.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI SUD
Rev2 3560/2023
23.11.2023. godina
Beograd
U IME NARODA
Vrhovni sud, u veću sastavljenom od sudija: Branislava Bosiljkovića, predsednika veća, Branke Dražić, Dragane Boljević, Radoslave Mađarov i Vesne Stanković, članova veća, u parnici iz radnog odnosa tužioca AA iz ..., čiji je punomoćnik Miloš Kukureković advokat iz ..., protiv tužene Opštine Kosovo Polje, koju zastupa predsednik Privremenog organa opštine uz saglasnost Javnog praovbranilaštva Grada Prištine, radi novčanog potraživanja, odlučujući o reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 671/2023 od 14.02.2023. godine, u sednici veća održanoj dana 23.11.2023. godine, doneo je
P R E S U D U
DOZVOLJAVA SE odlučivanje o posebnoj reviziji tužioca izjavljenoj protiv presude Apelacionog suda u Nišu Gž1 671/2023 od 14.02.2023. godine.
PREINAČUJU SE presuda Apelacionog suda u Nišu Gž1 671/2023 od 14.02.2023. godine i presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 349/21 od 14.09.2022. godine u prvom i drugom stavu izreke, tako što se obavezuje tužena da, na ime naknade štete u visini razlike između minimalne zarade i isplaćene plate, isplati tužiocu za maj 2018. godine iznos od 6.541,86 dinara, za jun 2018. godine iznos od 4.085,90 dinara, za jul 2018. godine iznos od 5.325,99 dinara, za avgust 2018. godine iznos od 6.566,09 dinara, za septembar 2018. godine iznos od 2.845,80 dinara, za oktobar 2018. godine iznos od 6.566,09 dinara, za novembar 2018. godine iznos od 5.325,90 dinara, za decembar 2018. godine iznos od 4.085,90 dinara, za januar 2019. godine iznos od 8.774,59 dinara, za februar 2019. godine iznos od 252,89 dinara, za mart 2019. godine iznos od 357,25 dinara, za april 2019. godine iznos od 461,62 dinara, za maj 2019. godine iznos od 565,98 dinara, za jun 2019. godine iznos od 264,93 dinara, za jul 2019. godine iznos od 592,93 dinara, za avgust 2019. godine iznos od 483,60 dinara, za septembar 2019. godine iznos od 374,27 dinara, za oktobar 2019. godine iznos od 592,93 dinara, za novembar 2019. godine iznos od 220,53 dinara, za januar 2020. godine iznos od 718,34 dinara, za februar 2020. godine iznos od 353,93 dinara, za mart 2020. godine iznos od 596,87 dinara, za april 2020. godine iznos od 596,87 dinara, za maj 2020. godine iznos od 475,40 dinara, za jun 2020. godine iznos od 624,00 dinara i za februar 2021. godine iznos od 0,65 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na ove iznose počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec, kao i na ime naknade štete u visini razlike u isplaćenom dodatku na zaradu po Zaključku Vlade Republike Srbije 05. br. 120-335/2007-14 od 25.12.2018. godine isplati za maj 2018. godine iznos od 3.028,64 dinara, za jun 2018. godine iznos od 1.884,64 dinara, za jul 2018. godine iznos od 2.456,64 dinara, za avgust 2018. godine iznos od 3.028,64 dinara, za septembar 2018. godine iznos od 1.312,64 dinara, za oktobar 2018. godine iznos od 3.028,64 dinara, za novembar 2018. godine iznos od 2.456,64 dinara, za decembar 2018. godine iznos od 1.884,64 dinara, za januar 2019. godine iznos od 4.047,32 dinara, za februar 2019. godine iznos od 1.505,30 dinara, za mart 2019. godine iznos od 2.126,50 dinara, za april 2019. godine iznos od 2.747,70 dinara, za maj 2019. godine iznos od 3.368,90 dinara, za jun 2019. godine iznos od 1.505,30 dinara, za jul 2019. godine iznos od 3.368,90 dinara, za avgust 2019. godine iznos od 2.747,70 dinara, za septembar 2019. godine iznos od 2.126,50 dinara, za oktobar 2019. godine iznos od 3.368,90 dinara, za novembar 2019. godine iznos od 1.252,99 dinara, za januar 2020. godine iznos od 4.081,47 dinara, za februar 2020. godine iznos od 2.010,99 dinara, za mart 2020. godine iznos od 4.264,82 dinara, za april 2020. godine iznos od 4.264,82 dinara, za maj 2020. godine iznos od 3.574,66 dinara, za jun 2020. godine iznos od 4.264,82 dinara za jul 2020. godine iznos od 4.954,98 dinara, za avgust 2020. godine iznos od 3.574,66 dinara, za septembar 2020. godine iznos od 4.264,82 dinara, za oktobar 2020. godine iznos od 4.264,82 dinara, za novembar 2020. godine iznos od 2.701,15 dinara, za decembar 2020. godine iznos od 1.380,17 dinara, za januar 2021. godine iznos od 3.245,18 dinara, za februar 2021. godine iznos od 2.509,46 dinara, za mart 2021. godine iznos od 4.539,75 dinara, za april 2021. godine iznos od 3.804,02 dinara i za maj 2021. godine iznos od 2.332,59 dinara sa zateznom kamatom na navedene iznose počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec, u roku od 15 dana od dostavljanja prepisa presude.
OBAVEZUJE SE tužena da na ime troškova celokupnog postupka isplati tužiocu iznos od 81.709,75 dinara u roku od 15 dana od dostavljanja prepisa presude, sa zateznom kamatom od izvršnosti presude do isplate.
O b r a z l o ž e nj e
Presudom Osnovnog suda u Leskovcu P1 349/21 od 14.09.2022. godine, stavom prvim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da, na ime naknade štete u visini razlike između pripadajuće minimalne i isplaćene zarade za period od 01.05.2018. godine do 30.05.2021. godine, isplati ukupan iznos od 57.651,16 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na novčane iznose navedene u tom stavu izreke počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do konačne isplate. Stavom drugim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se obaveže tužena da, na ime naknade štete u visini razlike između pripadajućeg i isplaćenog dodatka na zaradu prema Zaključku Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine, za period od 01.05.2018. godine do 30.05.2021. godine isplati ukupan iznos od 107.280,31 dinar sa zakonskom zateznom kamatom nanovčane iznose navedene u tom stavu izreke počev od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do konačne isplate. Stavom trećim izreke, odbijen je tužbeni zahtev kojim je tužilac tražio da se tužena obaveže da, na ime naknade štete zbog neplaćenih troškova prevoza za dolazak i odlazak sa rada za period od 01.05.2018. godine do 30.05.2021. godine, isplati iznos od 48.000,00 dinara sa zakonskom zateznom kamatom na novčane iznose navedene u tom stavu izreke od poslednjeg dana u mesecu za prethodni mesec do konačne isplate. Stavom četvrtim izreke, odlučeno je da se troškovi postupka ne dosuđuju.
Presudom Apelacionog suda u Nišu Gž1 671/23 od 14.02.2023. godine odbijena je kao neosnovana žalba tužioca i potvrđena presuda Osnovnog suda u Leskovcu P1 349/21 od 14.09.2022. godine.
Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, dela kojim je odlučeno o isplati razlike do minimalne zarade i razlike dodatka na platu, tužilac je zbog pogrešne primene materijalnog prava, blagovremeno izjavio reviziju predviđenu članom 404. ZPP (posebna revizija).
Tužena je u odgovoru na reviziju predložila da se tužiočeva revizija odbaci kao nedozvoljena ili odbije kao neosnovana.
Po oceni Vrhovnog suda, posebna revizija tužioca u ovom sporu je dozvoljena radi ujednačavanja sudske prakse, zbog čega je na osnovu člana 404. ZPP odlučeno kao u prvom stavu izreke.
Odlučujući o izjavljenoj reviziji u skladu sa članom 408. ZPP, Vrhovni sud je našao da je tužiočeva revizija osnovana.
U sprovedenom postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, tužilac je 03.06.2006. godine zasnovao radni odnos kod tužene, na poslovima ... . Po ugovoru o radu od 03.12.2016. godine tužilac radi na poslovima ..., sa koeficijentom 8,00 za obračun plate. Tužiocu je u spornom periodu isplaćivana plata koja je uvećavana za 50%, po osnovu Zaključka Vlade Republike Srbije 05 br. 120-335/2007-14 od 25.12.2008. godine (tzv. kosovski dodatak).
Podnetom tužbom traženo je da se tužena obaveže na isplatu razlike između obračunate i isplaćene plate i minimalne zarade, kao i razlike u dodatku obračunatom na iznos isplaćene plate i iznos minimalne zarade.
Nižestepeni sudovi su takav tužbeni zahtev odbili. Po stanovištu sudova, plata koja je tužiocu isplaćivana u spornom periodu, uvećana za 50%, bila je viša od iznosa minimalne zarade predviđene članom 111. Zakona o radu i članom 5. tačka 2. Zakona o platama službenika i nameštenika u organima autonomne pokrajine i lokalne samouprave, zbog čega tužilac neosnovano potražuje razliku do minimalne zarade.
Vrhovni sud ne prihvata ovakvo stanovište nižestepenih sudova jer nalazi da je zasnovano na pogrešnoj primeni materijalnog prava.
Odredbom člana 111. Zakona o radu predviđeno je pravo zaposlenog na minimalnu zaradu, koja predstavlja zakonski minimum čiji je cilj da obezbedi zaštitu zaposlenog radi zadovoljavanja njegovih egzistencionalnih i socijalnih potreba. Navedena odredba se, na osnovu člana 2. stav 2. Zakona o radu, primenjuje i na zaposlene u državnim organima, organima teritorijalne autonomije i lokalne samouprave i javnim službama, jer Zakon o platama u državnim organima i javnim službama („Službeni glasnik Republike Srbije“ broj 34/01 ... 21/16) ne sadrži odredbe o pravu na minimalnu zaradu te kategorije zaposlenih. Takođe, Republika Srbija je ratifikovala Konvenciju Međunarodne organizacije rada broj 131 o utvrđivanju minimalnih nadnica, kojom je propisano da minimalne nadnice imaju zakonsku snagu i da se ne mogu smanjivati. Iz navedenih odredbi sledi da smisao i cilj norme iz člana 111. Zakona o radu proizilazi iz interesa zaposlenog, čija zarada koju ostvaruje faktičkim radom ne može biti niža od minimalne zarade, kao zakonskog minimuma.
Sledstveno izloženom, tužilac ima pravo na isplatu minimalne zarade. Pored toga, tužiocu u skladu sa označenim Zaključkom Vlade Republike Srbije i Zakonom o budžetu pripada i pravo na uvećanje plate u visini od 50%, na ime tzv. kosovskog dodatka. Po nalazu veštaka, tužiocu je u spornom periodu isplaćivana plata niža od minimalne zarade i na taj iznos vršeno je uvećanje od 50%. Takav obračun nije pravilan. Tužilac je imao pravo na platu u visini minimalne zarade i pravo na uvećanje od 50% na taj iznos. Isplaćena plata sa tzv. kosovskim dodatkom u spornom periodu je veća od minimalne zarade, ali je manja od iznosa koji se dobija obračunom plate u visini minimalne zarade uz uvećanje od 50% mesečno.
Iz navedenih razloga, po stanovištu Vrhovnog suda, tužilac ima pravo na potraživanu razliku između plate (bez uvećanja od 50%) i minimalne zarade, kao i na razliku u iznosu tzv. kosovskog dodatka obračunatog na iznos isplaćene plate i minimalne zarade. Zbog toga je, na osnovu člana 416. stav 1. ZPP, odllučeno kao u drugom stavu izreke.
Odluka o troškovima celokupnog postupka, sadržana u četvrtom stavu izreke, doneta je na osnovu člana 165. stav 2. u vezi članova 153. i 154. ZPP. Tužilac je imao troškove za sastav tužbe i jednog podneska u iznosu od po 9.000,00 dinara, žalbe i revizije u iznosu od po 18.000,00 dinara; zastupanja na tri održana ročišta u iznosu od po 10.500,00 dinara i dva neodržana ročišta u iznosu od po 6.000,00 dinara, čija visina je određena primenom Advokatske tarife, kao i troškove predujma za veštačenje u iznosu od 8.000,00 dinara, odnosno u ukupnom iznosu od 105.500,00 dinara. Međutim, tužena je dužna da nadoknadi tužiocu samo deo tih troškova, u iznosu od 81.709,75 dinara, srazmerno njegovom delimičnom (77,45%) uspehu u sporu. Na dosuđene troškove postupka tužena je, ukoliko svoju obavezu njihove isplate ne ispuni u roku za dobrovoljno ispunjenje, dužna platiti zateznu kamatu od izvršnosti presude do isplate u smislu članova 277. stav 1. i 324. stav 1. Zakona o obligacionim odnosima.
Predsednik veća - sudija
Branislav Bosiljković, s.r.
Za tačnost otpravka
Zamenik upravitelja pisarnice
Milanka Ranković
