U IME NARODA

Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija Jelice Bojanić Kerkez, predsednika veća, Vesne Stanković, Radoslave Mađarov, Marine Milanović i Dragane Marinković, članova veća, u parnici tužioca AA iz ..., opština Lipljan, čiji je punomoćnik Miloš Kukureković, advokat iz ..., protiv tužene Opštine Lipljan, radi isplate razlike zarade, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5337/22 od 23.12.2022. godine, u sednici veća održanoj dana 14.06.2023. godine, doneo je

P R E S U D U

DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 5337/22 od 23.12.2022. godine.

PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 5337/22 od 23.12.2022. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 67/20 od 29.08.2022. godine, tako što se OBAVEZUJE tužena da tužiocu na ime naknade štete u visini razlike između minimalne i isplaćene zarade isplati za period od 01.01.2017. godine do 31.07.2019. godine, ukupan iznos od 100.736,15 dinara i to: u 2017. godini za januar mesec iznos od 2.824,80 dinara, za mart mesec iznos od 586,72 dinara, za maj mesec iznos od 3.943,84 dinara, za jun mesec iznos od 2.824,80 dinara, za jul mesec iznos od 1.712,10 dinara, za avgust mesec iznos od 3.958,50 dinara, za septembar mesec iznos od 1.712,10 dinara, za oktobar mesec iznos od 2.835,30 dinara, za novembar mesec iznos od 2.835,30 dinara i za decembar mesec iznos od 1.712,10 dinara; u 2018. godini za januar mesec iznos od 6.541,86 dinara, za februar mesec iznos od 2.835,30 dinara, za mart mesec iznos od 5.306,34 dinara, za april mesec iznos od 4.070,82 dinara, za maj mesec iznos od 6.541,86 dinara, za jun mesec iznos od 3.989,80 dinara, za jul mesec iznos od 5.326,00 dinara, za avgust mesec iznos od 6.566,09 dinara, za septembar mesec iznos od 2.845,80 dinara, za oktobar mesec iznos od 6.566,09 dinara, za novembar mesec iznos od 5.326,00 dinara i za decembar mesec iznos od 4.085,90 dinara; u 2019. godini za januar mesec iznos od 8.774,59 dinara, za februar mesec iznos od 252,89 dinara, za mart mesec iznos od 357,25 dinara, za april mesec iznos od 461,61 dinara, za maj mesec iznos od 565,98 dinara, za jun mesec iznos od 252,89 dinara, za jul mesec iznos od 592,93 dinara, sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec pa do konačne isplate;

da tužiocu na ime naknade štete između pripadajućeg dodatka na zaradu prema Zakuljčku Vlade RS 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine, isplati za period od 01.01.2017. godine do 31.07.2019. godine, ukupan iznos od 60.105,29 dinara i to: u 2017. godini za januar mesec iznos od 1.312,64 dinara, za februar mesec iznos od 272,64 dinara, mart mesec iznos od 1.832,64 dinara, za april mesec iznos od 272,64 dinara, za maj mesec iznos od 1.832,64 dinara, za jun mesec iznos od 1.312,64 dinara, za jul mesec iznos od 792,64 dinara, za avgust mesec iznos od 1.832,64 dinara, za septembar mesec iznos od 792,64 dinara, za oktobar mesec iznos od 1.312,64 dinara, za novembar mesec iznos od 1.312,64 dinara i za decembar mesec iznos od 792,64 dinara; u 2018. godini za januar mesec iznos od 3.028,64 dinara, za februar mesec iznos od 1.312,64 dinara, za mart mesec iznos od 2.456,64 dinara, za april mesec iznos od 1.884,64 dinara, za maj mesec iznos od 3.028,64 dinara, za jun mesec iznos od 1.884,64 dinara, za jul mesec iznos od 2.456,64 dinara, za avgust mesec iznos od 3.028,64 dinara, za septembar mesec iznos od 1.312,64 dinara, za oktobar mesec iznos od 3.028,64 dinara, za novembar mesec iznos od 2.456,64 dinara i za decembar mesec iznos od 1.884,64 dinara; u 2019. godini za januar mesec iznos od 4.047,32 dinara, za februar mesec iznos od 1.505,30 dinara, za mart mesec iznos od 2.126,50 dinara, za april mesec iznos od 2.747,70 dinara, za maj mesec iznos od 3.368,90 dinara, za jun mesec iznos od 1.505,30 dinara, za jul mesec iznos od 3.368,90 dinara, sve sa zakonskom zateznom kamatom počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec pa do konačne isplate.

OBAVEZUJE SE tužena da tužiocu na ime troškova postupka isplati iznos od 206.153,00 dinara, u roku od osam dana od dana prijema presude, sa zakonskom zateznom kamatom na ovaj iznos počev od izvršnosti presude do isplate.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 5337/22 od 23.12.2022. godine, odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 67/20 od 29.08.2022. godine, kojom je odbijen tužbeni zahtev sadržine kao u izreci ove presude, te odlučeno da svaka stranka snosi svoje parnične troškove.

Protiv pravnosnažne presude u drugom stepenu, tužilac je izjavio blagovremenu reviziju predviđenu članom 404. ZPP, zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Po oceni Vrhovnog suda, posebna revizija tužioca u ovom sporu dozvoljena je radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je odlučeno kao u prvom stavu izreke.

Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je našao da je revizija osnovana.

Prema činjeničnom utvrđenju prvostepenog suda, tužilac je bio u radnom odnosu kod tužene na poslovima ..., do 09.08.2019. godine kada je ispunio uslove za starosnu penziju. Zarada tužiocu za sporni vremenski period od 01.01.2017. godine do penzionisanja po osnovu radnog angažovanja zaposlenih na Kosovu i Metohiji uvećava se za 50%, po osnovu Zaključka Vlade RS 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine. Zarada koju je tužilac primio u spornom vremenskom periodu sa dodatkom po navedenom Zaključku veća je od minimalne zarade za ukupan iznos od 228.223,29 dinara. Međutim, postoji razlika između minimalne i primljene zarade, odnosno pripadajućeg tzv. „kosovskog dodatka“ i primljenog po ovom osnovu, u visini iznosa i sa rokom dospeća kako je to tužilac opredelio postavljenim tužbenim zahtevom.

Nižestepeni sudovi odluku o neosnovanosti postavljenog tužbenog zahteva zasnivaju na stanovištu da je tužiocu na ime zarade sa uvećanjem od 50% po osnovu dodatka isplaćeno više od minimalne zarade, te da mu po odredbama članova 104. stav 1, 111. i 112. Zakona o radu, članova 5. i 6. Zakona o platama državnih službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“ br. 113/2017 ... 86/2019), te članova 27. i 29. Zakona o zaposlenima u autonomnim pokrajinama i jedinicama lokalne samouprave („Službeni glasnik RS“ br. 21/16 ... 95/18), ne može pripadati tražena razlika.

Vrhovni sud ne prihvata ovakvo stanovište, jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Zarada zaposlenog se prema članu 105. stavovi 1. i 2. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“ br. 24/2005 ... 75/14) sastoji od zarade za obavljeni rad i vreme provedeno na radu, zarade po osnovu doprinosa zaposlenog poslovnom uspehu poslodavca (nagrade, bonusi i slično) i drugih primanja po osnovu radnog odnosa, u skladu sa opštim aktom i ugovorom o radu i sadrži poreze i doprinose koji se plaćaju iz zarade. Shodno članu 111. stavovi 1. i 2. istog zakona, zaposleni ima pravo na minimalnu zaradu za standardni učinak i puno radno vreme, odnosno radno vreme koje se izjednačava sa punim radnim vremenom. Tužiocu, u skladu sa Zaključkom Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine pripada i pravo na uvećanje zarade u visini od 50% mesečno.

Cilj isplate minimalne zarade je obezbeđenje zaštite zaposlenog u smislu zadovoljenja osnovnih egzistencionalnih potreba. U konkretnom slučaju, prema nalazu veštaka tužiocu je obračunata plata u manjem iznosu od minimalne zarade i na taj iznos vršeno je uvećanje od 50% mesečno, a takav obračun zarade nije pravilan, s obzirom da tužilac pre svega ima pravo na isplatu minimalne zarade, a potom i pravo na uvećanje od 50% obračunato na taj iznos. Drugačijim pravnim tumačenjem isplata tzv. „kosovskog dodatka“ bi izgubila svoju namenu i svrhu. Sledom navedenog, kako je isplaćena ukupna zarada tužiocu u spornom periodu manja od iznosa koji se dobija obračunom i primenom minimalne zarade uz njeno uvećanje za 50% mesečno, tužilac ima pravo na utuženu razliku zarade.

Iz iznetih razloga, odlučeno je kao u drugom stavu izreke, primenom člana 416. stav 1. ZPP.

Na osnovu odredbi članova 165. stav 2, 153. stav 1, 154. i 163. stavovi 1. – 4. ZPP, odlučeno je o troškovima postupka u trećem stavu izreke. Tužilac se osnovano izložio troškovima u visini od 206.153,00 dinara. Ovaj iznos čine nagrada za sastav tužbe i podneska od 21.04.2022. godine u iznosu od po 9.000,00 dinara, za zastupanje na dva održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara, za zastupanje na jednom odloženom ročištu u iznosu od 6.000,00 dinara, troškovi veštačenja u iznosu od 8.000,00 dinara, nagrada za sastav žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara, te sudske takse na tužbu, prvostepenu presudu, žalbu i drugostepenu presudu u iznosu od po 13.017,00 dinara, reviziju u iznosu od 26.034,00 dinara i odluku po reviziji u iznosu od 39.051,00 dinara. Visina troškova određena je primenom važeće Advokatske i Taksene tarife.

Predsednik veća – sudija

Jelica Bojanić Kerkez, s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić