U IME NARODA

Vrhovni kasacioni sud u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Zorane Delibašić i Gordane Komnenić, članova veća, u pravnoj stvari tužilje AA iz ..., čiji je punomoćnik Rade Pavlović, advokat iz ..., protiv tuženih: BB, VV i GG, svih iz ..., čiji je zajednički punomoćnik Mirjana Joksimović, advokat iz ..., radi utvrđenja zajedničke imovine stečene tokom braka, odlučujući o reviziji tužilje izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 3527/17 od 17.09.2018. godine, u sednici održanoj 16.09.2020. godine, doneo je

P R E S U D U

ODBIJA SE, kao neosnovana, revizija tužilje izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 3527/17 od 17.09.2018. godine.

O b r a z l o ž e nj e

Presudom Osnovnog suda u Staroj Pazovi P 568/16 od 08.09.2017. godine, stavom prvim izreke utvrđeno je da je nepokretnost i to zgrada u ul. ... br. .., upisana kao zgrada broj .., porodična stambena zgrada „..“, postojeća na kp.br. .. i parcela br. .. - gradsko građevinsko zemljište, u površini od 78 m2 pod zgradom i 382 m2 uz zgradu, sve upisano u LN br..., KO ..., zajednička imovina tužilje i tuženih, te da je tužilja suvlasnik na 2/10 idealnog dela što su tuženi dužni priznati i izdati tužilji valjanu ispravu radi upisa njenog prava u javne knjige, a da će u suprotnom ova presuda zameniti takvu ispravu. Stavom drugim izreke obavezani su tuženi da tužilji naknade troškove postupka od 401.700,00 dinara.

Presudom Apelacionog suda u Novom Sadu Gž 3527/17 od 17.09.2018. godine, preinačena je prvostepena presuda tako što je odbijen tužbeni zahtev kojim je tužilja tražila da se utvrdi da je zgrada u ul. ... br..., upisana kao zgrada broj .., porodična stambena zgrada „..“, postojeća na kp.br. .. i parcela br. .. - gradsko građevinsko zemljište, u površini od 78 m2 pod zgradom i 382 m2 uz zgradu, sve upisano u LN br. .., KO ..., zajednička imovina tužilje i tuženih, te da je tužilja suvlasnik na 2/10 idealnog dela, što su tuženi dužni priznati i izdati tužilji valjanu ispravu radi upisa njenog prava u javne knjige, a da će u suprotnom ova presuda zameniti takvu ispravu, pa je tužilja obavezana da tuženima naknadi troškove parničnog postupka od 215.819,00 dinara, kao i troškove drugostepenog postupka od 36.000,00 dinara.

Protiv pravnosnažne presude donesene u drugom stepenu, tužilja je izjavila reviziju zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu primenom člana 408. u vezi člana 403. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku ("Sl.glasnik RS" br.72/11 i 55/14), pa je našao da je revizija neosnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom se ne ukazuje na druge povrede postupka zbog kojih se ona može izjaviti, primenom člana 407. ZPP.

Prema činjeničnom stanju na kom je zasnovana pobijana odluka, tužilja je sa tuženim BB bila u braku koji je trajao tri godine. Pre zaključenja braka živeli su u zajedničkom domaćinstvu sa njegovim roditeljima, ovde tuženima VV i GG, u prizemnoj porodičnoj kući u ul. ... br. .., koja je upisana u LN br. .., KO ..., kao zgrada broj .. na kp.br. .. . Navedena zgrada i katastarska parcela br. .. upisane su kao suvlasništvo tuženih VV i GG. Uz saglasnost ovih tuženih, tužilja i njen suprug BB su u toku trajanja braka izgradili spratni deo kuće, sa natkrivenim spoljnim stepeništem, pa se ovaj deo može koristiti kao zasebna stambena jedinica. U postupku je utvrđena vrednost katastarske parcele, vrednost celog objekta (zgrade) kao i dograđenog spratnog dela, pa je stavljanjem u srazmeru ovih vrednosti utvrđeno da vrednost placa i prizemnog dela kuće čini 60% vrednosti cele kuće, a da dograđeni deo predstavlja 40% (4/10 idealnih delova) od ukupne vrednosti celog stambenog objekta, da je doprinos tužilje i tuženog BB u sticanju zajedničke imovine podjednak, što predstavlja 2/10 idelanih delova ukupne vrednosti predmetnih nepokretnosti. Tužilja tužbom u ovoj pravnoj stvari potražuje da se utvrdi da je kuća u ul ... br. .., kao i kp.br. .., zajednička imovina tužilje i tuženih, a da je ona suvlasnik na ovim nepokretnostima u idealnom delu od 2/10.

Kod ovako utvrđenog činjeničnog stanja, prvostepeni sud je usvojio tužbeni zahtev, nalazeći da plac (kp.br. ..) i sada spratna kuća u ul. ... br. .., predstavljaju zajedničku imovinu parničnih stranaka (tužilje i tuženih), pa kako je doprinos tužilje u izgradnji spratnog dela kuće, koji predstavlja 40% u odnosu na ukupnu vrednost celog stambenog objekta, podjednak doprinosu njenog supruga, to je ovaj sud zaključuje da je tužilja po osnovu sticanja u toku braka postala suvlasnik na ovoj zajedničkoj imovini u udelu od 2/10 idealnih delova.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pravilno pobijanom odlukom primenjeno materijalno pravo kada je preinačena prvostepena presuda i tužbeni zahtev odbijen, kao neosnovan.

Naime, tužilja svoj tužbeni zahtev zasniva na tvrdnji, što prihvata i prvostepeni sud, da cela - sada dograđena kuća, predstavlja zajedničku imovinu parničnih stranaka (tužilje i tuženih), pa je po osnovu sticanja u toku trajanja braka sa tuženim BB, izgradnjom spratnog dela kuće, postala suvlasnik u udelu od 2/10 idealnih delova na celoj nepokretnosti i to i kući i placu, srazmerno svom doprinosu ovoj izgradnji.

Pravo svojine, a time i susvojine, u skladu sa odredbom člana 21. stav 1. i 22. stav 1. Zakona o osnovama svojinskopravnih odnosa ("Sl.list SFRJ" br.6/80 ... "Sl.list SRJ"br.29/96 "Sl.glasnik RS" br.115/05) stiče se po samom zakonu, na osnovu pravnog posla i nasleđivanjem, a po samom zakonu ovo pravo stiče se, između ostalog i stvaranjem nove stvari. Lice koje od svog materijala svojim radom izradi novu stvar stiče pravo svojine na tu stvar (član 22. stav 1. istog Zakona). To znači da zgrada u vlasništvu jednog lica, na kojoj je izvršena dogradnja, ne postaje zajednička imovina prethodnog vlasnika i savesnog graditelja, čak i u slučaju da se radi o članovima zajedničkog, porodičnog domaćinstva (osim u slučaju kada su ispunjeni i drugi zakonom propisani uslovi), već dogradnjom i/ili nadziđivanjem posebnog dela zgrade, savestan graditelj stiče pravo svojine samo na tom, posebnom – dograđenom delu zgrade i to ako je vlasnik znao za gradnju i nije se tome protivio.

Tužilja i njen suprug, tuženi BB, dogradnju spratnog dela kuće su izgradili uz saglasnost i bez protivljenja VV i GG, koji su u javnim knjigama upisani kao suvlasnici kuće na kojoj je izvršena dogradnja, pa pravo svojine mogu steći samo na delu nepokretnosti u čijoj su izgradnji učestvovali, što u konkretnom slučaju podrazumeva samo dograđeni - spratni deo kuće, i to pod uslovom da on predstavlja zasebnu celinu. U skladu sa tim i tužilja može tražiti utvrđenje prava susvojine, po osnovu stucanja u toku trajanja braka, samo na ovom delu nepokretnosti, jer ceo objekat ne predstavlja zajedničku imovinu parničnih stranaka. Zasnivanjem zajedničkog porodičnog domaćinstva sa licima koja su već upisana kao vlasnici nepokretnosti u kojoj to domaćinstvo živi, ne predstavlja osnov za utvrđenje da i taj deo imovine vlasnika nepokretnosti može postati zajednička imovina članova porodičnog domaćinstva u slučaju povećanja te imovine (dogradnjom, kao u konkretnom slučaju, ili na neki drugi način). Iz ovih razloga okolnost koju tužilja ističe u reviziji, da je pre početka gradnje spratnog dela kuće živela u zajedničkom domaćinstvu sa tuženima VV i GG, vlasnicima placa i prizemnog dela kuće, ne vodi zaključku i da ceo objekat (pa i parcela na koj se objekat nalazi) predstavlja zajedničku imovinu tužilje i tuženih, s obzirom da sa njima nije živela u zajedničkom domaćinstvu i u vreme izgradnje (sticanja) prizemnog dela predmetne nepokretnosti, niti je u tome učestvovala, pa time ne utiče na drugačiji način ni na osnovanost njenog tužbenog zahteva, odnosno na mogućnost sticanja svojinskih prava (prava susvojine) i na ovom delu kuće i placu na kome je kuća izgrađena.

Na osnovu iznetog, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je pravilnom primenom materijalnog prava tuženi zahtev odbijen kao neosnovan, pa je primenom člana 414. stav 1. ZPP, odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Vesna Popović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić