.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 2243/2023
26.12.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Dobrile Strajina, predsednika veća, Dragane Mirosavljević i Nadežde Vidić, članova veća, u parnici tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Aleksandar Milunović, advokat iz ..., protiv tuženog Doma zdravlja u Kragujevcu Kragujevac, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3749/22 od 03.02.2023. godine, u sednici veća održanoj 26.12.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3749/22 od 03.02.2023. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Kragujevcu P1 1448/21 od 04.07.2022. godine, stavom prvim izreke, obavezan je tuženi da tužilji na ime neisplaćene naknade troškova za ishranu u toku rada za period od septembra 2018. godine zaključno sa junom 2021. godine isplati pojedinačno opredeljene iznose sa zakonskom kamatom od dospelosti do isplate. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da tužilji na ime neisplaćenog regresa za period od septembra 2018. godine zaključno sa junom 2021. godine isplati pojedinačno opredeljene iznose sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti do isplate. Stavom trećim izreke, obavezan je tuženi da tužilji naknadi troškove parničnog postupka od 67.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 3749/22 od 03.02.2023. godine, stavom prvim i drugim izreke, preinačena je prvostepena presuda tako što odbijen kao neosnovan tužbeni zahtev kojim je traženo da se obaveže tuženi da tužilji za period od septembara 2018. godine zaključno sa junom 2021. godine isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora pojedinačno opredeljene iznose sa zakonskom kamatom od dospelosti do isplate. Stavom trećim izreke odlučeno je da svaka stranka snosi svoje troškove.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilja je blagovremeno izjavila reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava.
Tuženi je podneo odgovor na reviziju. Troškove revizijskog postupka nije tražio.
Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11...10/23), Vrhovni sud je ocenio da je revizija neosnovana.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju tužilja je zaposlena kod tuženog na radnom mestu ... sa koeficijentom za obračun plate 6,83. U spornom periodu tuženi je tužilji isplaćivao platu u visini minimalne zarade. U obračunskim listama plata tužilje nije iskazivana kao posebna stavka naknada troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrđena je visina traženih naknada na ime toplog obroka i regresa u dve varijante, i to prema odredbama Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine (prva varijanta) i Opšteg kolektivnog ugovora iz 2008. godine (druga varijanta).
Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev smatrajući da tužilji pripada pravo na naknadu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora u visini mesečne naknade, shodno parametrima iz ranije važećeg Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine. Po oceni prvostepenog suda, pravo tužilje na naknadu troškova ishrane u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, koje joj pripada na osnovu Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, nije realizovano konkretnom isplatom po tom osnovu, s obzirom da je tuženi u spornom periodu, obračinavao i isplaćivao tužilji platu u visini minimalne zarade.
Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu tako što je odbio tužbeni zahtev za isplatu navedenih naknada, zaključujući da je iznos spornih naknada sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata u skladu sa Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama, zbog čega tužilja nema pravo na naknade koje potražuje, a koje su obračunate prema parametrima iz ranije važećeg Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine.
Po oceni Vrhovnog suda neosnovano se revizijom ukazuje da se navedeni zaključak drugostepenog suda zasniva na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Članom 2. stav 2. Zakona o radu, propisano je da se njegove odredbe primenjuju i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, ako zakonom nije drukčije određeno. S obzirom da je tuženi javna služba, to se na zarade i druga primanja zaposlenih kod tuženog primenjuje Zakon o platama u državnim organima i javnim službama (''Službeni glasnik RS'' br. 34/01, sa novelama).
Zakonom o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik RS“ br. 34/01 ... 21/16 i dr.) članom 1, između ostalog propisano je da se ovim zakonom uređuje način utvrđivanja plata, dodataka, naknada i ostalih primanja zaposlenih u javnim službama koji se finansiraju iz budžeta Republike, Autonomne pokrajne i jedinice lokalne samouprave, a članom 4. stav 2. navedenog zakona, propisano je da koeficijent za obračun plate sadrži dodatak na ime naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora.
Imajući u vidu utvrđeno činjenično stanje, a u kontekstu navedenih odredbi zakona, Vrhovni sud je ocenio da je tužilji iznos naknade za ishranu u toku rada i regresa sadržan u koeficijentu prema kome je tužilji isplaćivana plata, u skladu sa članom 4. Zakona o platama u državnim organima i javnim službama, pa tužilja nema pravo na naknadu koju potražuje postavljenim tužbenim zahtevom, obračunatom prema parametrima iz Opšteg kolektivnog ugovora iz 1997. godine, a kako je to pravilno zaključio i drugostepeni sud. Naime, činjenica da se iz koeficijenta osnovne plate za tužilju u isplatnim listama ne vidi koji procenat ili nominalni iznos predstavljaju navedene naknade, sama po sebi ne stvara osnov za njihovu isplatu, na način kako je to prvostepeni sud utvrdio, niti podrazumeva da deo tužiljinog koeficijenta pouzdano ne sadrži predmetne troškove.
Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u izreci.
Predsednik veća – sudija
Dobrila Strajina, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
