Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislave Apostolović, predsednika veća, Branislava Bosiljkovića i Zorane Delibašić, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Kukureković advokat iz ..., protiv tužene Republike Srbije, Ministarstvo unutrašnjih poslova, Policijska uprava u Jagodini, koju zastupa Državno pravobranilaštvo, Odeljenje u Kragujevcu, radi isplate, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 540/19 od 22.02.2019. godine, u sednici veća održanoj dana 04.07.2019. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE kao neosnovana revizija tužioca izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 540/19 od 22.02.2019. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Jagodini P1 517/17 od 27.12.2018. godine, stavom prvim izreke, usvojen je tužbeni zahtev tužioca i obavezana je tužena da mu na ime manje isplaćene zarade po osnovu smenskog rada u periodu od 01.09.2014. godine do 24.09.2014. godine isplati iznos od 7.568,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.11.2014. godine do isplate, u roku od 8 dana od dana prijema presude pod pretnjom izvršenja. Stavom drugim izreke obavezana je tužena da naknadi tužiocu troškove parničnog postupka u iznosu od 58.800,00 dinara sa kamatom od dana izvršnosti presude do isplate, u roku od 8 dana od dana prijema presude pod pretnjom izvršenja.

Presudom Apelacionog suda u Kragujevcu Gž1 540/19 od 22.02.2019. godine, stavom prvim izreke, preinačena je presuda Osnovnog suda u Jagodini P1 517/17 od 27.12.2018. godine i odbijen je kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca kojim je tražio da se obaveže tužena da mu na ime manje isplaćene zarade po osnovu smenskog rada u periodu od 01.09.2014. godine do 24.09.2014. godine isplati iznos od 7.568,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od 01.11.2014. godine do isplate. Stavom drugim izreke, određeno je da svaka stranka snosi svoje troškove postupka.

Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog pogrešne primene materijalnog prava, s tim što je predložio da se revizija smatra izuzetno dozvoljenom i da se o njoj odluči primenom člana 404. Zakona o parničnom postupku, radi ujednačavanja sudske prakse, novog tumačenja prava i razmatranja pravnih pitanja u interesu ravnopravnosti građana.

Vrhovni kasacioni sud o reviziji tužioca nije odlučivao na osnovu člana 404. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ broj 72/11, 49/13-US, 74/13-US, 55/14 i 87/18- u daljem tekstu ZPP), jer je u ovom slučaju drugostepeni sud preinačio presudu i odlučio o zahtevu tužioca, pa je revizija dozvoljena na osnovu člana 403. stav 2. tačka 2. istog zakona, koji isključuje primenu odredaba o posebnoj reviziji.

Ispitujući pobijanu presudu u smislu člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. ZPP, Vrhovni kasacioni sud je našao da revizija nije osnovana.

U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju Vrhovni kasacioni sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u radnom odnosu kod tužene na radnom mestu policijskog službenika. U utuženom periodu (septembar 2014. godine) tužilac je rad obavljao u turnusu. Veštačenjem koje je obavljeno od strane veštaka ekonomsko-finansijske struke utvrđeno je da je uvećanje zarade za smenski rad tužioca vrednovano tako što je tužena u ukupni koeficijent zarade integrisala i koeficijent za smenski rad, čija vrednost iznosi 0,145 od osnovice, što je sadržano i u rešenju tužene. Veštačenjem je utvrđena visina razlike između koeficijenta koji je tužiocu priznat rešenjem tužene po osnovu smenskog rada i vrednosti koeficijenta za takav rad od 28,6%, koji je policijskim službenicima priznat Zakonom o policiji i Posebnim kolektivnim ugovorom za policijske službenike.

Na osnovu ovako utvrđenih činjenica, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev nalazeći da tužiocu pripada razlika između isplaćenog i pripadajućeg uvećanja na platu po osnovu rada u smenama u procentu od 28,6%, iako je navedeni procenat uvećanja propisan za zaposlene koji rad u smenama obavljaju povremeno, kako je to regulisano Zakonom o policiji i Posebnim kolektivnim ugovorom za policijske službenike.

Nasuprot stanovištu prvostepenog suda, drugostepeni sud je preinačio prvostepenu presudu i odbio kao neosnovan tužbeni zahtev tužioca za isplatu uvećane zarade po osnovu smenskog rada. Drugostepeni sud je zauzeo stanovište da tužilac nema pravo na isplatu razlike uvećane zarade po osnovu smenskog rada, obračunate uz uvećanje od 28,6% od osnovne plate, imajući u vidu da je tužiocu koji je kontinuirano radio u smenama (dakle u stalnom je režimu smenskog rada), saglasno članu 147a Zakona o policiji i odredbama Posebnog kolektivnog ugovora i Pravilnika o platama zaposlenih u MUP-u, smenski rad već vrednovan kroz dodatni koeficijent od 0.145 od osnovice koji je integrisan u ukupan koeficijent za obračun i isplatu plate.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da je u pobijanoj drugostepenoj odluci pravilno primenjeno materijalno pravo.

Naime, 08.12.2011. godine stupio je na snagu Zakon o izmenama i dopunama Zakona o policiji („Sl. glasnik RS“ br. 92/11, kojim su izmenjene odredbe Zakona o policiji „Sl. glasnik RS“ br.101/05, ... 92/11 i 64/15, a koje su bile na snazi i u spornom periodu), tako što je, između ostalih, dodata i odredba člana 147a), kojom su određeni slučajevi u kojima zaposleni imaju pravo na dodatak na platu. Tačkom 3. ovog člana, određeno je da pravo na ovaj dodatak imaju i zaposleni za rad u smeni, u visini 28,6% od osnovne plate, ali samo ako rade na poslovima na kojima se smenski rad uvodi povremeno.

Navedena zakonska odredba je jasna i ima imperativan karakter, pa Vrhovni kasacioni sud nalazi da pravilno drugostepeni sud zaključuje da pravo na uvećanje od 28,6% od osnovne plate imaju samo zaposleni koji nemaju kontinuirani rad u smenama, već u smenama rade samo povremeno. Njima se ovo uvećanje plate obračunava za svaki sat rada u smeni, upravo iz razloga što im ovaj dodatak nije uzet u obzir prilikom vrednovanja poslova radnog mesta, zbog čega nije uračunat ni u ukupni koeficijent za obračun plate. Nasuprot njima, zaposlenima kod tužene koji u kontinuitetu rade u smenama, u ukupan koeficijent za obračun i isplatu plate već je integrisan i koeficijent za rad u smenama, u visini od 0,145, zbog čega nema uslova i za uvećanje od 28,6% po istom osnovu.

Neredovnost u radu na nekim radnim mestima kod tužene, predstavlja stalni uslov rada, što je tim zaposlenima vrednovano kroz koeficijent za obračun plate, dok na nekim mestima to nije stalni uslov rada, već se uvodi povremeno, što znači da ni zaposleni na tim radnim mestima nisu u istom položaju. Imajući ovo u vidu, Vrhovni kasacioni sud nalazi da se revizijom neosnovano ukazuje da su tužilac, kao i ostali zaposleni kojima je rad u smenama redovan način rada, stavljeni u neravnopravan položaj u odnosu na zaposlene koji u smenama rade povremeno, jer oni nisu u istoj situaciji niti u istom položaju, kako po načinu rada, tako ni u pogledu načina određivanju ukupnog koeficijenta za obračun plate. U takvoj situaciji ne može se govoriti o povredi prava zaposlenih na jednaku zaradu za isti rad ili rad iste vrednosti koju ostvaruju kod istog poslodavca, jer im ni rad, odnosno način rada nije isti.

Suprotno navodima revizije, Vrhovni kasacioni sud nalazi da tužiocu nije povređeno pravo iz člana 8. stav 2. Zakona o radu, po kome se opštim aktom mogu utvrditi veća prava i povoljniji uslovi rada od utvrđenih zakonom. Ovo iz razloga što je primena odredbe člana 27. Posebnog kolektivnog ugovora za policijske službenike, koja predviđa uvećanje od 26% za rad u smenama, na osnovu člana 88. stav 2. istog Kolektivnog ugovora, odložena i uslovljena izmenom odredbe člana 147. Zakona o policiji i rebalansom budžeta za 2011. godinu, a što je i učinjeno donošenjem Zakona o izmenama i dopunama Zakona o policiji, kojom je uneta odredba člana 147a, koja reguliše dodatak na platu po osnovu rada u smenama na napred navedeni način.

Na osnovu izloženog, Vrhovni kasacioni sud je primenom člana 414. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Branislava Apostolović, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić