Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu tužilac je blagovremeno izjavio reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Ispitujući pobijanu odluku u smislu člana 408. ZPP („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 10/23), u vezi člana 92. Zakona o uređenju sudova („Službeni glasnik RS“ br. 10/23) Vrhovni sud je ocenio da je revizija tužioca osnovana.

U provedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP na koje revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je bio zaposlen u Opštoj zemljoradničkoj zadruzi „Grdelica“ nad kojom je otvoren stečajni postupak koji se vodi pred Privrednim sudom u Leskovcu u predmetu St 95/10. U postupku stečaja tužilac je kao stečajni poverilac prijavio svoje potraživanje prema stečajnom dužniku koje je iz radnog odnosa i utvrđeno pravnosnažnom presudom i koje je priznato i svrstano u 1. i 3. isplatni red. Fond solidarnosti je tužiocu isplatio 151.800,00 dinara za koji iznos je umanjeno priznato potraživanje. Nakon preračuna kamate u skladu sa Odlukom Ustavnog suda Srbije Uz 82/2009 od 12.07.2012. godine tužiocu je priznato potraživanje u iznosu od 524.312,01 dinara (glavni dug 325.071,00 dinara, kamata na glavni dug 181.241,01 dinara i troškovi postupka 18.000,00 dinara) koje potraživanje je ostalo neisplaćeno. Rešenjem Privrednog suda u Leskovcu R4 St 3057/20 od 24.07.2020. godine utvrđeno je da je tužiocu kao predlagaču u stečajnom postupku koji se vodi pred Privrednim sudom u Leskovcu u predmetu St 95/10 povređeno pravo na suđenje u razumnom roku a stečajnom sudiji naloženo da preduzme sve mere i radnje kako bi se pristupilo unovčenju imovine stečajnog dužnika. Stečajni dužnik je po pravnoj formi zadruga sa oblikom svojine zadružna od koje je oko 90 % objekata u državnoj svojini na kojima je stečajni dužnik nosilac prava korišćenja a koristi i preko 200 ha državnog zemljišta uglavnom šumskog.

Kod ovakvog utvrđenog činjeničnog stanja prvostepeni sud je zaključio da je tužilac pretrpeo imovinsku štetu izazvanu povredom prava na suđenje u razumnom roku jer više godina nije uspeo da ostvari svo svoje pravo iz radnog odnosa (pravo na zaradu) što je posledica dugog trajanja stečajnog postupka nad stečajnim dužnikom koji ima većinski društveni kapital zbog čega postoji uzročnoposledična veza između radnje tužene i štete koju je tužilac pretrpeo u postupku koji se vodi pred Privrednim sudom u Leskovcu St 95/10 zbog čega je na osnovu člana 6. stav 1. Evropske konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda u vezi člana 58. Ustava Republike Srbije i člana 4, 31. i 32. Zakona o zaštitu prava na suđenje u razumnom roku usvojio tužbeni zahtev.

Po oceni drugostepenog suda tužilac nije dokazao osnov odgovornosti tužene koja odgovara samo za dugove stečajnih dužnika koji posluju sa većinskim društvenim odnosno državnim kapitalom jer tužilac, na kome je teret dokazivanja, nije dokazao da je Opšta zemljoradnička zadruga „Grdelica“ poslovala sa većinskim državnim odnosno društvenim kapitalom pa je preinačio prvostepenu presudu i odbio tužbeni zahtev.

Osnovano se revizijom ukazuje da je zbog pogrešne primene materijalnog prava činjenično stanje ostalo nepotpuno utvrđeno.

Po oceni Vrhovnog suda stanovište drugostepenog suda se za sada ne može prihvatiti obzirom da se osnov odgovornosti države u konkretnom slučaju nalazi u činjenici da li je stečajni dužnik bio u većinskom državnom odnosno društvenom kapitalu. Kod izvedenog dokaza pred prvostepenim sudom – izjašnjenje stečajnog upravnika prema kom je 90 % objekata koje koristi stečajni dužnik u državnoj svojini i da koristi preko 200 ha državnog zemljišta uglavnom šumskog to nije jasno kako je drugostepeni sud, bez nesumnjivog utvrđenja da li je stečajni dužnik bio u većinskom društvenom kapitalu i bez uvida u APR zaključio da to nije slučaj. Zbog toga je drugostepena presuda ukinuta i predmet vraćen istom sudu na ponovno suđenje.

U ponovnom postupku drugostepeni sud će imati u vidu primedbe iz ovog rešenja i pošto na nesumnjiv način utvrdi da li je stečajni dužnik bio ili ne u većinskom društvenom kapitalu doneti novu odluku.

Na osnovu člana 416. stav 2. ZPP odlučeno je kao u izreci.

Predsednik veća – sudija

Dragana Marinković, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković