Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tuženi je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, bitnih povreda odredaba parničnog postupka i pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu na osnovu člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'', br. 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14, 87/18, 18/20 i 10/23- drugi zakon) – u daljem tekstu: ZPP i utvrdio da revizija tuženog nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2) ZPP, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilja je sa tuženim zaključila Ugovor o radu br. ... od 11.01.2013. godine na radnom mestu referenta ... u Sektoru za ... . Po isteku ovog ugovora zaključila je više ugovora o radu na određeno vreme do prestanka radnog odnosa 22.06.2018. godine, sa jednim prekidom radnog odnosa kraćim od 30 radnih dana. U čitavom periodu, tužilja je obavljala poslove referenta ..., a pored tog posla, pridodati su joj i drugi poslovi (...). Navedeni poslovi su sistematizovani Pravilnikom o organizaciji i sistematizaciji poslova odnosno radnih zadataka kod tuženog od 02.07.1991. godine, sa izmenama koje su bile na snazi u periodu kada je tužilja bila u radnom odnosu kod tuženog. U toku trajanja poslednjeg ugovora o radu broj ... od 18.07.2016. godine, tužilja je prihvatila i potpisala Aneks ugovora o radu broj .. od 27.01.2017. godine. Rešenjem direktora tuženog broj ... od 20.06.2018. godine, tužilji je otkazan ugovor o radu, zbog isteka roka na koji je radni odnos zasnovan i određeno da tužilji radni odnos prestaje zaključno sa 22.06.2018. godine, kada joj je prestalo porodiljsko odsustvo i odsustvo radi nege deteta.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je odbio tužbene zahteve tužilje nalazeći da, u konkretnom slučaju, nema mesta primeni odredbe člana 37. Zakona o radu, već da se imaju primeniti odredbe Zakona o budžetskom sistemu, kojima je propisana zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licem, radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta, a koje su lex specialis u odnosu na Zakon o radu.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i usvojio tužbeni zahtev tužilje, nalazeći da je tužilja u periodu od 11.01.2013. godine od 22.06.2018. godine obavljala rad kod tuženog po osnovu više ugovora na određeno vreme, između kojih nije postojao prekid rada duži od 30 dana, te da je tuženi takvim ugovaranjem rada sa tužiljom zloupotrebio odredbu člana 37. stav 1. Zakona o radu, jer su se u konkretnom slčaju – protekom 12 meseci i 5 radnih dana nakon zaključenja ugovora o radu od 11.01.2013. godine, stekli uslovi iz člana 37. stav 4. Zakona o radu da se aktivira pravilo o preobražaju radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme. Pored toga, po stanovištu drugostepenog suda, tužilja nema status novog lica sa kojim tuženi ne bi mogao da zasnuje radni odnos u smislu člana 27e stav 34. Zakona o budžetskom sistemu, budući da je tužilja u radnom odnosu kod tuženog bila i pre stupanja na snagu Zakona o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu – 07.12.2013. godine

Po oceni Vrhovnog suda, drugostepena odluka je zasnovana na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Odredbom člana 37. Zakona o radu (''Službeni glasnik RS'' br. 24/2005 ... 32/13), propisano je da se radni odnos zasniva na vreme čije je trajanje unapred određeno kada su u pitanju: sezonski poslovi, rad na određenom projektu, povećanje obima posla koji traje određeno vreme i sl. za vreme trajanja tih potreba, s tim što tako zasnovan radni odnos neprekidno ili s prekidima ne može trajati duže od 12 meseci (stav 1). Pod prekidom iz stava 1. ovog člana ne smatra se prekid rada kraći od 30 radnih dana (stav 2). Radni odnos na određeno vreme, radi zamene privremeno odsutnog zaposlenog, može se zasnovati do povratka privremeno odsutnog zaposlenog (stav 3). Radni odnos zasnovan na određeno vreme postaje radni odnos na neodređeno vreme, ako zaposleni nastavi da radi najmanje pet radnih dana po isteku roka za koji je zasnovan radni odnos (stav 4).

Polazeći od utvrđenog činjeničnog stanja i citirane odredbe zakona, pravilan je zaključak drugostepenog suda da su se konkretnom slučaju stekli uslovi za preobražaj radnog odnosa na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme, jer je od zaključenja ugovora o radu od 11.01.2013. godine, tužilja nastavila da radi kod tuženog i duže od pet radnih dana po isteku roka od 12 meseci, odnosno po isteku roka koji je potreban da bi radni odnos zasnovan na određeno vreme prerastao u radni odnos na neodređeno vreme. Takođe, pravilan je i zaključak drugostepenog suda da tužilja nije imala status novog lica sa kojim ne bi mogao da se zasnuje radni odnos u smislu člana 27e stav 34. Zakona o budžetskom sistemu, zbog čega nisu osnovani navodi tuženog o pogrešnoj primeni materijalnog prava. Ovo stoga što se, u konkretnom slučaju, na radno-pravni status tužilje primenjuje Zakon o radu, a ne propisi materijalnog prava na koje se tuženi poziva, s obzirom da je Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu shodno odredbi člana 7. istog stupio na snagu narednog dana od dana objavljivanja u ''Službenom glasniku Republike Srbije'', što znači dana 07.12.2013. godine, a na osnovu istog člana, odredba člana 1. Zakona o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu, koja zabranjuje zapošljavanje novih lica bez pristanka Vlade, primenjivala se od 01.03.2014. godine.

Revizijski navodi da je tužba podneta neblagovremeno su po oceni Vrhovnog suda neosnovani, s obzirom da rok za podnošenje tužbe za utvrđenje da je radni odnos na određeno vreme prerastao u radni odnos na neodređeno vreme počinje da teče od dostavljanja rešenja o otkazu, odnosno od faktičkog prestanka radnog odnosa.

Kako je pobijanom presudom usvojen tužbeni zahtev i utvrđeno da je došlo do preobražaja radnog odnosa tužilje na određeno vreme u radni odnos na neodređeno vreme, pravilno je, kao nezakonit, poništen Otkaz ugovora o radu donet od strane direktora tuženog broj ... od 20.06.2018. godine i obavezan tuženi da tužilju vrati na rad, kao i da joj naknadi troškove parničnog postupka.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao stavu jedan izreke.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Kako je revizija tuženog odbijena, odbijen je i njegov zahtev za naknadu troškova revizijskog postupka, pa je na osnovu člana 153. i 154. stav 2. ZPP, odlučeno kao u stavu drugom izreke.

Predsednik veća – sudija

Željko Škorić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković