Protiv pravnosnažne presude donete u drugom stepenu, tužilac-protivtuženi je izjavio blagovremenu reviziju, zbog pogrešno i nepotpuno utvrđenog činjeničnog stanja i pogrešne primene materijalnog prava.

Tužena–protivtužilja je dostavila odgovor na reviziju tužioca- protivtuženog.

Vrhovni sud je ispitao pobijanu presudu, primenom odredbe člana 408. Zakona o parničnom postupku (''Službeni glasnik RS'', br. 72/11...10/23), u vezi odredbe člana 202. Porodičnog zakona (''Službeni glasnik RS'', br. 18/2005...6/2015) i odredbe člana 92. Zakona o uređenju sudova (''Službeni glasnik RS'', br. 10/23), pa je utvrdio da revizija nije osnovana.

U postupku nije učinjena bitna povreda odredaba parničnog postupka iz člana 374. stav 2. tačka 2. Zakona o parničnom postupku, na koju revizijski sud pazi po službenoj dužnosti.

Prema utvrđenom činjeničnom stanju, pravnosnažnom presudom Osnovnog suda u Ubu P2 71/16 od 09.09.2016. godine, mal. VV, rođen ...2013. godine u ..., poveren je ocu, tužiocu-protivtuženom na samostalno vršenje roditeljskog prava i uređen način održavanja ličnih odnosa između mal. deteta i majke, BB, tako da VV provodi vreme sa majkom počev od svakog utorka, četvrtka i subote od 08,00 časova ujutru do 20,00 časova uveče, preuzimanjem i vraćanjem deteta od strane majke, ispred kapije domaćinstva oca, a sve ostale dane, kao i praznike, mal. VV će provoditi kod svog oca. Nakon donošenja te odluke, okolnosti su se promenile utoliko što je VV sada učenik četvrtog razreda Osnovne škole ''GG'', pohađa časove solfeđa i harmonike, trenira fudbal, pa postojeći model viđanja deteta i majke više nije adekvatan. Centar za socijalni rad je predložio da se kontakti majke i deteta urede tako da dete kod majke provodi prva tri vikenda u mesecu, iz razloga što je dete sa majkom, u prethodne dve godine, provodilo manje vremena, čak i manje od predloženog na osnovu presude koja je trenutno na snazi. Majka je u međuvremenu počela da radi, a dečak ima školske obaveze, pa su se njihovi kontakti sveli na viđanje samo subotom, bez noćenja.

Polazeći od ovako utvrđenog činjeničnog stanja, nižestepeni sudovi su zaključili da je u najboljem interesu mal. deteta da majku viđa tako što će sa njom da provodi vreme prva tri vikenda u mesecu, počev od petka u 19,00 časova do nedelje u 19,00 časova, primenom odredbe člana 61, 67.-74, 266, 270. i 272. stav 2. Porodičnog zakona. Pri odlučivanju, nižestepeni sudovi su imali u vidu promenjene okolnosti od donošenja prvostepene presude, uzrast deteta, njegove školske i vanškolske obaveze, kao i promenjene okolnosti u pogledu zaposlenja majke.

Po oceni Vrhovnog suda, nižestepeni sudovi su pravilno primenili materijalno pravo.

Odredbom člana 3. stav 1. Konvencije o pravima deteta (Zakon o ratifikaciji Konvencije UN o pravima deteta ''Službeni list SFRJ''-međunarodni ugovori, br. 15/90, ''Službeni list SRJ'' – međunarodni ugovori, br. 4/96, 2/97), propisano je da u svim aktivnostima koje se tiču dece, od primarnog značaja je interes deteta, bez obzira na to da li ih sprovode javne ili privatne institucije za socijalnu zaštitu, sudovi, administrativni organi ili zakonodavna tela.

Na osnovu odredbe člana 6. stav 1. Porodičnog zakona, svako je dužan da se rukovodi najboljim interesom deteta u svim aktivnostima, a koja se tiču deteta. Dužnost suda da se u sporu za zaštitu prava deteta i u sporu za vršenje, odnosno lišenje roditeljskog prava rukovodi najboljim interesom deteta propisana je odredbom člana 266. stav 1. Porodičnog zakona. Pre nego što donese odluku o vršenju, odnosno lišenju roditeljskog prava u smislu odredbe člana 270. tog Zakona, sud je dužan da zatraži nalaz i stručno mišljenje organa starateljstva, porodičnog savetovališta ili druge ustanove specijalizovane za posredovanje u porodičnim odnosima.

Lični odnosi roditelja i dece propisani su odredbom člana 61. Porodičnog zakona, tako što dete ima pravo da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi (stav 1.). Pravo deteta da održava lične odnose sa roditeljem sa kojim ne živi može biti ograničeno samo sudskom odlukom kada je to u najboljem interesu deteta (stav 2.). Smisao roditeljskog prava propisan je odredbom člana 67. tog Zakona, tako što je roditeljsko pravo izvedeno iz dužnosti roditelja i postoji samo u meri koja je potrebna za zaštitu ličnosti, prava i interesa deteta.

Najbolji interes deteta je pravni standard koji se ceni prema okolnostima svakog konkretnog slučaja, u zavisnosti od uzrasta i pola deteta, želja i osećanja deteta, obzirom na uzrast i zrelost, potrebe deteta i to: vaspitne, potrebe stanovanja, ishrane, odevanja, zdravstvene brige i drugo, kao i sposobnost roditelja da zadovolji utvrđene potrebe. Odlučivanje u skladu sa najboljim interesom deteta podrazumeva donošenje odluke na način na koji bi to dete za sebe odlučilo, kada bi za to bilo sposobno.

U konkretnom slučaju, odluka o načinu održavanja ličnog odnosa između mal. deteta i majke kojom je određeno da dete sa majkom provodi tri vikenda u mesecu počev od petka u 19,00 časova do nedelje u 19,00 časova, u skladu je sa najboljim interesom mal. deteta i predlogom nadležnog Centra za socijalni rad, imajući u vidu izmenjene okolnosti u pogledu školskih i vanškolskih obaveza deteta, tako što omogućuje da dete sa majkom provodi više kvalitetnijeg vremena, omogućujući majci da učestvuje u njegovom vaspitanju, kako bi dete imalo nesmetan i redovan kontakt sa majkom u cilju razvijanja samostalnog i ličnog odnosa neopterećenog partnerskim konfliktom roditelja.

Navodima revizije tužioca-protivtuženog ponavljaju se okolnosti isticane u njegovoj žalbi, koje je drugostepeni sud imao u vidu i detaljno obrazložio razloge za njihovo neprihvatanje u pobijanoj odluci. S tim u vezi, revident u reviziji neosnovano ukazuje na pogrešnu primenu materijalnog prava.

Pravilna je i odluka o troškovima postupka jer je doneta pravilnom primenom odredbe člana 207. Porodičnog zakona.

Na osnovu odredbe člana 414. stav 1. Zakona o parničnom postupku, Vrhovni sud je odlučio kao u izreci.

Predsednik veća - sudija

Gordana Komnenić,s.r.

Za tačnost otpravka

Zamenik upravitelja pisarnice

Milanka Ranković