Protiv pravnosnažne drugostepene presude tužilac je blagovremeno izjavio reviziju u delu poveravanja mal. dece stranaka tuženoj na samostalno vršenje roditeljskog prava, utvrđenom prebivalištu mal. dece i odluke o troškovima spora, zbog bitne povrede odredaba parničnog postupka i pogrešne primene materijalnog prava.

Vrhovni kasacioni sud je ispitao pobijanu presudu u smislu člana 408. Zakona o parničnom postupku – ZPP (''Službeni glasnik RS'' 72/11, 55/14, 87/18) i utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka propisana odredbom člana 374. stav 2. tačka 2. ZPP, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a na druge bitne povrede odredaba parničnog postupka koje mogu biti revizijski razlog u smislu člana 407. stav 1.navedenog zakona, revizijom se ne ukazuje.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, u braku parničnih stranaka je rođeno dvoje dece, mal. VV ...2004 godine, učenik je osmog razreda Osnovne škole u ... i mal. GG ...2008. godine, učenik četvrtog razreda Osnovne škole u ... . U vreme odlučivanja u ovoj parnici mal. deca stranaka žive, kao i ranije, u ..., u kući koja je vlasništvo roditelja tužioca. Iz nalaza stručnog tima organa starateljstva – Centra za socijalni rad u ... od 27.09.2018. godine i 22.03.2019. godine proizlazi da je komunikacija između, sada bivših, supružnika opterećena nerazrešenim partnerskim konfliktima koje prenose na mal. VV, koji se pojačano identifikuje sa ocem, što ugrožava odnos sa majkom, sposoban je da formira i izrazi svoje mišljenje u skladu sa svojim kalendarskim uzrastom i zrelošću, a njegovo mišljenje da sa bratom želi da živi kod oca proizvod je nastojanja da pronađe zonu koja izaziva manju unutrašnju nelagodu, što ne znači da na majku nije emotivno usmeren, a naročito je emotivno vezan za brata mal. GG. Stručni tim organa starateljstva je mišljenja da pri odlučivanju o poveravanju mal. dece mora se imati u vidu navedena jaka emotivna veza između mal. dece, tako da je potrebno isključiti mogućnost njihovog razdvajanja. Iz izveštaja lekara specijaliste Instituta za mentalno zdravlje od 26.07.2017. godine proizlazi da je mal. GG dete sa posebnim potrebama i da je posebno vezan za majku, dok njegovo vezivanje za prostor i okruženje nije od odlučujućeg uticaja, s obzirom da mu, prema kalendarskom uzrastu, predstoji promena prostora i okruženja polaskom u peti razred Osnovne škole, a tom prilagođavanju pomoći će bliskost i prisustvo majke. Obe parnične stranke su funkcionalni roditelji i pokazuju želju da im mal. deca budu poverena na samostalno vršenje roditeljskog prava.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, pravilno su nižestepeni sudovi primenili materijalno pravo iz člana 67. i 77., a u vezi člana 6. i 266. Porodičnog zakona (''Službeni glasnik RS'' br. 18/05), kada je odlučeno da se tuženoj, kao majci, poveri samostalno vršenje roditeljskog prava nad zajedničkom mal. decom stranaka, uz pravilnu primenu i odredbe člana 272. stav 2. istog zakona, prilikom uređivanja načina održavanja ličnih odnosa mal. dece sa tužiocem, kao ocem, odnosno sa roditeljem sa kojim deca ne žive.

Vrhovni kasacioni sud nalazi da su prilikom donošenja odluke o poveravanju mal. dece, nižestepeni sudovi pravilno procenili najbolji interes mal. dece, ocenom mišljenja Centra za socijalni rad u ... od 27.09.2018. godine i 22.03.2019. godine i Izveštaja Instituta za mentalno zdravlje od 26.07.2017. godine, kada su odlučili da se mal. deca, s obzirom na njihovu međusobno jako izraženu emotivnu vezu, zdravstvene probleme koje ima mal. GG i njegova dominantnija emotivna vezanost za majku povere tuženoj. Sadašnje životne okolnosti ukazuju da je u najboljem interesu mal. dece, za njihov psiho-fizički razvoj, da budu povereni na negu, čuvanje i vaspitanje majci. Značaj želje mal. VV da bude poveren ocu zajedno sa bratom – mal. GG, ali i jasno izražena privrženost mal. GG majci i mišljenje organa starateljstva da za pravilan psiho-fizički razvoj je neophodno da mal. deca ne budu odvojena u odrastanju, odnosno da odlukom o poveravanju jednom od roditelja ne budu odvojeni, proizlazi da je pobijana presuda, u tom delu, u najboljem interesu mal. dece stranaka.

Odredbom člana 78. tačka 3. i 4. Porodičnog zakona je propisano da roditelj koji ne vrši roditeljsko pravo ima pravo i dužnost da izdržava dete, da sa detetom održava lične odnose i da o pitanjima koja bitno utiču na život deteta odlučuje zajednički sporazumno sa roditeljem koji vrši roditeljsko pravo. Pitanja koja bitno utiču na život deteta u smislu ovog zakona smatraju se naročito obrazovanje deteta, preduzimanje većih medicinskih zahvata nad detetom, promena prebivališta deteta i raspolaganje imovinom deteta velike vrednosti.

Odluka o prebivalištu mal.dece u konkretnom slučaju je posledica odluke o poveravanju mal.dece, bez obzira što to predstavlja bitno pitanje u vršenju roditeljskog prava, a preventivni i korektivni nadzor obavlja organ starateljstva.

Iz navedenih razloga, Vrhovni kasacioni sud je na osnovu odredbe člana 414. ZPP odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Biserka Živanović,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić