U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Subić, predsednika veća, Jelice Bojanić Kerkez i Radoslave Mađarov, članova veća, u parnici tužilje AA, mal. BB, čiji je zakonski zastupnik majka AA i VV, svi iz ..., koje zastupa punomoćnik Dalibor Mitić, advokat iz ..., protiv tuženog GG iz ..., koga zastupa punomoćnik Marko Radivojević, advokat iz ..., radi vršenja roditeljskog prava i izdržavanja, odlučujući o reviziji tužilaca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u doneo je

P R E S U D U

PREINAČUJE SE presuda Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 368/24 od 21.11.2024. godine u stavu drugom izreke, tako što se ODBIJA, kao neosnovana, žalba tuženog i POTVRĐUJE presuda Osnovnog suda u Paraćinu P2 266/23 od 11.03.2024. godine, u stavu drugom izreke.

OBAVEZUJE SE tuženi GG da tužiocima AA i VV, naknadi troškove revizijskog postupka, u iznosu od 27.000,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti odluke, u roku od 15 dana po prijemu presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž2 368/24 od 21.11.2024. godine, stavom drugim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Paraćinu P2 266/23 od 11.03.2024. godine u stavu drugom izreke, tako što je odbijen tužbeni zahtev tužilje AA kojim je tražila da se obaveže tuženi GG, da na ime doprinosa u izdržavanju maloletnog VV isplati tužilji za period od 07.08.2023. godine od 31.12.2023. godine mesečne iznose od po 5.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužioci AA i VV su izjavili reviziju, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP i zbog pogrešne primene materijalnog prava, sa predlogom da se o reviziji odluči kao posebnoj.

Vrhovni sud je utvrdio da je revizija dozvoljena, u smislu člana 403. stav 2. tačka 1. Zakona o parničnom postupku i člana 208. Porodičnog zakona, zbog čega nije bilo razloga za ocenu dozvoljenosti revizije u smislu člana 404. ZPP.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...10/23) u vezi člana 202. Porodičnog zakona, Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužilaca osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a nije učinjena ni druga bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 1. ZPP, na koju se u reviziji paušalno ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, presudom Osnovnog suda u Paraćinu P2 495/18 od 23.11.2018. godine, razveden je brak tužilje AA i tuženog GG i njihova tada mal. deca poverena su na samostalno vršenje roditeljskog prava, i to maloletna ćerka tužilji, a maloletni sin tuženom, zbog čega nije bila određena obaveza plaćanja izdržavanja za maloletnu decu. Maloletni VV je u toku 2020. godine prešao da živi kod majke, a u vreme podnošenja tužbe 07.08.2023. godine on je bio maloletan (rođen je ...2005. godine).

Presudom Osnovnog suda u Paraćinu K 124/2023 od 14.07.2023. godine tuženi je oglašen krivim za izvršeno krivično delo nasilje u porodici iz člana 194. stav 1. KZ i izrečena mu je uslovna osuda, kao i mera bezbednosti zabrane približavanja i komunikacije sa oštećenom AA na način bliže naveden u izreci te presude, u trajanju od jedne godine računajući od dana pravnosnažnosti presude.

Mal. BB je učenik trećeg razreda osnovne škole, trenira gimnastiku, ima zdravstvenih problema zbog kojih je neophodno da privatno odlazi kod dečijeg neurologa, a sada preglede ima i u Kliničkom centru Kragujevac. Njene mesečne potrebe su utvrđene u iznosu od 40.000,00 do 45.000,00 dinara. Mal. VV je učenik četvrtog razreda ... škole u ... i njegove mesečne potrebe su utvrđene u pojedinačnim iznosima bliže navedenim u obrazloženju pobijane presude.

Tužilja AA je zaposlena u Predškolskoj ustanovi „DD“ kao vaspitač i mesečno ostvaruje zaradu u iznosu od 65.000,00 dinara, živi sa roditeljima koji imaju penziju u iznosima od po 35.000,00 dinara, a ima i registrovanu STR „ĐĐ“ i kao vlasnik mesečno ostvaruje zaradu 75.000,00 dinara do 100.000,00 dinara, ali polovinu od zarađenog daje svojoj jetrvi EE koja joj pomaže u poslu. Tuženi je radio u trgovačkoj radnji koja je registrovana na ime njegovog brata ŽŽ i ostvarivao je mesečna primanja u iznosu od 80.000,00 dinara, živi u domaćinstvu sa novom partnerkom u vanbračnoj zajednici iz koje imaju mal. sina ZZ, koji ima osam meseci, a njegova vanbračna partnerka je u radnom odnosu na određeno vreme i ostvaruje mesečne prihode u iznosu oko 75.000,00 dinara. Potrebe mal. ZZ su opredeljene u iznosu od preko 30.000,00 dinara. Tuženom je u međuvremenu, 31.12.2023. godine prestao radni odnos u STR „II“, te je kao nezaposleno lice prijavljen kod Nacionalne službe za zapošljavanje. Od polovine 2020. godine, do tada mal. VV plaćao je izdržavanje na račun tužilje u iznosu od 15.000,00 dinara, a za izdržavanje mal. BB davao je na ruke po 10.000,00 dinara, kao i u septembru i oktobru mesecu 2023. godine, na račun tužilje je uplaćivao iznos od po 25.000,00 dinara.

Nižestepeni sudovi su pravnosnažno obavezali tuženog da na ime izdražvanja mal. BB plaća mesečno iznos od 10.000,00 dinara počev od 07.08.2023. godine do 31.10.2023. godine, a od 01.11.2023. godine da doprinosi njenom izdržavanju u mesečnim iznosima od po 20.000,00 dinara, te da na ime doprinosa za izdržavanje tužioca VV plaća mesečni iznos od 20.000,00 dinara počev od 01.01.2024. godine. Prvostepeni sud je obavezao tuženog da tužilji AA na ime doprinosa o izdržavanju maloletnog VV isplati za period od 07.08.2023. godine do 31.12.2023. godine mesečne iznose od po 5.000,00 dinara, dok je drugostepeni sud preinačio drugostepenu presudu i ovakav tužbeni zahtev odbio.

Donoseći ovakvu odluku drugostepeni sud je smatrao da je pogrešan pravni zaključak prvostepenog suda i pogrešna primena materijalnog prava, jer je u toku postupka tužilac VV postao punoletan dana ...2023. godine, postao je parnično sposoban da kao stranka zastupa svoje interese, čime je kao poverilac izdržavanja aktivno legitimisan, pa je tužilji AA u pogledu tužbenog zahteva za izdržavanje VV prestala aktivna legitimacija, bez obzira što se radi o periodu od podnošenja tužbe do njegovog punoletstva.

Osnovano se u reviziji ukazuje da je ovakvom odlukom drugostepeni sud pogrešno primenio materijalno pravo. Naime, nesporno je da je tužilac VV postao punoletan ...2023. godine, pa je od tada postao aktivno legitimisan da traži od tuženog doprinos za svoje izdržavanje od punoletstva pa nadalje, dok za to postoje zakonski uslovi. Međutim, do tada, odnosno za period od 07.08.2023. godine do 31.12.2023. godine postoji aktivna legitimacija tužilje AA da od tuženog zahteva da doprinosi izdržavanju u to vreme mal. VV. Tužbenim zahtevom koji je postavljen u podnesku od 23.01.2024. godine traženo je da se obaveže tuženi da na ime svog doprinosa o izdržavanju VV plaća mesečni iznos počev od dana podnošenja tužbe pa ubuduće, dok za to postoje zakonski razlozi, i to preko zakonskog zastupnika mal. deteta majke AA do ...2023. godine, a od ...2023. godine pa ubuduće dok za to postoje zakonski razlozi neposredno VV. Prema tome, tužilac VV je nakon svog punoletstva postavio tužbeni zahtev i za izdržavanje u vreme dok je bio maloletan, kada je roditeljsko pravo u odnosu na njega vršila tužilja AA, zbog čega ona ima aktivnu legitimaciju za potraživanje izdržavanja u periodu dok je tužilac VV bio maloletan. Zbog toga je pobijana presuda preinačena u stavu drugom izreke i potvrđena prvostepena presuda u stavu drugom izreke.

Tužioci su uspeli u revizijskom postupku, zbog čega je tuženi dužan da im isplati troškove ovog postupka u iznosu od 27.000,00 dinara, i to na ime sastava revizije, sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci presude, na osnovu člana 416. stav 2. ZPP i člana 165. Zakona o parničnom postupku.

Pedsednik veća-sudija

Vesna Subić,s.r.

 

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković