Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž 6003/14 od 05.05.2015. godine, stavom prvim izreke, odbijena je kao neosnovana žalba tuženih i potvrđena presuda Osnovnog suda u Vršcu P 584/13 od 02.07.2014. godine. Stavom drugim izreke, odbijen je kao neosnovan zahtev tuženih za naknadu troškova drugostepenog postupka.

Protiv pravnosnažne drugostepene presude tuženi su blagovremeno izjavili reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'' br. 72/11), i ocenio da revizija nije osnovana.

U provedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužioci su … koji su sarađivali sa tuženom ''GG'' gde su tokom 2012. godine lagerovali i prodavali svoje proizvode i to tužilac AA je 20.05.2013. godine prodao 39.911 kg merkantilnog kukuruza roda 2012. godine u vrednosti od 798.220,00 dinara; tužilac VV je 08.03.2012. godine prodao i fakturisao 120.638 kg merkantilnog kukuruza roda 2012. godine, po ceni od 22,22 dinara po 1 kilogramu (bez uračunatog PDV) i izdao tuženoj ''GG'' fakturu br. ... na iznos od 2.899.022,47 dinara, po kojoj mu je ''GG'' isplatila 804.000,00 dinara i ostala dužna iznos od 2.095.022,47 dinara, kao i količinu od 185.828 kg merkantilnog kukuruza roda 2012., koji je predao na lager kod tužene zadruge. Tužilac BB je predao na lager kod tužene ''GG'' 49.769 kg merkantilnog kukuruza roda 2012.godine. Tužena ''GG'' nema merkantilnog kukuruza na svom lageru, niti bilo kakve druge robe i račun tužene je u neprekidnoj blokadi počev od 02.10.2013. godine, a sva imovina je založena radi obezbeđenja potraživanja trećih lica. Tužena fizička lica, kao osnivači ''GG'' uplatili su iznos od po 500,00 dinara i dana 02.04.1987. godine osnovali ''GG'', sa osnivačkim ulogom u ukupnom iznosu od 5.000,00 dinara. Skupština tužene ''GG'' je 27.03.2013. godine donela odluku o povećanju osnovnog kapitala zadruge sa 5.000,00 dinara na iznos od 197.401.700,00 dinara. Osnivači … su tuženi DD, ĐĐ, EE, ŽŽ, ZZ, II, JJ, KK, LL, kao i LJLJ, u odnosu na koju je tužba povučena i to sa osnivačkim novčanim ulozima od po 500,00 dinara i nenovčanim ulozima od po 1.974.017,00 dinara, tako da ukupna vrednost osnovnog novčanog i nenovčanog kapitala zadruge na dan 27.03.2013. godine iznosi 197.406.700,00 dinara.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo i to član 7. Zakona o zadrugama (''Službeni list SRJ'' br. 41/96, 12/98...i (''Službeni glasnik RS'' br. 101/2005, 34/2006), važećeg u vreme nastanka potraživanja tužilaca i u vreme presuđenja, usvajanjem tužbenog zahteva. Prema članu 7. stav 1. Zakona o zadrugama (''Službeni list SRJ'' br. 41/96, 12/98...i ''Službeni glasnik RS'' br. 101/2005, 34/2006), zadruga u pravnom prometu odgovara za svoje obaveze svom svojom imovinom. Prema stavu 2, za obaveze koje se nisu mogle izmiriti iz imovine zadruge, odgovaraju zadrugari solidarno, najmanje iznosom svog udela, ako ugovorom o osnivanju, odnosno zadružnim pravilima, nije predviđeno da odgovaraju većim iznosom. Imajući u vidu da zadruga nije tužiocima platila za isporučeni kukuruz i nije vratila lagerovanu robu, te da je imovina zadruge založena i račun u blokadi, pravilno su tuženi solidarno obavezani da tužiocima isplate dug i vrate lagerovani kukuruz.

Neosnovano se revizijom osporava odgovornost tuženih fizičkih lica isticanjem da postojanje hipoteke i blokada računa nisu dovoljni za zaključak da ne postoji mogućnost naplate potraživanja tužilaca iz imovine …, te da je primena pravila o solidarnoj odgovornosti … proizvoljna. Tokom postupka je na osnovu podataka Agencije za privredne registre i izvoda iz lista nepokretnosti utvrđeno da je na pokretnoj imovini ... ustanovljeno založno pravo (okolnost da su nižestepeni sudovi naveli da na pokretnoj imovini postoji hipoteka, a ne zaloga, nema značaj, suprotno navodima revizije), a nepokretna imovina je prešla u vlasništvo pravnih lica koja su imala ustanovljenu hipoteku, dok je račun tužene … u blokadi. Kod takvog stanja, nije potrebno da tužioci prethodno sprovode postupak prinudne naplate, jer svoja potraživanja ne mogu naplatiti iz imovine kojom se obezbeđuje potraživanje drugih poverilaca. Prema članu 62. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa, na pravo zaloge na pokretnim stvarima i pravo zaloge na pravima, primenjuju se odredbe o zalozi sadržane u propisima kojima su uređeni obligacioni odnosi. Prema članu 966. ZOO, ugovorom o zalozi obavezuje se dužnik ili neko treći (zalogodavac) prema poveriocu (zalogoprimcu) da mu preda neku pokretnu stvar na kojoj postoji pravo svojine, da bi se pre ostalih poverilaca mogao naplatiti iz njene vrednosti, ako mu potraživanje ne bude iplaćeno o dospelosti, a poverilac se obavezuje da primljenu stvar čuva i po prestanku potraživanja neoštećenu vrati zalogodavcu. Imajući u vidu da se zalogom obezbeđuje prioritetna naplata zalogoprimca, tužioci ne mogu svoje potraživanje naplatiti iz založenih stvari. Osim toga, tuženi nisu podneli dokaze da zadruga ima imovinu koja nije založena, odnosno iz koje se može namiriti potraživanje tužilaca. Zato su ispunjeni uslovi za solidarnu odgovornost tuženih fizičkih lica, zadrugara, u smislu člana 7. stav 2. Zakona o zadrugama.

Navodi revizije kojima se ističe da se ekonomsko-finansijsko veštačenje nije bavilo visinom osnovnog kapitala i činjenicom da li je osnovni kapital ispod visine potraživanja tužilaca, nemaju uticaja na odlučivanje jer je tokom postupka na osnovu podataka Agencije za privredne registre utvrđeno da ukupan osnovni kapital zadruge iznosi 197.401.700,00 dinara, što očigledno premašuje potraživanje tužilaca.

Nisu razmatrani navodi revizije kojima se ističe da nema dokaza da je održana skupština o povećanju osnovnog kapitala zadruge, da skupština nije mogla biti održana jer nije bilo kapitala koji bi predstavljao osnov za takvu odluku, te da objekti koji se navode kao nenovčani kapital unet u zadrugu nisu nikada bili u vlasništvu tuženih, jer se tim navodima osporava utvrđeno činjenično stanje, što u postupku po reviziji nije dozvoljeno, po članu 407. Zakona o parničnom postupku. Visina osnovnog kapitala utvrđena je na osnovu podataka Agencije za privredne registre Republike Srbije i na osnovu Odluke o povećanju osnivačkog kapitala, a tuženi tokom postupka nisu dokazali da su podaci iz Agencije i Odluke o povećanju osnivačkog kapitala neistiniti, odnosno nisu osporili verodostojnost ovih podataka.

Iz navedenih razloga, primenom člana 414. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća-sudija

Snežana Andrejević,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić