Tuženi je podneo odgovor na reviziju.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP („Službeni glasnik RS“ broj 72/11... 1820 i 10/23 – drugi zakon), pa je našao da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka zbog kojih se ona može izjaviti, primenom člana 407. stav 1. ZPP.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je u periodu od 14.06.2018. godine do 16.05.2021. godine, po osnovu više ugovora o obavljanju privremenih i povremenih poslova, neprekidno obavljao poslove radnog mesta ... kod tuženog. U navedenom periodu obavljao je istu vrstu poslova sistematizovanih kod tuženog Pravilnikom o sistematizaciji poslova i to kontinuirano, sa punim radnim vremenom, kao zaposleni kod tuženog sa punim radnim vremenom i uz isplatu zarade.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su odbili tužbeni zahtev tužioca kao neosnova, iz razloga što je u naznačenom periodu na snazi bio Zakon o budžetskom sistemu, kojim je propisana zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licima radi popunjavanja slobodnih,odnosno upražnjenih radnih mesta i koji je lex specialis u odnosu na odredbe Zakona o radu kojima se propisuju uslovi za preobražaj radnog odnosa.

Neosnovani su navodi i razlozi revizije tužioca kojima se pravnosnažna presuda pobija zbog pogrešne primene materijalnog prava.

Odredbom člana 37. Zakona o radu („Službeni glasnik RS“, br. 24/05... 75/14 od 21.04.2014. godine), propisano je da se ugovor o radu može zaključiti na određeno vreme, za zasnivanje radnog odnosa čije je trajanje predodređeno objektivnim razlozima koji su opravdani rokom ili izvršenjem određenog jposla ili nastupanjem određenog događaja, za vreme trajanja tih potreba (stav 1), a poslodavac može zaključiti jedan ili više ugovora o radu iz stava 1. ovog člana na osnovu kog se radni odnos, sa istim zaposlenim, zasniva na period koji, sa prekidima ili bez prekida, ne može biti duži od 24 meseca (stav 2).

Pošto je tuženi korisnik javnih sredstava, to se u odnosu na njega primenjuje i Zakon o budžetskom sistemu („Službeni glasnik RS“, br. 54/09... 138/22). Zakonom o budžetskom sistemu, čije su norme obavezujuće i za tuženog, te Zakonom o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu koji je bio u primeni u vreme nastanka spornog odnosa, kao i kasnijim izmenama i dopunama, članom 27e stav 34. propisano je da korisnici javnih sredstava ne mogu zasnivati radni odnos sa novim licima radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta do 31.12.2020. godine. Izuzetno od stava 34. ovog člana radni odnos sa novim licima može se zasnovati uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje Ministarstva (član 27e stav 35). Ukupan broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla, lica angažovanih po ugovoru o delu, ugovoru o privremenim i povremenim poslovima, preko omladinske i studentske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovama kod korisnika javnih sredstava, ne može biti veći od 10% od ukupnog broja zaposlenih (član 27e stav 36.). Izuzetno, u skladu sa stavom 36, broj zaposlenih na određeno vreme zbog povećanog obima posla, lica angažovanih po ugovoru o delu, ugovora o privremenim i povremenim poslovima, preko omladinske i studentske zadruge i lica angažovanih po drugim osnovima kod korisnika javnih sredstava, može biti veće od 10% ukupnog broja zaposlenih uz saglasnost tela Vlade, na predlog nadležnog ministarstva, odnosno drugog nadležnog organa, uz prethodno pribavljeno mišljenje ministarstva (član 27e stav 37.) Članom 105. istog Zakona propisano je da ako su odredbe drugih zakona, odnosno propisa, u suprotnosti sa ovim zakonom, primenjuju se odredbe ovog zakona.

Imajući u vidu navedeno, po oceni Vrhovnog suda, pravilna je odluka drugostepenog suda da se u konkretnom slučaju ne može primeniti Zakon o radu, već da se u konkretnom slučaju imaju primeniti odredbe Zakona o budžetskom sistemu kojima se propisuje zabrana zasnivanja radnog odnosa sa novim licem radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta, koje su lex specialis u odnosu na odredbe Zakona o radu (član 37. stav 4. ZOR) kojima se propisuju uslovi za preobražaj radnog odnosa sa određenog na neodređeno vreme, a što proizlazi iz člana 105. Zakona o budžetskom sistemu. U konkretnom slučaju, od početka rada tužioca 14.06.2018. godine, kada je sa tuženim zaključio ugovor o radu, na snazi je bio citirani Zakon o izmenama i dopunama Zakona o budžetskom sistemu, kojim je bilo zabranjeno zapošljavanje novih lica u javnom sektoru, radi popunjavanja slobodnih, odnosno upražnjenih radnih mesta, osim u izuzetnim slučajevima, uz saglasnost nadležnog organa Vlade, pa kako iz činjeničnog utvrđenja ne proizlazi postojanje saglasnosti nadležnog ministarstva za zasnivanje radnog odnosa, pravilno je drugostepeni sud zaključio da nije bilo uslova da radni odnos tužioca na određeno vreme, po sili zakona, preraste u radni odnos na neodređeno vreme. Stoga su neosnovani navodi revizije o pogrešnoj primeni materijalnog prava.

Pravilno su sudovi odbili i zahtev tužioca za vraćanje na rad jer izostanak pravnosnažne sudske odluke kojom je utvrđeno da je zaposlenom nezakonito prestao radni odnos, isključuje i osnovanost zahteva za njegovu reintegraciju, primenom člana 191. stav 1. Zakona o radu.

Navodi revizije tužioca koji se neposredno ili posredno odnose na sprovedeni dokazni postupak i ocenu dokaza, te upućuju na pogrešno i nepotpuno utvrđeno činjenično stanje nisu posebno razmotreni budući da u smislu člana 407. stav 2. ZPP ne predstavljaju dozvoljen revizijski razlog. Istovremeno ne dovode u sumnju pravilnost presuđenja i primenu materijalnog prava, sadržanog u navedenim zakonskim odredbama.

Na osnovu iznetog, primenom člana 414. stav 1. ZPP, Vrhovni sud je odlučio kao u stavu prvom izreke.

S obzirom da je revizija tužioca odbijena, odbijen je i njegov zahtev za naknadu troškova revizijskog postupka, dok troškovi sastava odgovora na reviziju ne predstavljaju troškove koji su bili potrebni radi vođenja parnice, u smislu člana 153. i 154. ZPP.

Iz izloženih razloga, na osnovu člana 165. stav 2. ZPP, odlučeno je kao u stavu drugom i trećem izreke.

Predsednik veća – sudija

Vesna Subić, s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković