.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 2412/2023
07.12.2023. godina
Beograd
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić, Dragane Boljević, Radoslave Mađarov i Vesne Stanković, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužilja AA, BB, VV, GG i DD, sve iz ..., čiji je punomoćnik Lazar Ćendić advokat iz ..., protiv tuženog Univerzitetskog kliničkog centra Srbije sa sedištem u Beogradu, koju zastupa Državno pravobranilaštvo sa sedištem u Beogradu, radi naknade štete, odlučujući o reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 354/23 od 09.02.2023. godine, u sednici veća održanoj dana 07.12.2023. godine, doneo je
R E Š E NJ E
NE DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tuženog izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 354/23 od 09.02.2023. godine.
ODBACUJE SE kao nedozvoljena revizija tuženog izjavljena protiv presude Apelacionog suda u Beogradu Gž1 354/23 od 09.02.2023. godine.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1802/21 od 06.10.2022. godine, stavom prvim izreke, dozvoljeno je objektivno preinačenje tužbe izvršeno podneskom tužilja od 25.08.2021. godine. Stavom drugim izreke, obavezan je tuženi da na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene plate za standardni učinak i vreme provedeno na radu isplati tužilji AA za period od marta do decembra 2018. godine novčane iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja AA tražila da se tuženi obaveže na isplatu naknade za ishranu u toku rada za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom četvrtim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja AA tražila da se tuženi obaveže na isplatu regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom petim izreke, obavezan je tuženi da na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene plate za standardni učinak i vreme provedeno na radu isplati tužilji BB za period od marta do decembra 2018. godine novčane iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom šestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja BB tražila da se tuženi obaveže na isplatu naknade za ishranu u toku rada za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom sedmim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja BB tražila da se obaveže tuženi na isplatu regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenog datuma do isplate. Stavom osmim izreke, obavezan je tuženi da na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene plate za standardni učinak i vreme provedeno na radu isplati tužilji VV za period od marta do decembra 2018. godine novčane iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom devetim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja VV tražila da se tuženi obaveže na isplatu naknade za ishranu u toku rada za period od marta 2018. godine do januara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom desetim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja VV tražila da se obaveže tuženi na isplatu regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od marta 2018. godine do januara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom jedanaestim izreke, obavezan je tuženi da na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene plate za standardni učinak i vreme provedeno na radu isplati tužilji GG za period od marta do decembra 2018. godine novčane iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom dvanaestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja GG tražila da se obaveže tuženi na isplatu naknade za ishranu u toku rada za period od marta 2018. godine do januara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom trinaestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev tužilje GG kojim je tražila da se tuženi obaveže na isplatu regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od marta 2018. godine do januara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom četrnaestim izreke, obavezan je tuženi da na ime razlike između minimalne zarade i isplaćene plate za standardni učinak i vreme provedeno na radu isplati tužilji DD za period od marta do decembra 2018. godine novčane iznose navedene u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom petnaestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja DD tražila da se obaveže tuženi na isplatu naknade za ishranu u toku rada za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima nvedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom šesnaestim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilja DD tražila da se obaveže tuženi na isplatu regresa za korišćenje godišnjeg odmora za period od marta 2018. godine do februara 2021. godine, u novčanim iznosima navedenim u tom stavu izreke sa zakonskom zateznom kamatom na svaki novčani iznos počev od označenih datuma do isplate. Stavom sedamnaestim izreke, odbijen je predlog tuženog da se u svojstvu umešača na strani tuženog pozovu Republika Srbija – Ministarstvo finansija i Republički fond za zdravstveno osiguranje. Stavom osamanaestim izreke, obavezan je tuženi da naknadi tužiljama troškove postupka u iznosu od 257.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.
Presudom Apelacionog suda u Beogradu Gž1 354/23 od 09.02.2023. godine, stavom prvim izreke, odbijene su kao neosnovane žalbe tužilja i tuženog i potvrđena presuda Prvog osnovnog suda u Beogradu P1 1802/21 od 06.10.2022. godine u prvom, drugom, trećem, četvrtom, petom, šestom, sedmom, osmom, devetom, desetom, jedanaestom, dvanaestom, trinaestom, četrnaestom, petnaestom, šesnaestom i osamnaestom stavu izreke. Stavom drugim izreke, odbijen je zahtev tužilja za naknadu troškova postupka po žalbi.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, dela kojim je usvojen tužbeni zahtev, tužena je zbog pogrešne primene materijalnog prava i bitne povrede odredaba parničnog postupka blagovremeno izjavila reviziju predviđenu članom 404. ZPP (posebne revizije).
Tužilje su u odgovoru na reviziju predložile da se ista odbaci kao nedozvoljena.
Pobijanim delom drugostepene presude usvojeni su zahtevi tužilja za isplatu razlike plate do visine minimalne zarade. Minimalna zarada predstavlja minimum prava svakog zaposlenog u pogledu očuvanja njegove egzistencije i egzistencije njegove porodice. Zato zaposleni, koji je u jednom mesecu ostvario standardni radni učinak i puno radno vreme, odnosno radno vreme koje se izjednačava sa punim radnim vremenom, ne može od svog poslodavca primiti zaradu – platu u iznosu koji je niži od iznosa minimalne zarade, bez obzira na to u kakvom je stanju poslovanje konkretnog poslodavca. Konvencijom međunarodne organizacije rada broj 131. o utvrđivanju minimalnih nadnica, koju je ratifikovala Republika Srbija, propisano je da minimalne nadnice imaju zakonsku snagu i da se ne mogu smanjivati. Sledstveno tome, smisao i cilj norme iz člana 111. Zakona o radu upravo proizilazi iz interesa zaposlenog, njegovih egzistencijalnih i socijalnih potreba, zbog čega zarada koja je ostvarena radom ne može biti niža od minimalne zarade, jer je to zakonski minimum koji se obezbeđuje zaposlenom.
Iz navedenih razloga, po oceni Vrhovnog suda, o posebnoj reviziji tužene nije potrebno odlučivati radi novog tumačenja prava. Tužena uz reviziju nije priložila pravnosnažne presude donete u istim ili bitno istovetnim činjenično-pravnim sporovima, koje bi opravdavale potrebu odlučivanja o njenoj posebnoj reviziji radi ujednačavanja sudske prakse. Tužilje su uz odgovor na reviziju priložile odluke revizijskog suda kojima nije dozvoljeno odlučivanje o posebnim revizijama u istim sporovima, sa obrazloženjem da je o zahtevu za isplatu razlike plate do minimalne zarade odlučeno pravilnim tumačenjem i primenom merodavnog materijalnog prava.
S toga je, na osnovu člana 404. ZPP, odlučeno kao u prvom stavu izreke.
U sporovima o novčanim potraživanjima iz radnog odnosa o dozvoljenosti revizije odlučuje se na osnovu člana 403. stav 3. ZPP, prema vrednosti predmeta spora pobijanog dela. Tužilje se u ovom sporu nalaze u položaju formalnih aktivnih suparničara iz člana 205. stav 1. tačka 2. ZPP. Zbog toga se vrednost predmeta spora, relevantan za dozvoljenost revizije, određuje prema vrednosti zahteva svake tužilje, a ne prema njihovom zbiru. Tako određena vrednost predmeta spora je očigledno niža od vrednosti koja je članom 403. stav 3. ZPP prisan za dozvoljenost revizije, zbog čega je na osnovu člana 410. stav 2. tačka 5. i člana 413. tog zakona odlučeno kao u drugom stavu izreke.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Upravitelj pisarnice
Marina Antonić
