Odlučujući o izjavljenoj reviziji, na osnovu člana 408. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da tužiljina revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti. Navodima revizije da pobijana drugostepena presuda ima nedostataka zbog kojih se ne može ispitati (da je nerazumljiva, protivrečna sama sebi i datim razlozima, odnosno da o bitnim činjenicama postoji protivrečnost između onoga što se u razlozima navodi o sadržini isprava i samih tih isprava) ukazuje se na bitnu povredu odredaba parničnog postupka iz tačke 12. stava 2. navedenog člana koja zakonom (član 407. stav 1. tačka 2. ZPP) nije predviđena kao razlog za ovaj vanredni pravni lek. Tužilja se neosnovano u reviziji poziva na razlog predviđen članom 407. stav 1. tačka 3. ZPP jer drugostepeni sud nije pogrešno primenio, niti je propustio da primeni neku procesnu odredbu, što je uticalo ili moglo imati uticaja na pravilnost odluke o izjavljenoj žalbi.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, stranke su živele u vanbračnoj zajednici od septembra 2012. godine do kraja jula 2014. godine, sa prekidom od oktobra do kraja decembra 2013. godine koje vreme su tužilje i maloletno dete, zbog ispoljenog nasilja tuženog, provele u sigurnoj kući. U vanbračnoj zajednici stranaka rođena je ... godine maloletna VV. Pravnosnažnom presudom P2 458/14 od 08.05.2015. godine odlučeno je da će tužilja samostalno vršiti roditeljsko pravo i da će prebivalište deteta biti u mestu prebivališta majke. Tuženom su, pravnosnažnom presudom P2 873/13 od 28.12.2013. godine, izrečene mere zaštite od nasilja u porodici u trajanju od godinu dana, tako što mu je zabranjeno da se približava tužilji i da pristupa u prostor oko mesta njenog stanovanja i rada na određenu udaljenost, a zabranjeno mu je i da na bilo koji način tužilju dalje uznemirava. Iste mere zaštite od nasilja u porodici sa istim rokom važenja određene su u odnosu na tužilju i maloletno dete pravnosnažnom presudom P2 459/14 od 05.11.2014. godine. Tuženi je, pravnosnažnom presudom K 137/14 od 20.05.2016. godine, oglašen krivim za krivično delo nasilje u porodici iz člana 194. stav 1. KZ koje je izvršio 16.10.2013. godine tako što je tužilji naneo laku telesnu povredu, i izrečena mu uslovna osuda. Tužilja i maloletno dete od avgusta 2015. godine žive u ..., gde je tužilja zaključila brak. Tuženi od jula 2014. godine nema nikakvog kontakta sa detetom i ne doprinosi njenom izdržavanju.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, koje se navodima revizije ne dovodi u sumnju, drugostepeni sud je pravilnom primenom materijalnog prava preinačio prvostepenu presudu.

Podnetom tužbom tužilja je tražila da se tuženi delimično liši roditeljskog prava u pogledu prava da odlučuje i daje dozvolu za promenu prezimena deteta.

Odredbom člana 82. Porodičnog zakona, između ostalog, propisano je: da roditelj koji nesavesno vrši prava ili dužnosti iz sadržine roditeljskog prava može biti delimično lišen roditeljskog prava (stav 1); da sudska odluka o delimičnom lišenju roditeljskog prava može lišiti roditelja jednog ili više prava i dužnosti iz sadržine roditeljskog prava, osim dužnosti da izdržava dete (stav 2); da roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo može biti lišen prava na održavanje ličnih odnosa sa detetom i prava da odlučuje o pitanjima koja bitno utiču na život deteta (stav 4).

Pitanjima koja bitno utiču na život deteta, o kojima roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo ima pravo i dužnost da odlučuje zajednički i sporazumno sa roditeljem koji vrši roditeljsko pravo, naročito se smatraju obrazovanje deteta, preduzimanje većih medicinskih zahvata nad detetom, promena prebivališta deteta i raspolaganje imovinom deteta velike vrednosti (član 78. stav 3. i 4. Porodičnog zakona).

Tuženi može biti delimično lišen roditeljskog prava - prava da odlučuje o pitanjima koja bitno utiču na život deteta, ali ne može biti lišen roditeljskog prava u pogledu prava da dozvoljava - daje saglasnost za promenu prezimena deteta. Prema odredbama Porodičnog zakona, promena preizmena deteta može biti izvršena samo u vezi sa promenom njegovog porodičnog statusa - utvrđivanja ili osporavanja materinstva ili očinstva, zasnivanja usvojenja i eventualnog njegovog poništenja (član 349), odnosno na zahtev deteta po navršenoj petnaestoj godini života (član 346. stav 1).

U tom kontekstu, za odluku o postavljenom tužbenom zahtevu, irelevantni su navodi revizije da tuženi nesavesno vrši roditeljsko pravo zato što ne održava lične odnose sa detetom i ne doprinosi njenom izdržavanju, odnosno vrši nasilje u porodici.

Shodno izloženom, na osnovu člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić