- za novembar 2014. godine iznos od 19.842,43 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.12.2014. godine pa do isplate,

- za januar 2015. godine iznos od 668,10 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.02.2015. godine pa do isplate,

- za februar 2015. godine iznos od 8.573,89 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.03.2015. godine pa do isplate,

- za april 2015. godine iznos od 7.126,35 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.05.2015. godine pa do isplate,

- za jun 2015. godine iznos od 3.117,78 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.07.2015. godine pa do isplate,

- za jul 2015. godine iznos od 8.946,67 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.08.2015. godine pa do isplate,

- za novembar 2015. godine iznos od 233,30 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.12.2015. godine,

- za januar 2016. godine iznos od 1.189,85 dinra sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.02.2016. godine pa do isplate,

- za februar 2016. godine iznos od 951,88 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.03.2016. godine pa do isplate,

- za april 2016. godine iznos od 1.189,85 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.05.2016. godine pa do isplate,

- za jun 2016. godine iznos od 4.453,05 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.07.2016. godine pa do isplate,

- za jul 2016. godine iznos od 1.427,82 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.08.2016. godine pa do isplate,

- za avgust 2016. godine iznos od 1.086,38 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.09.2016. godine pa do isplate,

- za oktobar 2016. godine iznos od 4.063,03 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.11.2016. godine pa do isplate,

- za novembar 2016. godine iznos od 1.590,07 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.12.2016. godine pa do isplate,

- za decembar 2016. godine iznos od 6.916,79 dinara sa pripadajućom zakonskom zateznom kamatom počev od 21.01.2017. godine pa do isplate.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu naknadi troškove prvostepenog i drugostepenog postupka u iznosu od 103.980,00 dinara u roku od 8 od prijema presude.

OBAVEZUJE SE tuženi da tužiocu naknadi troškove revizijskog postupka u iznosu od 47.830,00 dinara u roku od 8 dana od prijema presude.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1668/19 od 30.06.2020. godine, stavom prvim izreke, odbijen je prigovor stvarne nenadležnosti Prvog osnovnog suda u Beogradu za postupanje u ovom postupku, kao neosnovan. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca da se obaveže tuženi da tužiocu na ime uvećanja plate po osnovu prekovremenog rada u periodu od 01.01.2014. godine do 31.12.2016. godine isplati ukupan iznos od 107.174,67 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od dospelosti svakog pojedinačnog mesečnog iznosa do isplate. Stavom trećim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tužene za naknadu troškova parničnog postupka.

Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 3373/20 od 13.11.2020. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1668/19 od 30.06.2020. godine, u stavu drugom izreke.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava s pozivom na član 404. ZPP, radi ujednačavanja sudske prakse.

Odredbom člana 404. stav 1. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/13-US, 74/13 - US, 55/14 i 87/18), propisano je da se revizija može izjaviti zbog pogrešne primene materijalnog prava i protiv drugostepene presude koja se ne bi mogla pobijati revizijom, ako je po oceni Vrhovnog kasacionog suda potrebno razmotriti pravna pitanja od opšteg interesa ili u interesu ravnopravnosti građana, radi ujednačavanja sudske prakse, kao i kada je potrebno novo tumačenje prava (posebna revizija). Prema stavu 2. istog člana, ispunjenost uslova za izuzetnu dozvoljenost revizije ceni Vrhovni kasacioni sud u veću od pet sudija.

Vrhovni kasacioni sud je mišljenja da su u konkretnom slučaju ispunjeni uslovi za odlučivanje o reviziji tužioca primenom člana 404. stav 1. ZPP, imajući u vidu različitu praksu apelacionih suda u istoj činjenično-pravnoj situaciji, što ukazuje na potrebu odlučivanja o reviziji kao izuzetno dozvoljenoj radi ujednačavanja sudske prakse.

Zbog navedenog odlučeno je kao u stavu prvom izreke.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu odluku primenom člana 408. ZPP i utvrdio da je revizija osnovana.

U sprovednom postupku nije učinjena bitna povreda odredba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

U prvnosnažno okončanom postupku utvrđeno je da je tužilac u radnom odnosu kod tuženog u svojstvu profesionalnog vojnika na službi u VP .., da je rešenjem tužene I broj .. odbijen zahtev tužioca za isplatu prekovremenog rada ostvarenog u periodu od 01.01.2014. godine do 31.12.2016. godine iz razloga što ne postoji saglasnost za isplatu, i istovremeno je tužiocu priznato pravo na preraspodelu radnog vremena za neiskorišćenih 447 časova rada, svođenjem na 40 časova sedmično, koju će mu omogućiti predpostavljeni starešina u zavisnosti od potrebe službe i organizacije rada u jedinici. Tužiocu nije omogućena preraspodela radnog vremena za neiskorišćene prekovremene sate, priznate rešenjem I broj .., zbog nedovoljne popune vozačima u četi za transport i specifičnosti zadataka jedinice. Tužilac se nije obraćao neposrednom pretpostavljenom radi omogućavanja korišćenja slobodnih dana, niti je navedeno rešenje pobijao. Na osnovu nalaza i mišljenja sudskog veštaka utvrđeno je da je tužilac, na radnom mestu ..., kod tužene radio duže od punog radnog vremena i ostvarivao prekovremeni rad, po kom osnovu mu je omogućena preraspodela radnog vremena od 448 sati, a za 447 sati prekovremenog rada nije omogućena preraspodela radnog vremena od 670,5 sati (447 h 1,5), a tužena, u periodu potraživanja, nije vršila uvećanje niti isplatu uvećane plate tužiocu po osnovu ostvarenog prekovremenog rada, te da ukupno uvećanje plate tužiocu za utuženi period po osnovu ostvarenog prekovremenog rada od 447 sati iznosi 107.174,67 dinara.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja nižestepeni sudovi su odbili kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca, sa obrazloženjem da o zakonitosti pobijanog akta kojim je odlučeno o pravu na isplatu dodatka za ostvarene časove prekovreenog rada ne odlučuje sud opšte nadležnosti već, shodno odredbi člana 141. Zakona o Vojsci Srbije, nadležni starešina komande, odnosno neposredni pretpostavljeni starešina tužene, zbog čega je tužbeni zahtev tužioca odbijen kao neosnovan.

Revizijom tužioca osnovano se ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava učinjenu pred nižestepenim sudovima.

Odredbom člana 85. stav 1. Zakona o vojsci Srbije („Službeni glasnik RS“ broj116/07 ... 101/10) propisano je da se za časova rada dužeg od punog radnog vremena, profesionalnom vojnom licu uvećava plata.

Odredbom člana 34. stav 1. Pravilnika o platama profesionalnih pripadnika Vojske Srbije („Službeni vojni list“ broj 28/11) propisano je da profesionalnom pripadniku Vojske Srbije za svaki sat koji po nalogu nadležnog starešine radi duže od punog radnog vremena (prekovremeni rad) pripada sat i po slobodno. Stavom 3. istog člana je propisano da se izuzetno, profesionalnom pripadniku Vojske Srbije koji ne može da iskoristi slobodne sate zbog toga što priroda poslova radnog mesta češće zahteva takav obiman prekovremeni rad, može isplatiti dodatak za svaki sat prekovremenog rada koji iznosi 26% vrednosti radnog sata plate, uz prethodno pribavljenu saglasnost Ministra odbrane.

Pravnosnažnim rešenjem nadležnog organa tužene, tužiocu je utvrđen broj sati prekovremenog rada za koji mu je priznato pravo na korišćenje slobodnih sati prema planu korišćenja zarađenih dana, pa u situaciji kada tužena nije omogućila tužiocu korišćenje slobodnih sati ostvarenih prekovremenim radom zbog smanjenog broja pripadnika vozača u četi za transport, što je konstatovano rešenjem nadležnog starešine, postoji osnov odgovornosti tužene za štetu koju je prouzrokovao njen organ, shodno članu 172. Zakona o obligacionim odnosima, i to u visini utvrđenoj u nalazu i mišljenju sudskog veštaka.

Stoga, pogrešan je zaključak nižestepenih sudova da u konkretnom slučaju o zakonitosti pojedinačnog akta, kojim je odlučeno o pravu profesionalnog vojnog lica, ne odlučuje sud opšte nadležnosti već se protiv navedenog akta podnosi žalba o kojoj odlučuje neposredno pretpostavljeni starešina koji je doneo prvostepeno rešenje. I prema pravnom shvatanju Ustavnog suda, iskazanom u odluci Už broj 7156/2014 od 11.12.2014. godine, donetoj u sličnoj činjeničnoj i pravnoj situaciji, nezavisno od toga da li se radi o plati za obavljeni rad iz klasičnog radno-pravnog odnosa ili radnog odnosa u kome je država poslodavac, navedeno pravo mora da uživa neposrednu pravnu zaštitu u sudskom postupku, s obzirom na to da se radi o jednom ustavnom zajemčenom pravu iz člana 60. stav 4. Ustava – pravičnoj naknadi za rad. Pravo na platu za obavljeni rad predstavlja najvažnije imovinsko-pravo za zaposleno lice, zbog čega u potpunosti preteže privano-pravni element nad javno-pravnim elementom u radnom odnosu, u kome je država poslodavac, te ovo pravo uživa direktnu sudsku i pravnu zaštitu. Radi se o pravu iz radnog odnosa čije ispunjenje ne podleže nikakvim zakonskim ograničenjima, za razliku od drugih prava iz radnog odnosa (troškovi prevoza, topli obrok, regres), za čije ispunjenje je potrebno da se ostvare određeni zakonski i drugi uslovi čije postojanje diskreciono ceni nadležni funkcioner u postupku interne pravne zaštite kroz donošenje konačnog i pravnosnažnog akta.

Iz iznetog, primenom člana 416. stav 1. ZPP odlučeno je kao u stavu drugom izreke.

Obzirom na uspeh tužioca u postupku, a shodno odredbi člana 153. stav 1. člana 154. stav 1. i člana 165.stav 2. ZPP, obavezan je tuženi da tužiocu isplati iznos od ukupno 103.980,00 dinara i to za: sastav tužbe iznos od 6.000,00 dinara, sastav tri obrazložena podneska iznos od po 6.000,00 dinara, ukupno 18.000,00 dinara, prisustvo advokata na tri održana ročišta iznos od po 7.500,00 dinara ukupno iznos od 22.500,00 dinara, prisustvo advokata na tri neodržana ročišta iznos od po 4.500,00 dinara, ukupno 13.500,00 dinara, na ime troškova veštačenja iznos od 15.000,00 dinara, takse na tužbu u iznosu od 11.940,00 dinara, takse na odgovor na žalbu u iznosu od 5.100,00 dinara kao i takse na drugostepenu presudu u iznosu od 11.940,00 dinara. Tužilac je uspeo u postupku po reviziji zbog čega mu pripadaju i troškovi na ime izjavljene revizije u iznosu od 12.000,00 dinara kao i troškovi sudske takse na odluku u iznosu od 35.830,48 dinara, što sve ukupno iznosi 47.830,00 dinara, a sve prema važećoj advokatskoj tarifi i taksenoj tarifi.

Predsednik veća – sudija

Branislav Bosiljković, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić