.jpg "Sudska praksa")
Republika Srbija
VRHOVNI KASACIONI SUD
Rev 4014/2018
20.02.2020. godina
Beograd
Vrhovni kasacioni sud, u veću sastavljenom od sudija: Vesne Popović, predsednika veća, Gordane Komnenić i Jasminke Stanojević, članova veća, u vanparničnom predmetu predlagača AA iz ..., čiji je punomoćnik Vukašin Grčić, advokat iz ..., protiv protivnika predlagača Gradske opštine Zvezdara, koju zastupa Javni pravobranilac opštine, Beograd, i krajnjeg korisnika Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda, Beograd, čiji je punomoćnik Dragan Savić, advokat iz ..., radi naknade za eksproprisane nepokretnosti, odlučujući o reviziji krajnjeg korisnika izjavljenoj protiv rešenja Višeg suda u Beogradu Gž 13098/15 od 28.02.2018. godine, u sednici veća održanoj dana 20.02.2020. godine, doneo je
R E Š E NJ E
PREINAČUJU SE: rešenje Višeg suda u Beogradu Gž 13098/15 od 28.02.2018. godine, i rešenje Prvog osnovnog suda u Beogradu R1 897/2011 od 02.07.2014. godine, ispravljeno rešenjem istog suda R1 897/11 od 04.11.2015.godine, u stavu I i IV izreke, tako što se predlog predlagača AA iz ..., za određivanje naknade za izuzeto gradsko građevinsko zemljište, kat.parc.br. .. i .., u površini od 440 m2 i pripatke, u ukupnom iznosu od 7.555.433,33 dinara, obavezivanjem krajnjeg korisnika Direkcije za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP iz Beograda, da joj isplati, i to: za 1/3 vrednosti zemljišta iznos od 7.333.333,33 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 02.07.2014. godine, pa do isplate; za 1/3 vrednosti zidane šupe, septičke jame, vodomernog šahta, revizionog šahta, ograde od letava, staza i trotoara, iznos od 222.100,00 dinara, oba iznosa sa zakonskom zateznom kamatom počev od 02.07.2014. godine, pa do isplate, kao i zahtev predlagača za naknadu troškova postupka, ODBIJAJU kao neosnovani.
O b r a z l o ž e nj e
Rešenjem Prvog osnovnog suda u Beogradu R1 897/2011 od 02.07.2014. godine, ispravljenim rešenjem istog suda R1 897/11 od 04.11.2015.godine, stavom I izreke, delimično je usvojen predlog predlagača pa je određena naknada za izuzeto gradsko građevinsko zemljište kat.parcele broj .. i ... K.O. Zvezdara, u površini od 440 m2 i pripatke u ukupnom iznosu od 7.555.433,33 dinara. Stavom II izreke, obavezan je krajnji korisnik Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP, da predlagaču plati i to za: 1/3 vrednosti zemljišta iznos od 7.333.333,33 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 02.07.2014. godine, pa do isplate; za 1/3 vrednosti zidane šupe, septičke jame, vodomernog šahta, revizionog šahta, ograde od letava, staza i trotoara, iznos od 222.100,00 dinara, sa zakonskom zateznom kamatom počev od 02.07.2014. godine pa do isplate. Stavom III izreke, odbijen je predlog predlagača u delu kojim je tražila da se obaveže Gradska opština Zvezdara i Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP, da joj solidarno isplate naknadu za eksproprisan jednosoban stan površine 27,20 m2, u ulici ... u ... broj .., u iznosu od 1.596.500,10 dinara, kao i u delu, a u odnosu na protivnika predlagača Gradsku opštinu Zvezdara, kojim je tražila da se obaveže da joj plati i za 1/3 vrednosti zidane šupe, septičke jame, vodomernog šahta, revizionog šahta, ograde od letava, staza i trotoara, iznos od 222.100,00 dinara i za građevinsko zemljište iznos od 7.333.333,33 dinara, kao neosnovan. Stavom IV izreke, obavezan je krajnji korisnik Direkcija za građevinsko zemljište i izgradnju JP iz Beograda, da predagaču plati iznos od 988.500,00 dinara na ime troškova postupka.
Viši sud u Beogradu je rešenjem Gž br. 13098/15 od 28.02.2018. godine, stavom prvim izreke, odbio kao neosnovanu žalbu predlagača i krajnjeg korisnika i potvrdio rešenje Prvog osnovnog suda u Beogradu R1 broj 897/11 od 02.07.2014. godine, ispravljeno rešenjem istog suda R1 broj 897/11 od 04.11.2015. godine u stavovima prvom, drugom i trećem izreke. Stavom drugim izreke, preinačeno je isto rešenje u stavu četvrtom izreke tako što je obavezan krajnji korisnik, Direkcija za gradsko građevinsko zemljište JP, da predlagaču na ime troškova postupka isplati iznos od 1.545.500,00 dinara.
Protiv rešenja drugostepenog suda kojim je postupak pravnosnažno okončan, krajnji korisnik je blagovremeno izjavio reviziju, zbog pogrešne primene materijalnog prava, u delu kojim je odbijena, kao neosnovana, njegova žalba i potvrđeno prvostepeno rešenje kojim je predlagaču određena naknada za izuzeto gradsko građevinsko zemljište.
Odlučujući o reviziji krajnjeg korisnika, u smislu odredbe člana 399., u vezi člana 412. stav 5. Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 125/2004 i 111/2009), koji se primenjuje u smislu odredbe člana 506. stav 1 važećeg Zakona o parničnom postupku („Službeni glasnik RS“ br. 72/11 ... 87/18), Vrhovni kasacioni sud je našao da je revizija osnovana, zbog čega je preinačio nižestepene odluke i odbio predlog predlagača u odnosu na revidenta.
U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 361. stav 2. tačka 9. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti, a revizijom revidenta se ne ukazuje na neku drugu bitnu povredu zbog koje se revizija može da izjavi.
Prema utvrđenom činjeničnom stanju, otac predlagača, pokojni BB, bivši iz ..., bio je vlasnik nepokretnosti – zgrade u ulici ... broj .., upisane kao ZK telo III na k.p. .. ZKUL .. K.O. Zvezdara, a preminuo je dana ...1984. godine. Naslednici pokojnog BB su sačinili sporazum o deobi njegove zaostavštine u predmetu Trećeg opštinskog suda u Beogradu P 1221/86 dana 21.11.1986. godine, a na osnovu tog sporazuma, pravnosnažnim rešenjem Četvrtog opštinskog suda u Beogradu O. ../87 od 29.06.1987. godine, raspravljena je zaostavština pokojnog BB, bivšeg iz ..., tako što je tada maloletna AA, ćerka ostavioca, nasledila ½ dela prava svojine na zgradi u ulici ... broj .. i to konkretno drugi stan u površini „od oko 20 m2“, gledano od ulaza sa ulice sa desne strane i iznos od 1.000.000,00 dinara, dok su ostali zakonski naslednici ostavioca, oglašeni za naslednike na njegovoj preostaloj zaostavštini. Opština Zvezdara, Uprava za imovinskopravne poslove u sastavu Sekretarijata za privredu i finansije je, dana 21.02.1992. godine, rešenjem UP II 465-49/91, eksproprisala i prenela u društvenu svojinu, uz pravičnu novčanu naknadu, u korist Opštine Zvezdara, a za potrebe Gradskog fonda za građevinsko zemljište, radi izgradnje i rekonstrukcije saobraćajnice, ulice ..., od ulice ... do auto-puta Beograd – Niš, kuću kućni broj .. u ulici ..., koja se sastoji, između ostalog od jednosobnog stana broj .. od 27 m2, vlasništvo „BB maloletne AA iz ...“. Danom pravnosnažnosti tog rešenja, uz pravičnu naknadu prestaje pravo korišćenja kat.parcele .. i .. K.O. Zvezdara u površini od 440 m2, kao i zemljišta pod objektima i zemljište koje je potrebno za njihovu redovnu upotrebu. Na osnovu zapisnika broj .. od 23.03.1992. godine, donet je Zaključak o završenom obezbeđenju dokaza za eksproprisanu nepokretnost u ulici ... broj .. na kat.parc. broj .. i .. K.O. Zvezdara ZKUL .., tako što je konstatovano da je AA oglašena naslednikom ½ dela prava svojine na zgradi u ulici ... broj .. i to konkretno drugi stan uknjižen kao ZK telo II, bez prava na naknadu u odnosu na zemljište na kat.parc. .. i 2 K.O. Zvezdara i pripatke koji se na istoj nalaze.
Nižestepeni sudovi su zaključili da predlagač ima pravo na naknadu za izuzeto građevinsko zemljište, kat.parc. broj .. i .. K.O. Zvezdara u površini od 440 m2 i pripatke, a u ukupnom iznosu od 7.555.433,33 dinara, koju je dužan da joj isplati krajnji korisnik, Direkcija za Građevinsko zemljište i izgradnju Beograda JP, jer joj drugi naslednici pokojnog BB, bivšeg iz .., „to pravo više ne osporavaju“, odnosno ne osporavaju joj pravo na naknadu 1/3 dela izuzetog zemljišta na tim parcelama. Takav zaključak nižestepenih sudova zasnovan je na pogrešnoj primeni materijalnog prava kako osnovano krajnji korisnik u svojoj reviziji ukazuje.
Odredbom člana 43.a Zakona o eksproprijaciji („Službeni glasnik RS“ br.53/95, „Službeni list SRJ“ 16/2001, „Službeni glasnik RS“ br. 20/2009 i 55/2013), propisano je da za oduzeto građevinsko zemljište u državnoj, odnosno javnoj svojini, korisniku tog zemljišta pripada pravo na naknadu i to: 1. ranijem sopstveniku i drugom licu koje pravo korišćenja izvodi iz prava ranijeg sopstvenika, u smislu člana 84 Zakona o planiranju i izgradnji („Službeni glasnik RS“ br. 47/03 i 34/06) – u visini tržišne vrednosti zemljišta.
U ovom slučaju, izvedenim dokazima je utvrđeno da je predlagaču rešenjem Opštine Zvezdara, Uprava za imovinskopravne poslove u sastavu Sekretarijata za privredu i finansije UP II 465-49/91 od 21.02.1992. godine, eksproprisan jednosoban stan broj .. od 27 m2, imajući u vidu da je ona samo tu nepokretnost nasledila pravnosnažnim rešenjem Četvrtog opštinskog suda u Beogradu O. ../87 od 29.06.1987. godine iza pokojnog BB, bivšeg iz ..., prethodnog vlasnika nepokretnosti koje su bile predmet eksproprijacije i da je u Zaključku donetom u tom upravnom postupku, a u pogledu eksproprisanih nepokretnosti na kat.parceli .. i .. K.O. Zvezdara, od 23.03.1992. godine, konstatovano da predlagač nema pravo naknade u odnosu na zemljište na kat.parc. .. i .. K.O. Zvezdara i pripatke koji se na toj parceli nalaze. U toj situaciji sledi da je zahtev predlagača za određivanje naknade za izuzeto gradsko građevinsko zemljište, kat.parc. broj .. i .. K.O. Zvezdara, neosnovan, pošto ona nije korisnik tih parcela koje su izuzete za potrebe krajnjeg korisnika.
Iz iznetih razloga, Vrhovni kasacioni sud je preinačio nižestepena rešenja i odluku kao u izreci ovog rešenja doneo u smislu odredbe člana 407. stav 1. Zakona o parničnom postupku.
Predlagaču ne pripada pravo na troškove postupka u kom nije uspela, pa je njen zahtev za naknadu troškova odbijen, u smislu odredbe člana 161. stav 2. Zakona o parničnom postupku.
Predsednik veća – sudija
Vesna Popović,s.r.
Za tačnost otpravka
upravitelj pisarnice
Marina Antonić
