Protiv navedene pravnosnažne drugostepene presude je blagovremenu i dozvoljenu reviziju izjavio tuženi.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu po odredbama člana 408. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/2011 ... 10/2023 – dr. Zakon) i zaključio da je revizija osnovana, jer je drugostepena presuda doneta pogrešnom primenom materijalnog prava.

Pobijana presuda je doneta bez bitne povrede odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Revident ne ukazuje određeno na bitne povrede odredaba parničnog postupka.

Prema činjeničnom stanju utvrđenom od strane prvostepenog suda, na kome su zasnovane nižestepene presude, parcela broj .../... KO ... je po vrsti gradsko građevinsko zemljište, po načinu korišćenja zemljište uz zgradu – objekat površine 36 m2; parcela broj .../... KO ... je po vrsti zemljišta gradsko građevinsko zemljište, a po načinu korišćenja je zemljište uz zgradu – objekat površine 35 m2; parcela broj .../... KO ... je po vrsti zemljište gradsko građevinsko zemljište a po načinu korišćenja je zemljište uz zgradu – objekat površine 41 m2; parcela broj .../.. KO ... je po vrsti zemljište gradsko građevinsko zemljište a po načinu korišćenja je zemljište uz zgradu – objekat površine 34 m2, ukupne površine 146 m2, sve upisane u list nepokretnosti broj ... KO ... kao vlasništvo tužioca. Nastale su deobom drugih parcela, koje deobe su rađene 07.08.2008. godine. Prvostepeni sud je utvrdio da je prethodni vlasnik navedene četiri parcele bio BB DOO, koje privredno društvo je kao investitor sagradilo poslovno stambenu zgradu za kolektivno stanovanje na parceli .../... KO ..., ispred kog objekta se navedene četiri parcele nalaze. Navedene četiri parcele, .../..., .../..., .../... i .../... su dodeljene tužiocu kao izvršnm poveriocu u svojinu, u izvršnom postupku koji je ovde tužilac vodio protiv pomenutog privrednog društva „BB“ DOO kao izvršnog dužnika. Pre odluke javnog izvršitelja kojom su tužiocu, kao izvršnom poveriocu, dodeljene u svojinu navedene parcele, u sprovođenju građevinskog veštačenja radi utvrđivanja tržišne vrednosti parcela 08.03.2018. godine, sudski veštak je utvrdio da su Planom detaljne regulacije Telepa u Novom Sadu („Službeni list Grada Novog Sad“ broj 40/2017) parcele predviđene za površinu javne namene i to parcele .../..., .../... i .../... kao saobraćajnice, a parcela .../... kao zejedničke blokovske površine. U nalazu je konstatovano i da se predmetne parcele nalaze ispred izgrađenog objekta stambene zgrade u ulici ... ... . Parcele se i nalaze u ulici ..., koji lokalitet je opremljen kompletnom infrastrukturom. Parcele .../..., .../... i .../... KO ... se koriste kao parking i prolaz za potrebe neodređenog broja lica, dok se parcela .../... KO ... koristi kao prolaz pored zgrade. Stanje tih parcela na dan veštačenja u izvršnom postupku, 08.03.2018. godine, identično je faktičkom stanju parcela danas. Na parcelama ne postoji izgrađena vodovodna i kanalizaciona mreža. Kroz parcele .../... prolazi legalan priključak u nadležnosti JKP Vodovod i kanalizacija kao i kroz parcelu .../... . JKP Put Novi Sad nije vršio radove na predmetnim parcela u cilju njihovog pretvaranja u ulicu. Tuženi nije putem svojih javnih preduzeća preduzimao bilo kakve građevinske radove na parcelama, niti je od strane tuženog i nadležnih javnih preduzeća izgrađen parking prostor u stanju u kom se danas nalazi. Nije dato odobrenje za izgradnju parkinga i prolaza na predmetnim parcelama. Prvostepeni sud je utvrdio da tržišna cena 1m2 nepokretnosti, navedenih parcela, iznosi 641 evro/ 1m2, odnosno za ukupnu površinu parcela 93.586 evra odnosno 11.002.587,83 dinara, na dan izrade nalaza 07.07.2021. godine. Prema proceni Poreske uprave tržišna vrednost 1m2 na ovim parcelama je 33.492,65 dinara. U odnosu na predmetne parcele nije pokrenut postupak eksproprijacije, nije isplaćena naknada ni tužiocu ni „BB“ DOO.

Na osnovu tako utvrđenih činjenica prvostepeni sud je odbio tužbeni zahtev. Na osnovu bitnih činjenica, da se parcele nalaze u ulici ... ispred izgrađenog objekta stambene zgrade za kolektivno stanovanje, da su predviđene kao površine javne namene i to kao saobraćajnica, odnosno za zajedničku blokovsku površinu, da se koriste kao parking prostor i prolaz pored zgrade, te da je takvo faktičko stanje postojalo i u momentu kada je za potrebe izvršnog postupka veštačena vrednost istih parcela, nakon čega su parcele dodeljene tužiocu, prvostepeni sud je zaključio da predmetne parcele nisu faktički eksproprisane od strane tuženog ovde tužiocu. Na isti način parcele su se koristile i pre nego što je tužilac stekao vlasnička prava na njima, koja činjenica je tužiocu morala biti poznata na osnovu rezultata veštačenja u izvršnom postupku. Tužilac nema pravo na naknadu po osnovu faktičke eksproprijacije istih parcela, koje su predstavljale javnu površinu i pre momenta njegovog sticanja vlasničkih prava.

Međutim, drugostepeni sud nalazi da je pravilno prvostepeni sud zaključio da parcele jesu faktički privedne planiranoj javnoj nameni, ali da tužilac, koji je upisan u Katastar nepokretnosti kao titular prava svojine na osnovu zaključka o predaji nepokretnosti u izvršnom postupku, ima pravo da zahteva isplatu naknade za zemljište koje je faktički privedeno planiranoj javnoj nameni bez sprovedenog postupka eksproprijacije, koje zemljište je sada u javnoj svojini tuženog saglasno odredbama člana 10. stav 2. i 7. u vezi odredbe člana 10. stav 10. Zakona o javnoj svojini. Izgradnjom objekta od javnog interesa (ulice) na predmetnom zemljištu i njegovim faktičkim privođenjem javnoj nameni, oduzima se titularu prava svojine pravo na zemljištu, pa kada za parcele koje su faktički eksproprisane nije isplaćena naknada titularu prava privatne svojine, što je tužilac, on ima pravo na naknadu i ne može trpeti štetne posledice što nadležni organ nije sproveo upravni postupak i doneo rešenje koje bi bilo osnov za isplatu naknade. Na takav zaključak drugostepeni sud smatra da ukazuje i okolnost da bi u postupku eksproprijacije korisnik eksproprijacije, u konkretnom slučaju tuženi, bio u obavezi da isplati naknadu upravo tužiocu kao sopstveniku nepokretnosti. Isplatom tržišne vrednosti oduzete parcele uspostavlja se pravična ravnoteža između interesa pojedinca i javnog interesa.

Revident pobija pravilnost primene materijalnog prava od strane drugostepenog suda isticanjem da novčana naknada vlasniku nepokretnosti pripada tek donošenjem pravnosnažnog rešenja eksproprijaciji nepokretnosti od strane nadležnog organa, na način i u postupku određenim Zakonom o eksproprijaciji, a osporava i da je predmetna parcela privedena nameni u skladu sa Zakonom o planiranju i izgradnji. Revident smatra da je bitno da tužilac i dalje ostaje vlasnik na predmetnom zemljištu, a da tuženi nijednom radnjom u vršenju vlasti nije priveo nameni predmetne parcele. Tužilac nije vlasnik koji je deposediran od strane korisnika eksproprijacije.

Prema stanju u spisima predmeta, mišljenje je sudskog veštaka da se predmetne parcele koriste za namene stanara kao parking prostor i prolaz pored zgrade, a da su sve četiri parcele prema planskoj dokumentaciji u celosti predviđene za javnu namenu, pa će stanje na terenu biti izmenjeno i definisano prema planskoj dokumentaciji za javnu površinu, kada budu srušeni postojeći stari objekti. Tada parcele neće služiti samo objektu izgrađenom na parceli .../... godine.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, po oceni Vrhovnog suda, tužilac je stekao predmetne parcele u vreme kada su one već bile javna površina, parking koga koristi neodređen boj lica i prolaz pored zgrade, „trotoar“ - kako se navodi u tužbi, u neizmenjenom stanju u odnosu na vreme presuđenja. Iz toga proizlazi za pravilan zaključak prvostepenog suda da nije tužilac taj kome su parcele faktički oduzete radi privođenja nameni predviđenoj planskim aktom za saobraćajnicu i blokovske površine, a bez sprovedenog postupka eksproprijacije. Tužilac je upravo takve parcele, sa takvim faktičkim stanjem stekao u postupku namirenja novčanog potraživanja prema prethodnom vlasniku parcela. Stoga nema osnova da se tužiocu prizna pravo na naknadu zbog faktičog privođenja parcela javnoj nameni. Tužilac bi imao pravo na naknadu po tom osnovu samo u situaciji da je do faktičkog izuzimanja predmetnih parcela u korist tuženog kao titulara javne gradske svojine došlo u vreme kada je tužilac bio vlasnik parcela, kao naknadu za faktički prevedeno pravo svojine u svojinu tuženog, što prema utvrđenim činjenicama nije slučaj.

Prema iznetom, nema osnova za usvajanje tužbenog zahteva, te je revizija osnovana.

Iz navedenih razloga odlučeno je kao u izreci, na osnovu odredbe člana 416. stav 1. Zakona o parničnom postupku.

Odluka o troškovima postupka po reviziji doneta je po odredbama člana 153, 154, 162. i člana 165. stav 2. Zakona o parničnom posutpku, tako što je tužilac obavezan da tuženom naknadi troškove za sastav revizije, od 60.000,00 dinara primenom važeće Advokatske tarife.

Predsednik veća-sudija

Branko Stanić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković