Postupajući po podnetom zahtevu i ispitujući pobijanu presudu u granicama zahteva u smislu odredbe člana 54. Zakona o upravnim sporovima (''Službeni glasnik RS'' 111/09), Vrhovni kasacioni sud je našao:

Zahtev je osnovan.

Prema razlozima obrazloženja pobijane presude, osporeni zaključak tuženog organa je donet uz povredu odredbe člana 199. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku, jer je tužilac u zahtevu naveo da mu je imovina podržavljena neposredno na osnovu Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera (''Službeni list SFRJ'' 5/68 i 20/69). Po nalaženju Upravnog suda, a imajući u vidu da je tužilac naveo pravni osnov oduzimanja, organ je bio u obavezi da ceni osnovanost zahteva za vraćanje imovine, a ne da ga odbaci, jer je zahtev sadržao dokaze iz člana 42. Zakona o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju.

Ocenjujući zakonitost pobijane presude, Vrhovni kasacioni sud nalazi da je Upravni sud pobijanom presudom povredio pravila postupka na štetu podnosioca zahteva.

Prema spisima predmeta tuženog organa i razlozima obrazloženja zaključka od 02.11.2015. godine, osporenog tužbom u upravnom sporu, zahtev tužioca za vraćanje oduzete imovine, odnosno obeštećenje, je odbačen iz razloga što uz zahtev nije priložen obavezan dokaz iz odredbe člana 42. stav 4. tačka 3. Zakona o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju, odnosno, original ili overena fotokopija isprave o podržavljenju imovine ili naziv, broj i godina službenog glasila u kome je objavljen akt o podržavljenju, koji dokaz, primenom odredbe člana 42. stav 7. Zakona, zahtev mora da sadrži. Kako je tužilac u podnetom zahtevu naveo da mu je imovina podržavljena neposredno na osnovu Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera (''Službeni list SFRJ'' 55/68 i 20/69), Upravni sud smatra da je tužilac naveo osnov i akt oduzimanja imovine, pa tuženi organ nije bio ovlašćen da odbaci zahtev, već da ceni njegovu osnovanost, budući da je sadržao dokaze iz odredbe člana 42. Zakona, a zbog čega je zaključak donet suprotno odredbi člana 199. stav 2. Zakona o opštem upravnom postupku.

Odredbom člana 1. Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera (''Službeni list SFRJ'' 5/68 i 20/69), za koji je tužilac naveo da predstavlja neposredni osnov podržavljenja imovine koja je predmet oduzimanja, propisano je da, u smislu Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta, u gradovima i naseljima gradskog karaktera građevinska zemljišta postoja društvena svojina pod uslovima određenim ovim zakonom.

Odredbom člana 8. Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta (''Službeni list FNRJ'' 52/58... 32/68), na koji se poziva u članu 1. Zakon o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera, propisano je, u stavu 2, da rešenjem nadležnog organa, donetim u postupku određenom ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega, utvrđuje se koji su objekti nacionalizovani ovim zakonom.

Odredbom člana 58. Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta propisano je da rešenje o utvrđivanju nacionalizacije građevinskog zemljišta koje nije nacionalizovano zajedno sa zgradom donosi, na osnovu odluke Sreskog narodnog odbora o utvrđenju užeg građevinskog reona, organ uprave opštinskog narodnog odbora nadležnog za poslove finansija. Rešenje iz prethodnog stava dostavlja se nadležnom sreskom sudu, koji će, na osnovu tog rešenja, da izvrši zemljišno-knjižni upis zemljišta, kao društvene svojine, i dalje postupiti po pravnim pravilima zemljišnog prava.

Iz citiranih odredaba Zakona o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera i Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta, proizlazi da podržavljenje nije izvršeno samim zakonom, tj, da je postojala isprava o konkretnom podržavljenju, a to je rešenje iz odredbe člana 58. Zakona o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta. Iz iznetih razloga ne može da se prihvati stav Upravnog suda da je zahtev tužioca za vraćanje oduzete imovine i obeštećenje sadržao dokaze iz odredbe člana 42. Zakona o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju, te da pozivanje na Zakon o određivanju građevinskog zemljišta u gradovima i naseljima gradskog karaktera u konkretnom slučaju predstavlja dokaz iz odredbe člana 42. Zakona o vraćanju oduzete imovine i obeštećenju, pa da je takav zahtev uredan i da je o njemu trebalo odlučiti meritorno.

Nalazeći da su iz iznetih razloga pobijanom presudom povređena pravila postupka koja su od uticaja na rešenje stvari, Upravni sud će, pošto razmotri sve odlučne činjenice za rešavanje o zakonitosti osporenog zaključka, u ponovnom postupku, pravilnom primenom propisa, da donese na zakonu zasnovanu presudu.

Sa izloženog, Vrhovni kasacioni sud je, na osnovu odredbe člana 55. stav 2. i stav 3. Zakona o upravnim sporovima, odlučio kao u dispozitivu presude i predmet vratio Upravnom sudu, koji je dužan da raspravi pitanja na koja mu je ukazano presudom ovog suda.

PRESUĐENO U VRHOVNOM KASACIONOM SUDU

dana 14.07.2016. godine, Uzp 278/2016

Zapisničar,                                                                                                                                                  Predsednik veća – sudija,

Vesna Mraković,s.r.                                                                                                                                  Mirjana Ivić,s.r.

Za tačnost otpravka

Upravitelj pisarnice

Marina Antonić

an