drugostepeni sud suprotno zaključku prvostepenog suda je shvatanja da je na tužiocu teret dokazivanja svih činjenica za koje je prvostepeni sud naveo da je bio u obavezi da dokazuje tuženi, a koje se odnose na pravni osnov upisa prvo prava korišćenja u korist tuženog, a potom i upisa prava svojine na predmetnim nepokretnostima, odnosno kome od tri novo formirana preduzeća pripadaju predmetne nepokretnosti za koje tužilac ističe da su bez osnova upisane kao svojina tuženog.

Na osnovu Zakona o prestanku važenja Zakona o osnivanju Javnog preduzeća za istraživanje, proizvodnju, preradu i promet nafte i prirodnog gasa („Sl. glasnik RS“, br.74/2005 od 01.10.2005. godine), Javno preduzeće za istraživanje, proizvodnju, preradu i promet nafte i prirodnog gasa, koje je osnovano 1991. godine, a Odluka o osnivanju je objavljena u „Sl. glasniku RS“,br.37/91 je prestalo da postoji. Prema članu 2. Zakona, prava, obaveze, sredstva, zaposleni, dokumentacija i predmeti Preduzeća preuzela su javna preduzeća i AD, na način utvrđen njihovim osnivačkim aktima i to: Javno preduzeće za transport nafte, naftovodima i transport derivata nafte produktovodima osnovano Odlukom Vlade od 07. jula 2005. godine; JP za transport, skladištenje, distribuciju i trgovinu prirodnog gasa osnovano Odlukom vlade takođe od 07. jula 2005. godine i AD za …, osnovano Odlukom vlade takođe od 07.07.2005. godine. Danom registracije ovih preduzeća JP NIS brisan je iz sudskog registra.

Na osnovu člana 43. stav 3. Zakona o Vladi („Sl. glasnik RS“, br.55/05 ...16/11) i člana 8. tačka 3. tačka 1. Ugovora o prodaji i kupovini akcija „AA“ AD …, potpisanog 24. decembra 2008. godine između Republike Srbije kao prodavca i „GG“ …, … kao kupca, u vezi sa Zaključkom Vlade od 30. decembra 2009. godine i 21.10.2010. godine, prelazak imovine iz svojine Republike Srbije u svojinu tuženog vrši se na osnovu Zaključka Republičke direkcije za imovinu tužilje.

Tužilja je priložila Zaključak Vlade kojim nije obuhvaćena imovina koja je predmet spora upisana u LN br. ... KO ..., i dopis tuženog od 23.11.2012. godine kojim tuženi moli nadležnii organ Republike Srbije da i u pogledu ove imovine donese Zaključak kako bi sa Republike Srbije prešla u imovinu tuženog.

Kod ovakvog stanja u spisima osnovani su revizijski navodi tužilje da pravilo o teretu dokazivanja sadržano u članu 223. ZPP, od strane drugostepenog suda nije pravilno primenjeno, jer tuženi koji osporava postojanje prava tužilje Republike Srbije i snosi teret dokazivanja činjenice koja je sprečila nastanak prava nije dokazao koja od tri novoosnovana preduzeća su nosioci prava korišćenja imovine upisane u LN br. ... KO ... i da je Vlada udovoljila molbi tuženog od 23.11.2012. godine i donela Zaključak kojim je utvrdila na kojim objektima u svojini tužilje su novoformirana preduzeća i neko od njih nosioci prava korišćenja.

U nastavku postupka drugostepeni sud će pravilnom primenom pravila o teretu dokazivanja na koju je ukazano ovim rešenjem ponovo odlučiti o žalbi tuženog i potom doneti novu, pravilnu odluku.

Na osnovu izloženog Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 416. stav 1. ZPP, doneo odluku kao u izreci rešenja.

Ukinuta je i odluka o troškovima drugostepenog postupka na osnovu člana 165. stav 2. u vezi sa članom 153. ZPP, zavisi od ishoda žalbenog postupka.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić