Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka, zbog pogrešno utvrđenog činjeničnog stanja i zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11...18/20), Vrhovni sud je utvrdio da je revizija tužioca neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju Vrhovni sud pazi po službenoj dužnosti. Ukazivanje tužioca na bitnu povredu odredbe parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 12. ZPP ne predstavlja dozvoljen revizijski razlog u smislu člana 407. istog zakona.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je diplomirani ... i kod tuženog je radio na istim poslovima po osnovu više ugovora o delu i ugovora o privremenim i povremenim poslovima, počev od 19.08.2008. godine do 30.09.2020. godine, ukupno 12 godina, s tim što je imao dva prekida u radu i to prvi od juna 2012. godine do februara 2013. godine i drugi od jula od 2015. godine do oktobra 2015. godine. Od oktobra 2015. godine tužilac kod tuženog bio radno angažovan, bez prekida, poslednjih 5 godina. Pravilnikom o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji radnih mesta Direkcije za planiranje i izgradnju Opštine Vrnjačka Banja JP 35- 340/15 od 01.04.2015. godine sistematizovani su poslovi stručnog saradnika za ... koji po opisu odgovaraju poslovima koje je tužilac obavljao u spornom periodu

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev tužioca i utvrdio da je tužilac zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog počev od 01.10.2020. godine, primenom čl. 32 st. 2 Zakona o radu, zaključivši da ugovori o delu, kao i ugovori o privremenim i povremenim poslovima s obzirom da su zaključeni protivno čl. 199 i čl. 197 Zakona o radu, ne proizvode pravno dejstvo, jer je tužilac bio angažovan za obavljanje sistematizovanih poslova kod tuženog, iz delatnosti tuženog, a koje je obavljao duže od 120 radnih dana, što je u suprotnosti sa navedenim odredbama Zakona o radu.

Drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev tužioca, nalazeći da se radno angažovanje po osnovu takvog ugovora o delu i ugovora o privremenim i povremenim poslovima ne može smatrati radnim odnosom, zbog čega se takav ugovor ne može konvertovati u ugovor o radu na neodređeno vreme, jer po svojoj prirodi takvom vrstom ugovora ne zasniva se radni odnos bez obzira na to što tužilac od oktobra 2015. godine, kada je radno angažovan po osnovu prvog od više sukcesivnih ugovora, nije imao prekide u radu. Stoga nema uslova za primenu fikcije postojanja radnog odnosa iz čl. 32 st. 2 Zakona o radu. Ne može se primeniti ni odredba čl. 37 st. 6 Zakona o radu, jer je tuženi Opštinska stambena agencija Vrnjačka Banja čiji je osnivač Opština Vrnjačka Banja, te se na navedeni sporni odnos primenjuju odredbe Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokane samouprave („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 21/16...123/21), kojim je članom 70. stav 3. propisano da radni odnos na određeno vreme ne može da preraste u radni odnos na neodređeno vreme, izuzev pripravniku, kada položi stručni ispit.

Po oceni Vrhovnog suda, odluka drugostepenog suda zasnovana je na pravilnoj primeni materijalnog prava.

Članom 30. stavom 1. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, broj 24/05… 75/14), propisano je da se radni odnos zasniva ugovorom o radu. Članom 32. stavom 1. istog zakona, propisano je da se ugovor o radu zaključuje pre stupanja zaposlenog na rad, u pisanom obliku, dok je stavom 2. propisano da ako poslodavac sa zaposlenim ne zaključi ugovor o radu u skladu sa stavom 1. ovog člana, smatra se da je zaposleni zasnovao radni odnos na neodređeno vreme danom stupanja na rad. Članom 37. stavom 1. istog zakona propisano je da ugovor o radu može da se zaključi na određeno vreme, za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje unapred određeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog posla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba, dok je stavom 6. propisano da ako je ugovor o radu na određeno vreme zaključen suprotno odredbama ovog zakona ili ako zaposleni ostane da radi kod poslodavca najmanje pet radnih dana po isteku vremena za koje je ugovor zaključen, smatra se da je radni odnos zasnovan na neodređeno vreme. Članom 197. stavom 1. istog zakona propisano je da poslodavac može za obavljanje poslova koji po svojoj prirodi da ne traju duže od 120 radnih dana u kalendarskoj godini da zaključi ugovor o obavljanju privremenih i povremenih poslova sa: 1) nezaposlenim licem; 2) zaposlenim koji radi nepotpuno radno vreme – punog radnog vremena; 3) korisnikom starosne penzije, dok je stavom 2. istog člana propisano da se ugovor iz stava 1. ovog člana zaključuje u pisanom obliku.

Članom 70. stav 3. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokane samouprave („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 21/16...123/21), propisano je da radni odnos na određeno vreme ne može da preraste u radni odnos na neodređeno vreme, izuzev pripravniku, kada položi stručni ispit.

Naime, tužilac je kod tuženog bio angažovan na osnovu više ugovora o delu i ugovora o privremenim i povremenim poslovima, počev od 19.08.2008. godine do 30.09.2020. godine, ukupno 12 godina, s tim što je imao dva prekida u radu i to prvi od juna 2012. godine do februara 2013. godine i drugi od jula od 2015. godine do oktobra 2015. godine. Počev od oktobra 2015. godine tužilac kod tuženog bio radno angažovan, bez prekida, poslednjih 5 godina na poslovima stručnog saradnika za ... .

Imajući u vidu navedeno i citrane odredbe zakona, kod utvrđenja da je tužilac na osnovu više sukcesivno zaključenih ugovora o privremenim i povremenim poslovima i ugovora o delu u spornom periodu obavljao iste poslove, koji su stalnog karaktera i sistematizovani Pravilnikom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji poslova tuženog, osnovano se navodima revizije ukazuje da su navedeni ugovori zaključeni protivno čl. 199 i čl. 197 Zakona o radu, te po svojoj pravnoj prirodi, bez obzira na njihov naziv (privremeni i povremeni poslovi ili ugovori o delu) ugovori zaključeni između stranaka u spornom periodu u suštini predstavljaju ugovore o radu na određeno vreme.

Međutim, pravilno je drugostepeni sud zaključio da u konkretnom slučaju nije bilo uslova da se utvrdi da je tužilac zasnovao radni odnos na neodređeno vreme kod tuženog, budući da je poslodavac Opštinska stambena agencija Vrnjačka Banja, čiji je osnovač Opština Vrnjačka Banja i da se u vezi sa pravima, obavezama i odgovornostima iz radnog odnosa, odnosno po osnovu rada imaju primeniti odredbe Zakon o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokane samouprave, kojim je propisano da radni odnos na određeno vreme ne može da preraste u radni odnos na neodređeno vreme. Iz iznetih razloga nisu osnovni navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Osim toga, s obzirom da je tuženi korisnik javnih sredstava, to se u odnosu na njega primenjuje i Zakon o budžetskom sistemu. Navedenim zakonom, čije su norme obavezujuće i za tuženog, kao i Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br.108/13 – koji je stupio na snagu 07.12.2013. godine) i kasnijim izmenama i dopunama, članom 27e stav 34. propisano je da korisnici javnih sredstava ne mogu zasnivati radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta do 31.12.2015. godine, odnosno do 31.12.2020. godine. Izuzetno od stava 34. ovog člana radni odnos sa ovim licima može se zasnovati uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva. Članom 105. istog zakona, propisano je da ako su odredbe drugih zakona, odnosno propisa u suprotnotnosti sa ovim zakonom, primenjuju se odredbe ovog zakona.

Naime, tužilac je kod tuženog bio radno angažovan po ugovorima o obavljanju privremenih i povremenih poslova u periodu kada tuženi, kao korisnik javnih sredstava nije bio u mogućnosti da zasnuje radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta, osim kada za to postoji saglasnost tela Vlade i predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva, što ovde nije slučaj.

Iz izloženih razloga, Vrhovni sud je primenom odredbe člana 414. stav 1. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić