-za septembar 2014. godine iznos od 13.907,59 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2014. godine pa do isplate,

-za oktobar 2014. godine iznos od 14.001,10 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 15.11.2014. godine pa do isplate,

-za novembar 2014. godine iznos od 15.470,84 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2014. godine pa do isplate,

-za decembar 2014. godine iznos od 9.870,27 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2015. godine pa do isplate,

-za januar 2015. godine iznos od 7.571,21 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.02.2015. godine pa do isplate,

-za februar 2015. godine iznos od 12.112,88 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 14.03.2015. godine pa do isplate,

- za mart 2015. godine iznos od 14.067,50 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.04.2015. godine pa do isplate,

- za april 2015. godine iznos od 13.883,66 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.05.2015. godine pa do isplate,

- za maj 2015. godine iznos od 14.523,02 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.06.2015. godine pa do isplate,

- za jun 2015. godine iznos od 9.658,76 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.07.2015. godine pa do isplate,

- za jul 2015. godine iznos od 14.618,70 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 15.08.2015. godine pa do isplate,

- za avgust 2015. godine iznos od 16.014,64 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.09.2015. godine pa do isplate.

USVAJA SE tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi A.D. „VV“ ..., da mu isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od septembra meseca 2015. godine zaključno sa januarom 2017. godine sledeće iznose:

-za septembar 2015. godine iznos od 14.369,51 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2015. godine pa do isplate,

-za oktobar 2015. godine iznos od 14.454,49 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2015. godine pa do isplate,

-za novembar 2015. godine iznos od 14.708,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2015. godine pa do isplate,

-za decembar 2015. godine iznos od 9.441,28 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2016. godine pa do isplate,

-za januar 2016. godine iznos od 7.967,92 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.02.2016. godine pa do isplate,

-za februar 2016. godine iznos od 12.578,25 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.03.2016. godine pa do isplate,

-za mart 2016. godine iznos od 14.152,33 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.04.2016. godine pa do isplate,

-za april 2016. godine iznos od 15.290,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.05.2016. godine pa do isplate,

-za maj 2016. godine iznos od 15.366,99 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.06.2016. godine pa do isplate,

-za jun 2016. godine iznos od 14.150,89 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.07.2016. godine pa do isplate,

-za jul 2016. godine iznos od 10.506,55 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.08.2016. godine pa do isplate,

-za avgust 2016. godine iznos od 13.791,78 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.09.2016. godine pa do isplate,

-za septembar 2016. godine iznos od 14.580,72 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.10.2016. godine pa do isplate,

-za oktobar 2016. godine iznos od 15.865,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.11.2016. godine pa do isplate,

-za novembar 2016. godine iznos od 15.350,95 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.12.2016. godine pa do isplate,

-za decembar 2016. godine iznos od 9.274,75 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.01.2017. godine pa do isplate,

-za januar 2017. godine iznos od 8.497,78 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 16.02.2017. godine pa do isplate,

OBAVEZUJU SE tuženi da tužiocu solidarno naknade troškove postupka po reviziji u iznosu od 114.450,00 dinara u roku od 8 dana od dana prijema presude, sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti do isplate.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Požarevcu P1 89/17 od 03.10.2018. godine, stavom prvim izreke, obavezani su tuženi da tužiocu na ime naknade za smenski rad u periodu od februara 2014. godine do juna 2014. godine solidarno isplate pojedinačne mesečne iznose, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog iznosa pa do isplate, sve bliže navedeno u tom stavu izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obavežu tuženi da mu na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za godišnji odmor za period od februara meseca 2014. godine zaključno sa avgustom 2015. godine solidarno isplate pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog iznosa pa do isplate, sve bliže navedeno u tom stavu izreke. Stavom trećim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tuženi A.D „VV“ ..., da mu isplati na ime naknade troškova za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od septembra meseca 2015. godine zaključno sa januarom 2017. godine pojedinačne mesečne iznose sa zakonskom zateznom kamatom počev od dospelosti svakog iznosa pa do isplate, sve bliže navedeno u tom stavu izreke. Stavom četvrtim izreke, obavezani su tuženi da tužiocu solidarno naknade troškove parničnog postupka u iznosu od 71.614,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od dana izvršnosti odluke do isplate.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 242/19 od 18.04.2019. godine, stavom prvim izreke, odbijene su kao neosnovane žalbe tužioca i tuženih i potvrđena je presuda Osnovnog suda u Požarevcu P1 89/17 od 03.10.2018. godine u stavovima prvom, drugom i trećem izreke. Stavom drugim izreke, ukinuto je rešenje o troškovima postupka sadržano u stavu četvrtom izreke prvostepene presude i predmet u tom delu vraćen na ponovno odlučivanje.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude, u delu kojim je potvrđena prvostepena presuda u stavu drugom i četvrtom izreke, reviziju je blagovremeno preko punomoćnika izjavio tužilac zbog pogrešne primene materijalnog prava, a radi razmatranja pravnih pitanja u interesu ravnopravnosti građana i ujednačavanja aktuelne sudske prakse sudova u Republici Srbiji.

Primenom člana 404. stav 1. ZPP („Službeni glasnik RS“, br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14 i 87/18 – u daljem tekstu: ZPP), posebna revizija se može izjaviti zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno razmotriti pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i kada je potrebno novo tumačenje prava. Prema stavu 2. istog člana, ispunjenost uslova za izuzetnu dozvoljenost revizije, Vrhovni kasacioni sud ceni u veću od pet sudija.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca primenom člana 404. stav 1. ZPP imajući u vidu različitu praksu apelacionih sudova u istoj pravnoj situaciji, što ukazuje na potrebu odlučivanja o reviziji, kao izuzetno dozvoljenoj, radi ujednačavanja sudske prakse apelacionih sudova, zbog čega je i odlučeno kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijenu odluku primenom člana 408. ZPP i odlučio da je revizija osnovana.

Tužilac tužbom podnetom 15.03.2017. godine potražuje naknadu zbog neisplaćenog regresa za godišnji odmor i naknadu troškova za ishranu u toku rada i to solidarno od tuženih za period od 01.02.2014. godine do 31.08.2015. godine, a za period od 01.09.2015. godine do 31.01.2017. godine samo od tuženog A.D. „VV“ ... . U pravnosnažno okončanom postupku je utvrđeno da je tužilac sa tuženim A.D. „BB“ ... 05.02.2003. godine zaključio ugovor o radu za poslove otpravnika vozova, koji ugovor je nakon statusnih promena 01.09.2015. godine prenet na tuženog A.D. „VV“. Zaključeni ugovor o radu i njegovi aneksi predviđaju da zaposleni imaju pravo na zaradu za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, zaradu po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca i druga primanja u skladu sa zakonom i kolektivnim ugovorom. Aneksom Kolektivnog ugovora je ugovoreno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora, te je izmenjena i odredba 61. Kolektivnog ugovora odredbom člana 5. stav 6. aneksa i ugovoreno je da je u vrednost jednog radnog časa uključena mesečna vredost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 naknade regresa za korišćenje godišnjeg odmora svedena na jedan radni čas. U obračunu zarade tužioca visina utuženih naknada nije iskazana u nominalnom iznosu.

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili kao neosnovan tužbeni zahtev za isplatu po traženim osnovama sa obrazloženjem da bez obzira što visina spornih trošova nije nominalno izražena, ne znači da je poslodavac ovo pravo uskratio zaposlenima, s obzirom da je slobodnom voljom, prema navodima nižestepenog suda, učesnika kolektivnog pregovaranja baš tako ugovoreno, kao sastavni deo osnovne zarade zaposlenih, pa sporno pravo zaposlenih nije bilo utrđeno na nepovoljniji način opštim aktima tuženog od načina propisanog odredbom člana 118. Zakona o radu.

Revizijom tužioca se osnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava u postupku pred nižestepenim sudovima.

Zakonom o radu predviđeno je pravo zaposlenog na naknadu troškova u vezi sa radom. Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o radu (“Službeni glasnik RS”, br.61/05), koji se primenjuje od 01.01.2006. godine, predviđeno je i pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora (član 118. tačka 5. i 6.), koji moraju biti iskazani u obračunskoj listi za sve zaposlene. Aneksom Kolektivnog ugovora tuženog ( „Sl. Glasnik RS“, br. 4/06) odredbom člana 2. izmenjen je član 57. Kolektivnog ugovora, pa je predviđeno da zaposleni ima pravo na zaradu koja se sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, primanja za ishranu u toku rada i primanja za regres za korišćenje godišnjeg odmora. Odredbom člana 5. stav 1. Aneksa izmenjena je i odredba člana 61, pa je određena vrednost radnog časa za obračun i isplatu zarade za januar-juni 2006 godine u visini 53,50 dinara, a za period juli-decembar 2006. godine 56,00 dinara. Članom 5. stav 6. Aneksa propisano je da je u vrednost jednog radnog časa iz stava 1. i 2. ovog člana uključena i vrednost za ishranu u toku rada i vrednost 1/12 naknade regresa za godišnji odmor svedena na jedan radni čas. Iz ovakvog utvrđenja vrednosti radnog časa ne može se utvrditi koji iznos predstavlja naknadu za troškove ishrane i regresa za korišćenje godišnjeg odmora, jer isti nisu iskazani u nominalnim iznosima.

Kako je počev od 01.01.2006. godine zaposlenima dato pravo na naknadu troškova za ishranu u toku rada i za regres za korišćenje godišnjeg odmora, poslodavcima je ostavljena mogućnost da svojim aktom utvrde visinu tih naknada koji mogu biti veći ili manji od naknada predviđenih Opštim kolektivnim ugovorom. Pritom, visina ovih naknada mora biti određena linearno za sve zaposlene, odnosno, ovi troškovi moraju biti isplaćeni svim zaposlenima u istom iznosu, bez obzira na stručnu spremu, zvanje i radno mesto. U konkretnom slučaju, tuženi u toku postupka nisu dostavili sudu odluku o visini ovih naknada, kao ni sudskom veštaku radi izrade nalaza i mišljenja, iz čega se osnovano može zaključiti da odluku nisu ni doneli. To ne isključuje pravo tužioca na isplatu ovih naknada. Ne može se prihvatiti da su zaposlenima, pa i tužiocu, ovi troškovi isplaćeni kroz visinu cene rada, s obzirom da se tuženi nisu izjasnili o njihovoj visini, niti su iznos naknade za regres i troškova za ishranu u toku rada nominalno iskazali u platnoj listi tužioca, kako je to predviđeno Zakonom o radu. Na osnovu iznetog, zaključuje da su tuženi u pogledu isplate navedenih naknada, zakonske odredbe primenjivali na štetu tužioca. Obzirom da Aneks kolektivnog ugovora tuženog ne sadrži konkretnu regulativu koja utvrđuje visinu ovih naknada, tužilac može potraživati naknadu u neto iznosima prema parametrima iz ranijeg Kolektivnog ugovora. Tužilac je tužbeni zahtev postavio u visini iznosa naknade za ishranu u toku rada i regresa za korišćenje godišnjeg odmora utvrđenih na osnovu nalaza i mišljenja veštaka, primenom navedenih parametara. Stoga je ovako postavljeni tužbeni zahtev osnovan.

Na osnovu izloženog, primenom člana 416. stav 1. ZPP je odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 165. stav 2. u vezi članova 153, 154. i 163. ZPP odlučio o troškovima postupka po reviziji, pa je obavezao tužene da tužiocu na ime troškova ovog postupka isplate ukupan iznos od 114.450,00 dinara i to na ime sastava revizije u iznosu od 18.000,00 dinara, primenom važeće Advokatske tarife, kao i za sudsku taksu na reviziju u iznosu od 38.580,00 dinara i sudsku taksu na odluku po reviziji u iznosu od 57.870,00 dinara, prema važećoj Taksenoj tarifi, po opredeljenom zahtevu tužioca. Stoga je odlučeno kao u stavu trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić