Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu primenom odredbe člana 408., u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku – ZPP (''Službeni glasnik RS'', br. 72/11...18/20) i člana 92. Zakona o uređenju sudova (''Službeni glasnik RS'', br. 10/23), pa je utvrdio da je revizija osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka propisana odredbom člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je zasnovao radni odnos rešenjem Opštinskog komiteta Saveza komunista Srbije ... br. 76/1 od 09.06.1983. godine, a odlukom o prestanku rada u OK SKS ... od 16.07.1990. godine, raspoređen je na rad u Opštinski odbor SKS ... počev od 01.01.1991. godine. Tužena je, kao pravno lice i udruženje građana postojala i u vreme zasnivanja radnog odnosa tužioca, a i kasnije, pa je u svom delokrugu rada, u spornom periodu, imala organizacioni deo – Opštinski odbor SKS-a u ..., koji je organizovan za teritoriju Opštine ... Pravilnicima o sistematizaciji radnih mesta tužene od 23.04.2003. godine, 20.04.2005. godine i 19.09.2004. godine, nije bilo predviđeno radno mesto tužioca u Opštinskom odboru u ... Odlukom Opštinskog odbora SPS ... o odjavi iz PIO Fonda ... br. 43/2013 od 31.12.2013. godine, tužilac je odjavljen iz PIO Fonda ... 31.12.2013. godine ''i isti će biti prijavljen kod druge PIO''.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je tužbeni zahtev tužioca za naknadu štete zbog neisplaćene minimalne zarade za period od 01.07.2014. godine do 01.03.2017. godine usvojio, nalazeći da je tužiočev radno- pravni status kod tužene regulisan samo jednom odlukom tužene o prijemu u radni odnos od 16.07.1990. godine, koja je do danas ostala nepromenjena, kao i njegovo radno angažovanje. Po mišljenju prvostepenog suda, to što su nastale organizacione promene kod tuženog na bazi kojih je donet Pravilnik o sistematizaciji radnih mesta od 19.09.2014. godine, a pre toga od 20.04.2005. godine i 23.04.2003. godine, i to što ti pravilnici ne predviđaju tužiočevo radno mesto u Opštinskom odboru u ..., je bez značaja za radno-pravni status tužioca, pošto o njegovom radno-pravnom statusu ne postoji ni jedna odluka tužene osim odluke o prijemu u radni odnos iz 1990. godine, na osnovu koje je i obavljao rad za tuženog.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu, tako što je tužbeni zahtev tužioca odbio, nalazeći da tužilac nije bio u radnom odnosu kod tužene nakon odjave sa obaveznog socijalnog osiguranja 31.12.2013. godine, a kod nesporno utvrđene činjenice da Pravilnikom o sistematizaciji radnih mesta tužene od 19.09.2014. godine nije predviđeno tužiočevo radno mesto i činjenice da tužilac nije zaključio ugovor o radu sa tuženom, nakon reorganizacije, niti je na bilo koji način ugovorio prava i obaveze kao i naknadu za obavljeni rad.

Po oceni Vrhovnog suda, drugostepeni sud je pogrešno primenio materijalno pravo, a zbog toga je činjenično stanje nepotpuno utvrđeno.

Odredbom člana 30. Zakona o radu (''Službeni glasnik RS'', br. 24/2005 ... 13/2017), propisano je da se radni odnos zasniva ugovorom o radu koji zaključuju zaposleni i poslodavac i koji se smatra zaključenim kad ga potpišu zaposleni i nadležni organ kod poslodavca, odnosno lice utvrđeno zakonom ili opštim aktom poslodavca ili lice koje oni ovlaste. U cilju sprečavanja zloupotreba na tržištu rada i eliminacije ''rada na crno'' (faktičkog rada), zakon je uveo pravilo o pravnoj fikciji postojanja radnog odnosa izražen u članu 32. stav 2. Zakona o radu, kojim je propisano da ako poslodavac sa zaposlenim ne zaključi ugovor o radu, u skladu sa stavom 1. tog člana zakona, smatra se da je zaposleni zasnovao radni odnos na neodređeno vreme danom stupanja na rad. Ta pravna fikcija omogućuje da radni odnos nastane i bez zaključenja ugovora o radu u pisanom obliku. Prestanak radnog odnosa propisan je odredbama članova 175.-179. Zakona o radu, a ostvarivanje i zaštita prava zaposlenih odredbama članova 192. i 193. istog Zakona, tako što u smislu odredbe člana 192. o pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa odlučuje pod tačkom 1, u pravnom licu – nadležni organ kod poslodavca, odnosno lice utvrđeno zakonom ili opštim aktom poslodavca ili lice koje oni ovlaste, a u smislu odredbe člana 193. zaposlenom se u pisanom obliku dostavlja rešenje o ostvarivanju prava, obaveza i odgovornosti sa obrazloženjem i poukom o pravnom leku, osim u slučaju iz člana 172. ovog zakona (aneks ugovora o radu).

U konkretnom slučaju, tužilac je zasnovao radni odnos kod tužene rešenjem Opštinskog komiteta Saveza komunista Srbije ... od 09.06.1983. godine i raspoređen je na rad u Opštinski odbor SPS ... počev od 01.01.1991. godine. Drugostepeni sud je zaključio da tužilac nije bio u radnom odnosu kod tužene nakon odjave sa obaveznog socijalnog osiguranja 31.12.2013. godine, pri čemu nije imao u vidu da to nije odluka koju je o pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa doneo nadležni organ tužene, u smislu odredbe člana 192. stav 1. tačka 1. Zakona o radu. S tim u vezi, iz sadržaja odluke o odjavi iz PIO Fonda ..., koju je potpisao predsednik Opštinskog odbora SPS ... BB, vidi se da je ta odluka doneta na osnovu dopisa Glavnog odbora Socijalističke partije Srbije br. 0800-739/1 od 24.12.2013. godine ''kojim traže da izvršimo odjavu našeg radnika iz našeg PIO Fonda, zaključno sa 31.12.2013. godine, kako bi mogli da izvrše prijavu PIO na jedinstveni registar''. Nerazumljiv je zaključak drugostepenog suda da tužilac nije u radnom odnosu kod tužene nakon odjave sa obaveznog socijalnog osiguranja 31.12.2013. godine, imajući u vidu da je tom odlukom tužilac odjavljen iz PIO Fonda ..., a da je u odluci navedeno da će ''isti biti prijavljen kod druge PIO''. Takođe, u navedenoj odluci dalje piše da je ''imenovani u stalnom radnom odnosu od 09.06.1983. godine u OK SPS ..., a potom od 01.01.1991. godine u radnom odnosu kod Opštinskog odbora SPS ...''. Kada se pri tom ima u vidu da tužena nije donela odluku o prestanku radnog odnosa tužioca, nejasno je od kakvog je uticaja po radno-pravni status tužioca to što je on odjavljen iz PIO Fonda ..., kako bi bio prijavljen kod druge PIO, što sledi iz sadržaja odluke br. 43/2013 od 31.12.2013. godine. Zbog pogrešne primene materijalnog prava nisu utvrđene činjenice o radno-pravnom statusu tužioca kod tužene u periodu od 01.07.2014. godine do 01.03.2017. godine, niti su s tim u vezi, cenjeni žalbeni navodi tuženog.

Ukinuta je i odluka o troškovima parničnog postupka jer zavisi od njegovog ishoda, u smislu odredbe člana 163. stav 4. Zakona o parničnom postupku.

U ponovnom postupku, potrebno je da drugostepeni sud pri odlučivanju o žalbi tužene ima u vidu primedbe iz ovog rešenja, kako bi doneo novu i na zakonu zasnovanu odluku.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je odluku kao u izreci doneo primenom odredbe člana 416. stav 3. Zakona o parničnom postupku.

Predsednik veća – sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić